Digitaal bankieren en telewerk doen de papierberg van de financiële sector verschrompelen
Het papierverbruik bij de grote banken is gedaald met 60 procent sinds 2015. De opmars van digitaal bankieren speelt daarin een belangrijke rol. Maar meer recent doet ook telewerk de ecologische voetafdruk in de financiële sector fors inkrimpen.
De digitaliseringsgolf in ons land leidt er niet enkel toe dat het aantal bankkantoren in ijltempo inkrimpt, ook de traditioneel stevige papierberg in de financiële sector smelt als sneeuw voor de zon. “Sinds 2012 daalde ons papierverbruik met circa 61 procent, van 3.000 naar 1.200 ton. Sinds 2015 noteren we een daling met circa 37 procent, van 1.900 naar 1.200 ton”, meldt Jeroen Petrus, de woordvoerder van BNP Paribas Fortis. “Bij Belfius daalde het aantal geprinte A4-pagina’s sinds begin 2015 van ongeveer 2600 tot minder dan 700 ton, een daling met meer dan 70 procent”, aldus Ulrike Pommée, verantwoordelijk voor de communicatie bij Belfius. ING België maakt zelfs gewag van een daling met bijna 90 procent sinds 2015, van ruim 820 naar circa 100 ton. Om de concrete impact voor het milieu te kaderen: één boom levert ongeveer 60.000 vellen A4 op, of zo’n 300 kilo papier op. 1000 ton papier correspondeert dus met circa 3300 bomen.
“We maken een onderscheid tussen het administratieve papierverbruik (zoals briefomslagen, printpapier en briefwisseling met klanten) en het papierverbruik voor bedrijfscommunicatie (jaarverslagen, personeelsmagazines en nieuwsbrieven aan klanten)”, reageert Ilse De Muyer, corporate communication manager bij KBC. “Het administratieve papierverbruik daalde tussen 2011 en 2021 met 73 procent, van 2.073 naar 556 ton. Ook het papierverbruik voor bedrijfscommunicatie is grondig geslonken. We publiceren nauwelijks nog papieren versies van het jaarverslag of van de personeelsmagazines.”
Corona en telewerk
De financiële instellingen stellen vast dat corona en de toename van het telewerk die eruit voortvloeide, de daling van het papierverbruik hebben versneld. De geringere mobiliteit dreef veel meer klanten naar digitale bankingapps, waar ze de benodigde informatie zelf kunnen terugvinden. Vervolgens kunnen ze die informatie ook makkelijk digitaal archiveren. Ondertussen draaien de printers op de hoofdkantoren en de agentschappen op een veel lager toerental, omdat daar amper personeel aanwezig is.
“Sinds april 2020 werd meer dan 95 procent van de dossiers digitaal opgevraagd. Dat cijfer is nadien niet meer gedaald, ook niet toen een deel van de collega’s alternerend naar kantoor mocht komen. Een woningkrediet bijvoorbeeld kunnen we vandaag afsluiten zonder dat er één document of blad papier hoeft te worden geprint”, luidt het bij KBC. “Bijna zeven op de tien klanten van ING België gebruiken de ING Banking-app of beheren hun bankzaken via de computer”, aldus Safia Yachou, head of media relations & stakeholder management bij ING België.
De Belgische banken gebruiken nog 2556 ton papier per jaar.
“De laatste jaren zien we, onder meer via onze heel gebruiksvriendelijke app, steeds meer klanten overschakelen op onze digitale kanalen voor hun dagelijkse verrichtingen”, beaamt Christine Vermylen, de woordvoerster van Argenta, de impact van corona op de versnelling van de digitalisering in de financiële sector.
“Door kasten te verwijderen als opslagruimte voor papier, ons printerpark met 30 procent te verminderen en elke medewerker uit te rusten met een laptop, is ook het verbruik van papier bij onze personeelsleden drastisch verminderd”, aldus Ulrike Pommée van Belfius.
“Technische ingrepen, zoals recto-verso afdrukken, maar vooral een voortdurende bewustmaking van onze medewerkers om het papierverbruik tot een minimum te beperken, hebben ervoor gezorgd dat het papierverbruik onder het personeel heel sterk is teruggevallen”, bevestigt Jeroen Petrus van BNP Paribas Fortis.
Rekeninguittreksels
Dat de papierberg heel snel afbrokkelt, komt het meest tastbaar tot uiting in de sterke daling van het aantal papieren rekeninguittreksels. In 2011 raadpleegden klanten bij Belfius nog 90 procent van de rekeninguittreksels in papieren vorm, via een printer op kantoor of een verzending. In 2020 was dat nog maar 46 procent. Belfius registreerde vorig jaar een verdere sterke daling van het gebruik van papieren rekeninguittreksels.
“Het aantal met de post verzonden rekeninguittreksels daalde bij ons met 50 procent sinds 2016. De laatste twee jaar opteerden bovendien meer dan 100.000 klanten ervoor hun rekeninguittreksels niet meer af te drukken in de lobby, maar die veel makkelijker, sneller en gratis digitaal op te vragen en te bewaren”, bevestigt KBC.
Crelan zag de verzendingen van papieren uittreksels de afgelopen twee jaar met 15 procent terugvallen. Daar kunnen klanten hun rekeningafschriften via de digitale dienst myCrelan gratis opvragen.
Universele Bankdienst sinds 1 januari van kracht
Klanten die niet mee zijn met de digitalisering en graag vasthouden aan hun papieren overschrijvingen en rekeninguittreksels blijven dankzij de Universele Bankdienst (UBD) van die dienst genieten. De UBD is het resultaat van een akkoord tussen de banksector en de federale regering. Het systeem is sinds 1 januari van kracht. Via de UBD hebben dertien banken zich geëngageerd om tegen een redelijk tarief manuele overschrijvingen te blijven uitvoeren voor minder digitaalvaardige consumenten.
De maximale forfaitaire kosten van de UBD bedragen 60 euro per jaar, eventueel aangevuld met kosten voor de verzending van de rekeninguittreksels. Voor dat bedrag kunnen klanten minstens zestig manuele verrichtingen per jaar uitvoeren, hebben ze recht op een debetkaart en kunnen ze minstens 24 geldafhalingen doen aan de geldautomaten van de eigen bank.
Als de bank in haar kantoren automaten aanbiedt om rekeninguittreksels af te drukken, kan de klant daar kosteloos gebruik van maken. Als de bank niet over zulke automaten beschikt, kan de klant opteren voor een verzending per post.
De banken maken de modaliteiten van de UBD kenbaar via hun website, informatiefiches en tarieflijsten. Op de website van Febelfin, de vertegenwoordiger van de financiële sector, kunt u een overzicht van de dienst per bank terugvinden.
“Wij verzenden nog papieren rekeningafschriften naar het thuisadres voor 12,5 procent van alle zichtrekeningen en voor 23 procent van alle spaarrekeningen. Onze klanten vragen amper nog afschriften op via het kantoor. Daarom hebben we beslist die dienstverlening vanaf 1 januari volgend jaar af te schaffen”, luidt het bij AXA Bank.
Argenta stelt vast dat nog maar 5 procent van zijn klanten papieren rekeninguittreksels opvraagt via een printer in zijn kantoren. De bank heeft geen concrete cijfers over de jaren voordien, maar stelt eveneens een heel sterke daling vast. “Aan onze automaten is het sinds juli 2017 niet meer mogelijk de status van je rekening af te drukken”, reageert ING België.
“Sinds 1 oktober 2020 zijn er ook bij ons geen uittrekselprinters meer beschikbaar. Aangezien klanten steeds digitaler worden, besliste de bank de printers niet meer te vernieuwen, maar te investeren in toekomstgerichte oplossingen”, meldt BNP Paribas Fortis. Daar raadpleegt bijna 89 procent van de klanten de uittreksels online via Easy Banking, een gratis dienst.
Nóg minder papier
Alle financiële instellingen verklaren dat ze de komende jaren verdere inspanningen zullen leveren om het papierverbruik nog meer te beperken. Belfius plakt daar een concreet cijfer op. “We hebben de ambitie ons papierverbruik tegen 2025 met nog eens 20 procent te verminderen. Dat willen we doen door verder in te zetten op de digitalisering van de processen en klanten aan te moedigen te opteren voor digitale communicatiemiddelen. Ook gaan we onze filialen verder bewustmaken, door ook daar het printerpark drastisch in te krimpen”, aldus Ulrike Pommée van Belfius.
Argenta maakt zich zelfs sterk dat zijn personeel volgend jaar zo goed als volledig papierloos zal werken op de hoofdzetel. Ook ten aanzien van zijn klanten wil Argenta inzetten op minder papierverbruik. “Tegen 2023 proberen we alle documenten voor klanten digitaal beschikbaar te stellen. De klant zal wel nog kunnen kiezen, maar Argenta zal het digitale kanaal actief promoten. Ook onze zelfstandige kantoorhouders nemen we mee via de verdere digitalisering en procesvereenvoudigingen”, aldus woordvoerster Christine Vermylen.
Ook minder papieren belastingaangiften
De heel sterke groei van Tax-on-Web, waarmee gezinnen hun belastingaangifte digitaal indienen, heeft ook het papierverbruik bij de federale overheidsdienst Financiën fors doen dalen. Het aantal papieren aangiften daalde sinds 2012 van 3,6 miljoen naar 1 miljoen, een daling met 72 procent. “De ambitie die we jaren geleden uitspraken om ons papierverbruik fors te beperken, is in de realiteit duidelijk voelbaar. Dat is in belangrijke mate te danken aan Tax-on-Web”, aldus Francis Adyns, woordvoerder van de FOD Financiën.
Een deel van de gezinnen die nog een papieren belastingaangifte wensen, krijgt bovendien geen volledige aangifte meer, maar een vereenvoudigde, veel beperktere aangifte. Sinds 2018 voegt de FOD Financiën ook geen verklarende brochure meer toe aan de papieren aangifte. Die telde ongeveer 60 pagina’s. De papieren aangifte die vandaag standaard naar de gezinnen verzonden wordt, telt elf A4-vellen, plus de enveloppe waarmee de ingevulde aangifte moet worden teruggestuurd.
Het aantal papieren belastingaangiften voor bedrijven daalde nog veel forser, van 635.000 in 2012 naar 3.000 vorig jaar. Dat komt doordat de digitale aangifte voor bedrijven sinds 2014 verplicht is. Voor rechtspersonen en bedrijven die geen ingezetene zijn, geldt die verplichting sinds 2015. Zeer uitzonderlijk blijft de FOD Financiën papieren aangiften sturen naar bedrijven die niet uitgerust zijn om een digitale aangifte te ontvangen of te verwerken.
Francis Adyns merkt op dat ook het papierverbruik bij Fedopress gevoelig gedaald is. Fedopress is de drukkerij van de FOD Financiën, die allerlei papierwerk drukt, uitgezonderd de papieren belastingaangiften, die in een grotere drukkerij worden gedrukt. Fedopress drukte in 2017 bijna 130 miljoen pagina’s, vorig jaar 97 miljoen pagina’s, een daling met een kwart.
Ten slotte hebben corona en het vele thuiswerk ervoor gezorgd dat ook het personeel van de FOD Financiën de printers op kantoor veel minder gebruikt heeft. Het aantal gedrukte pagina’s via die printers daalde de afgelopen twee jaar met 60 procent, tot 37 miljoen.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier