‘De fiscus kijkt binnenkort mee over de schouder van de bitcoinbeleggers’

Steeds meer beleggers wagen zich aan cryptobeleggingen zoals de bitcoin. Daar heeft de steile opgang van bepaalde crytoactiva alles mee te maken. Een bitcoin kostte een jaar geleden 6000 tot 7000 euro. Dat is intussen meer dan 45.000 euro geworden. De tijd van de early adopters ligt achter ons. Voor steeds meer beleggers worden cryptomunten salonfähig. Elon Musk, de CEO van Tesla, gaf dat vertrouwen recent nog een flinke boost door voor maar liefst anderhalf miljard dollar bitcoins te kopen. Bovendien kan je voortaan een Tesla kopen met bitcoins. Alle ingrediënten lijken verenigd om nog meer beleggers aan te trekken. Voor vele zal de stijgende vraag, door het beperkte aanbod, onherroepelijk leiden tot verdere stijgingen. Allen daarheen!

De stijgende belangstelling van beleggers voor de bitcoin gaat hand in hand met de belangstelling van de fiscus voor dat fenomeen. Europa wil de handel in cryptoactiva inzichtelijk maken, onder meer voor de fiscus. Daartoe zal de Europese Commissie in het derde kwartaal van dit jaar met een voorstel van een richtlijn komen. Dat zijn de zogenaamde Directive on Administrative Cooperation-initiatieven (DAC 8). De fiscus zal binnenkort mee over de schouder van de bitcoinbeleggers kijken.

De vraag rijst hoe het fiscale regime voor de cryptomeerwaarden eruit zal zien. Het antwoord is niet zwart-wit. Het verschilt van belegger tot belegger. De situatie waarin de belegger zich bevindt en hoe die met die cryptobeleggingen omgaat, bepaalt of er sprake is van beroepsmatig beleggen, speculatief beleggen dan wel beleggen als goede huisvader.

Een belegger belegt beroepsmatig als hij een geheel van verrichtingen stelt die voldoende talrijk en onderling verbonden zijn om een gewone en voortgezette bezigheid uit te maken en die, vallend buiten de grenzen van het normale beheer van een privévermogen, een beroepskarakter hebben. De belastingtarieven lopen dan op tot 50 procent. Wanneer de belegger belegt als een voorzichtige goede huisvader, is de meerwaarde volledig onbelast. Tussen die twee uitersten ligt het niet-beroepsmatig maar speculatief beleggen. Men oordeelt dan dat de particuliere belegger risico’s neemt die een goede huisvader niet zou nemen. In dat geval is de meerwaarde belast tegen een vlak tarief van 33 procent.

Behoudens voor de extremen, is het onmogelijk exact te zeggen wanneer je van het ene fiscale regime in het andere rolt. Om het beroepsmatige van het particuliere te onderscheiden is vooral het aantal transacties, de vraag of je aan mining doet en de tijdsbesteding aan cryptobeleggingen belangrijk. Hoe meer transacties en hoe meer men ermee bezig is, hoe groter het risico dat de fiscus vindt dat je beroepsmatig bezig bent. Om bij de particuliere beleggers een onderscheid te maken tussen een voorzichtige en een speculatieve belegger, zal onder meer worden gekeken in welke mate de belegger het gezinsvermogen in gevaar brengt. Dat gaat onder meer over de vraag of je belegt met geleende gelden, de verhouding van het vermogen dat wordt belegd in dit soort beleggingen tot het totale vermogen, de spreiding van de beleggingen, enzovoort.

Eén en al subjectiviteit en een risico op willekeur dus. De ervaring leert dat doorgewinterde beleggers vaak heel gemakkelijk zeggen dat ze als een goede huisvader beleggen. De fiscus daarentegen besluit veel sneller dat er sprake is van speculatie. Maar de fiscus is blind en weet niet wat er gebeurt op die cryptoplatformen. Als dat binnenkort verandert, komt de kat op de koord.

Beleggers kunnen al een eerlijke fiscale self assessment doen om te weten wat de fiscus ervan zou kunnen denken. Daartoe kan de vragenlijst van de dienst voorafgaande beslissingen enige inspiratie bieden. Die vindt u terug op www.ruling.be, doorklikken naar kennisgeving en dan naar ‘Vragenlijst cryptomunten’. Veel succes!