Coöperatieve bankaandelen in tijden van corona: hoe de reserves het dividend redden

Voor de coöperatieve vennootschappen die in banken investeren, was 2020 een bewogen jaar. Ze kregen geen dividenden van hun dochterbanken en moesten creatief zijn om een aantrekkelijk voordelenpakket uit te werken, nu de restaurants gesloten en de evenementen afgelast zijn.

Op 27 maart 2020 vroeg de Europese Centrale Bank (ECB) de banken geen dividenden uit te betalen en geen eigen aandelen in te kopen tijdens de coronapandemie. Die aanbeveling was van toepassing op de boekjaaren 2019 en 2020 en tenminste tot 1 oktober 2020 geldig. In december versoepelde de toezichthouder de regels enigszins. Banken kunnen nu wel een dividend uitkeren, als de toezichthouder er toestemming voor geeft, maar winst uitkeren zal nog minstens tot eind september met de handrem op moeten gebeuren.

Het dividend mag niet meer dan 15 procent van de winst van 2019 en 2020 bedragen en niet meer dan 0,20 procent van het tier 1-kernkapitaal (CET 1). Dat is de kapitaalbuffer die verzekert dat de bank haar activiteiten kan voortzetten en solvabel blijft. De Amerikaanse centrale bank heeft overigens de Amerikaanse banken gelijkaardige restricties opgelegd, maar liet recent weten dat ze die al op 30 juni voor de meeste banken zou willen opheffen.

De vennoten van Cera, dat in KBC investeert, hebben weinig gemerkt van het veto voor bankendividenden. “Het dividendvoorstel voor het boekjaar 2020 is 3 procent. Dat moet nog worden goedgekeurd op de algemene vergadering. Voor het boekjaar 2019 is een dividend van 3,25 procent uitgekeerd”, zegt Franky Depickere, de gedelegeerd bestuurder van Cera. “Die dividenden betalen we uit de reserves die we de afgelopen jaren hadden opgebouwd, want KBC heeft geen dividend betaald. We streven naar continuïteit en onze vennoten appreciëren dat, want er zijn amper vennoten vrijwillig vertrokken.”

“CrelanCo heeft het statuut van bank, in tegenstelling tot andere coöperatieve vennootschappen”, stelt Ortwin De Vliegher, de secretaris-generaal van CrelanCo, dat in Crelan investeert. “De strenge regels voor de banken gelden ook voor ons. Wij hebben pas op 1 maart een gedeeltelijk dividend van 1,36 procent kunnen storten, na de goedkeuring van de Nationale Bank. De coöperanten zullen voor het boekjaar 2019 een totaal dividend van 3 procent ontvangen. Het geld staat gereserveerd op een rekening, maar voorlopig is 1,36 procent het hoogste dividend dat we mogen uitkeren.” Voor de betaling van de overige 1,64 procent is 1 oktober 2021 de richtdatum.

CrelanCo hoopt op hetzelfde moment ook het dividend over het boekjaar 2020 op de rekening van de vennoten te storten. Het is nog niet bekend hoeveel de raad van bestuur later dit jaar als uitkering zal voorstellen aan de algemene vergadering. Ortwin De Vliegher: “Ik kan alleen zeggen dat wij van stabiliteit houden.”

Vergelijking dividenden

Bij het dividend van CrelanCo moet nog een kanttekening, om de vergelijking met de andere dividenden eerlijk te houden. CrelanCo rekent 36 euro kosten per jaar aan. Op een maximale investering van 5009,60 euro, goed voor 404 CrelanCo-aandelen, romen die kosten het nettorendement af van 3 naar 2,28 procent. Bij kleinere investeringen wegen de kosten nog meer op het rendement. Vennoten tot 24 jaar en vennoten die al betalen voor hun zichtrekening bij Crelan ontsnappen aan de uitgave. Cera en Argen-Co rekenen die kosten niet aan.

In november keerde Argen-Co, dat in Argenta investeert, een dividend van 1,5 procent uit, half zoveel als een jaar eerder. Argen-Co heeft een gebroken boekjaar, dat loopt tot eind juni. Een jaar eerder kon er nog een dividend van 3,1 procent af. De raad van bestuur van Argen-Co kwam dinsdag bijeen om te beslissen over een nieuw dividendvoorstel. “Vroeger dan normaal, omdat we graag zo snel mogelijk willen aanknopen met ons dividendbeleid van voor de pandemie”, zegt Marc de Ruijter, de algemeen directeur van de coöperatieve vennootschap die in 2010 werd opgericht om het kapitaal van de bank-verzekeraar Argenta te versterken.

In vergelijking tot sommige andere coöperatieve vennootschappen biedt Argen-Co maar een beperkt aantal andere voordelen. Het financiële rendement is daardoor des te belangrijker voor de vennoten. “De populairste voordelen zitten bovendien in de vrijetijdsbesteding: reizen, uitstappen naar pretparken,… Veel zaken die nu niet kunnen doorgaan. We hebben wel een verschuiving gezien naar alternatieven zoals kortingen op magazines”, zegt Marc de Ruijter. Ortwin De Vliegher spreekt over “een verschuiving van het aanbod richting thuisbeleving en elektronica”. Franky Depickere weet te vertellen dat de Cera-vennoten gretiger dan anders ingingen op aanbiedingen. “Ongeveer 40 procent van de vennoten tekenden in op een of meerdere vennotenvoordelen.”

De raad van bestuur van Argen-Co besliste een dividend van 3,25 procent voor te stellen aan de algemene vergadering, zodra het weer kan, en stuurde daar vandaag een persbericht over uit. Als alles goed gaat, zouden de banken weer gewoon dividenden mogen uitkeren vanaf 1 oktober 2021 en zou een dividend in november 2021 voor de coöperanten van Argen-Co haalbaar moeten zijn. “We hebben het dividend in november 2020 uit de reserves van Argen-Co betaald”, legt Marc de Ruijter uit. “Dat kun je een keer doen, maar die dividendenstroom moet wel weer op gang komen.” De reserves bedroegen op 30 juni 21,5 miljoen euro. Ter vergelijking: de dividendbetaling in november kostte 3,3 miljoen. De coöperatieve vennootschappen mogen in principe maximaal 6 procent dividend per jaar uitkeren, zolang ze een liquiditeitstest doorstaan.

Argenta heeft ondanks de goede resultaten geen dividend uitgekeerd over 2019 en zal dat ook niet doen over 2020. Zonder dividenden van de bank heeft de moedervennootschap Argen-Co geen inkomsten. Het is nog een relatief jonge coöperatieve vennootschap, waardoor ze iets minder historische reserves heeft opgebouwd. CrelanCo ontstond in 2015 uit de fusie van Lanbokas en Agricaisse, die in 1960 waren opgericht. Cera bestaat sinds 1998 in zijn huidige vorm, en in andere vormen sinds 1892. Argen-Co is met 62.000 vennoten ook een maatje kleiner dan Cera met 400.000 vennoten en CrelanCo met 275.000 vennoten.

In- en uitstappen

Argen-Co haalde in oktober makkelijk 5 miljoen euro op met de verkoop van coöperatieve aandelen. “In 15 à 20 minuten waren alle aandelen geplaatst, voornamelijk bij bestaande aandeelhouders. Dat hadden we niet verwacht.” In 2017 en 2018 haalde Argen-Co telkens 25 miljoen euro op met een emissie. Is het niet stilaan opnieuw tijd voor zo’n grote emissie? Marc de Ruijter bevestigt dat Argen-Co een nieuwe emissie voorbereidt. Bij zo’n grotere uitgifte moet de financiële toezichthouder FSMA altijd een prospectus of de financiële bijsluiter van de uitgifte goedkeuren. Ook alle communicatie en publiciteit over die uitgifte moeten langs de FSMA passeren.

Cera en CrelanCo hebben naar eigen zeggen geen stijging van de vrijwillige uittredingen gezien. Bij Cera loopt permanent een emissie. Bij CrelanCo is er eveneens een doorlopende emissie van nieuwe aandelen, die moet helpen om de overname van AXA Bank Belgium te betalen. Die deal is al een paar keer uitgesteld. In het prospectus lezen we bij de risico’s: “Deze overname betekent ongeveer een verdubbeling van de omvang van de Crelan-groep.” Verderop wordt ook vermeld dat het veel geld zal kosten om AXA Bank Belgium te integreren.

De aandelen van Argen-Co zijn enkel online te koop bij ArgenCo, niet in de kantoren van Argenta. In de kantoren van Crelan en KBC kunnen respectievelijk CrelanCo- en Cera-aandelen worden gekocht. Voorts is de verstrengeling tussen de bank en de coöperatieve ook veel groter dan bij Argenta. De vennoten krijgen bijvoorbeeld kortingen op de rekeningkosten bij de banken.