‘De Amerikaanse belastinghervorming heeft geen zin’

Met de aangekondigde belastinghervorming heeft VS-president Trump zijn eerste verkiezingsbelofte ingelost, maar volgens Ingo Mainert, CIO Multi Asset Europe bij Allianz Global Investors, is die zinloos.

Met de ‘Tax Cuts and Jobs Act’ (TCJA), die er vlak voor Kerst doorheen werd gedrukt in het Amerikaanse Congres, heeft Trump zijn eerste verkiezingsbelofte ingelost. Die hele wet is wat mij betreft zinloos, en wel om de volgende vier redenen:

Ten eerste: slechte timing.

Economisch gezien is het veel logischer als uitgebreide fiscale maatregelen anticyclisch worden genomen, dus als ze kunnen dienen als stabilisator tijdens een economische dip of recessie.

Op dit moment is de VS aan een economische opleving bezig van waarschijnlijk historische proporties. Sinds de Tweede Wereldoorlog duurde een opleving gemiddeld vijf jaar. De jaren negentig kenmerkten zich door een economische groei die 10 jaar duurde.

De huidige economische groeifase is nu al bijna negen jaar aan de gang en van enige uitputting is nog geen sprake.

Met zijn nieuwe belastingmaatregelen zorgt Trump voor extra stimulans, terwijl dat helemaal niet nodig is. Sterker nog: hij vergroot daarmee de kans op oververhitting van de economie.

Ten tweede zit het pakket aan maatregelen veel te ingewikkeld in elkaar.

Een aanzienlijke versimpeling van het belastingstelsel had de bovengenoemde gevaren in een ander perspectief kunnen plaatsen. Meer efficiëntie als gevolg van traditioneel aanbodbeleid helpt het verminderen van negatieve prikkels en verkeerde investeringen.

Het 515 pagina’s tellende document zorgt er duidelijk niet voor dat het minder ingewikkeld wordt. Dit geldt vooral voor de (tijdelijk) lagere inkomstenbelastingtarieven. Kijk maar naar de verwachte gevolgen voor het consumptie- en spaargedrag: duurzaamheid ziet er echt anders uit. Ten derde, wie gaat de rekening betalen?

Sinds de grote belastinghervorming van Ronald Reagan in 1986 hopen politici dat elk belangrijk economisch stimuleringspakket zichzelf terugverdient. Vernoemd naar Reagans economische adviseur en – naar verluidt – getekend op een servet, gaat de (Arthur) Laffer-curve ervan uit dat er zoiets bestaat als een optimaal belastingtarief.

Je hoeft de belasting alleen maar tot dat niveau aan te passen om groeikrachten los te maken en de economie te stimuleren. In de wiskundige berekening zijn de belastinginkomsten hoger dan de tekorten die puur door de hervorming ontstaan. Dat is natuurlijk de droom van elke politicus die zich met staatsfinanciën bezighoudt.

Er zit echter een addertje onder het gras: er is geen betrouwbaar bewijs voor, en tot nu toe is steeds het tegenovergestelde gebleken. Overheidsfinanciën gaan er gewoon aan in goede tijden. In de huidige situatie kun je zelfs zeggen dat ze verder gesloopt zijn. Sinds de financiële crisis is de staatsschuld sowieso enorm gestegen.

Ten slotte: America First.

Men onderschat hoe groot de impact van de nieuwe wetgeving op andere landen zal zijn. De focus van het pakket maatregelen ligt op een aanzienlijke verlaging van de vennootschapsbelasting. Daarnaast is er de drastische tijdelijke verlaging van de belastingen voor bedrijven die hun geld terughalen naar de VS.

Wat ook op protectionisme duidt, is het feit dat het beleid afwijkt van de wereldwijde belastingprincipes. Dat leidt tot een belastingnadeel voor import uit het buitenland voor multinationals die vanuit de VS opereren, Daarom zijn tegenmaatregelen van andere landen te verwachten.

Hierdoor wordt de devaluatierace (beggar-thy-neighbour-beleid) die we kennen van de valutamarkten nu ook op belastinggebied uitgevochten. Het probleem is dat geen enkel land zich dat kan veroorloven. De torenhoge schuldenberg wordt alleen maar groter. Dystopie!

Dus de hamvraag blijft: wie heeft hier nu echt baat bij? Amerikaanse bedrijven en de rijken die veel minder erfbelasting hoeven te betalen.

Edmond Kapllani, een voormalige spits bij voetbalclub Karlsruhe, zei ooit toen hij na een hele lange tijd weer eens scoorde: ik ben vooral blij voor mezelf. Dit zou Trump ook zomaar kunnen tweeten.