De neergang van cryptobeurs FTX: overmoed, intriges en rivaliteit

De wereldwijde cryptosector baadt al een hele week in het angstzweet door het ondertussen failliet verklaarde FTX, ‘s werelds derde grootste cryptobeurs. Hieronder het relaas.

De cryptowereld davert al enkele dagen op zijn grondvesten sinds cryptobeurs FTX, de derde grootste in de wereld, in de problemen zit. Vandaag heeft FTX zijn faillissement aangevraagd. De afgelopen dagen waren een opeenvolging van cliffhangers over de mogelijke ondergang, of redding, van FTX en de rol die zijn rivaal daarin zou spelen, cryptobeurs Binance, de grootste van de wereld.

Run on the exchange

De twee spilfiguren in de saga zijn de oprichters en CEO’s van beide cryptobeurzen, Sam Bankman-Fried van FTX en Changpeng Zhao van Binance. Beiden zijn cryptomiljardairs en vooral bekend onder hun initialen SBF en CZ. Het grote verschil is dat Bankman-Fried zich de laatste jaren opwierp als flamboyant en politiek geconnecteerde ‘crypto wonderboy’, vurig pleitend voor regulering en democratisering van de sector. Zhao is daarentegen meer een techneut die liever onder de radar blijft.

Binance was oorspronkelijk een van de eerste investeerders bij de oprichting van FTX in 2019. Een jaar later zag Bankman-Fried er veel minder heil in om een belangrijke concurrent als investeerder aan boord te hebben en kocht hij Binance uit. Binance werd deels uitbetaald in FTT, een cryptomunt die FTX zelf uitgeeft en die zijn klanten kunnen gebruiken om kortingen te krijgen op hun tradingkosten.

Het drama voor FTX begon vorige week met een artikel over een mogelijk belangenconflict en oneigenlijk gebruik van cryptomunten tussen de cryptobeurs en het cryptohefboomfonds Alameda Research, dat ook is opgericht door Bankman-Fried en waar hij lang CEO van is geweest. Een belangrijk deel van Alameda’s balans zou bestaan uit FTT, de cryptomunt uitgegeven door de beurs met wie het de oprichter deelt. Ook de cryptosector kent zijn incestueuze uitschieters.

Daarop kondigde Zhao van Binance vorig weekend aan alle FTT die het had, toen nog goed voor 580 miljoen dollar, te verkopen. Daarmee sloeg de twijfel er stevig in bij heel veel FTX-klanten die in de dagen daarna massaal hun cryptomunten bij die beurs wilden weghalen, waardoor die in liquiditeitsproblemen kwam. In plaats van een ‘run on the bank’ was het een ‘run on the exchange’. Die was zo fel dat FTX-klanten maandag al het bericht kregen dat ze hun crypto niet meer konden afhalen.

Wraak

Op dinsdag kondigde Zhao twittergewijs aan dat het een overname van FTX aan het bekijken was. Daarmee was de redding voor Bankman-Fried in zicht, maar een dag later blies Zhao dat idee al af. Bankman-Fried heeft daarna nog krampachtig gezocht naar financiering om te kunnen voldoen aan de vraag van FTX-klanten die massaal hun crypto van die beurs weg willen halen. Hij zat naar eigen zeggen met een gat van 8 miljard dollar. Dat kreeg hij blijkbaar niet dichtgereden. Vandaag heeft FTX het faillissement aangevraagd en is Bankman-Fried afgetreden als CEO.

Een aantal bekende durfkapitaalfondsen die in FTX investeerden, waaronder niet de minste zoals Sequoia en SoftBank, hebben de waarde van die investering volledig afgeschreven. Ze kijken elks aan tegen een verlies van meer dan 100 miljoen dollar.

In de afgelopen dagen berichtte The Wall Street Journal ook nog dat FTX voor 10 miljard dollar aan cryptofondsen die het voor zijn klanten onder bewaring hield, had uitgeleend aan het cryptofonds Alameda. Dat kan die voorlopig niet terugbetalen waardoor FTX de crypto van zijn klanten niet kan teruggeven. FTX had in totaal voor 16 miljard dollar aan crypto onder bewaring, en had dus meer dan de helft uitgeleend aan zusterfonds Alameda.

De cryptomarkten zitten daarmee al een week in vrije val. De twee grootste munten bitcoin en ether staan bijna 20 procent lager dan 7 dagen geleden. Voor kleinere munten lopen de verliezen nog hoger op. En FTT, de FTX-cryptomunt, verloor meer dan 85 procent. Een week geleden noteerde het nog aan 24 dollar, nu nog aan 3 dollar. Binance heeft maar een klein deel van zijn FTT-voorraad kunnen verkopen en zag zijn 580 miljoen in waarde slinken naar 65 miljoen dollar.

Ondertussen zijn de Amerikaanse beurswaakhond SEC en het ministerie van justitie al onderzoeken gestart naar het wanbeheer en de belangenverstrengelingen van FTX-CEO Bankman-Fried. De vraag voor hem is nu of een gevangeniscel lonkt.

Een ander mysterie is de drijfveer van Binance-CEO Zhao in deze tragedie. Was het zijn bedoeling om FTX in de problemen te brengen door al zijn FTT te verkopen, of was hij werkelijk bezorgd over de waarde van die munt? En meende hij het echt dat hij FTX wilde overnemen of wilde hij SBF de genadestoot geven door de illusie van hoop op het nippertje te doorprikken? De vete die de twee al maanden in de pers en op sociale media tegen elkaar voeren, doet meer het ene dan het andere vermoeden.