PVT-panelen leveren stroom én warmte: zijn ze interessant voor de particulier?

Iedereen heeft het over warmtepompen en zonnepanelen, maar wat als er een systeem is dat beide combineert? PVT-panelen wekken niet alleen stroom op met zonlicht, maar recupereren ook de warmte die daarbij vrijkomt. Toch zijn ze nog vrij onbekend. Voor wie kunnen PVT-panelen interessant zijn?

PVT- of fotovoltaïsche-thermische panelen wekken zowel stroom als warmte op. Net als klassieke zonnepanelen vangen ze zonlicht op en transformeren ze dat naar gelijkstroom, die via een omvormer wordt omgezet in bruikbare wisselstroom. Maar de PVT-panelen doen nog iets extra: er loopt een vloeistof (glycol) door de panelen, die de opgewekte warmte absorbeert die gepaard gaat met het capteren en omzetten van zonlicht. De opgewarmde vloeistof stroomt vervolgens naar een opslagvat voor sanitair warm water, een warmtepomp of zelfs een verwarmingssysteem. Omdat de panelen zowel warmte als stroom opwekken, ligt de energieopbrengst per vierkante meter gemiddeld 40 procent hoger dan bij klassieke zonnepanelen.

“Er bestaan verschillende soorten PVT-systemen”, zegt Henk Hartman, manager Solar Duurzaamheidsprojecten bij het adviesbureau Ekwadraat in Leeuwarden. “Sommige kunnen achteraf worden geïnstalleerd op geïnstalleerde zonnepanelen, terwijl andere in de fabriek zijn ontworpen als geïntegreerde PVT-oplossingen. In het laatste geval is de warmteoverdracht efficiënter.” Boven op het hogere rendement per vierkante meter helpt de thermische afvoer de panelen koel te houden, wat ook de efficiëntie van de elektriciteitsopwekking verbetert.

Beperkt inzetbaar

Ondanks al die voordelen worden PVT-panelen nog maar beperkt toegepast. De grootste uitdaging is gelegen in de afstemming tussen de warmteproductie en de warmtevraag. “In de zomer, als de zon volop schijnt, wekken ze veel warmte op, terwijl de vraag naar warmte dan juist laag is. In de winter is het tegenovergestelde het geval: de vraag naar warmte is hoog, maar er is weinig zonlicht. Daarvoor zijn ze voor woningverwarming minder geschikt. Een lucht-water- of bodemwarmtepomp is vaak een betere keuze”, legt Hartman uit.

PVT-panelen zijn volgens Hartman vooral interessant voor specifieke toepassingen, zoals in hotels en wellnesscentra. Zij hebben in de zomer veel warm water nodig voor douches, zwembaden en sauna’s, wat goed aansluit bij de warmteproductie van de PVT-panelen. “Ook de industrie kan ervan profiteren”, zegt Hartman. “Voor bedrijven die proceswarmte nodig hebben, zoals voedselproducenten en wasserijen, kan de techniek een slimme oplossing zijn.”

Advies voor uw portefeuille? Volg Trends Geld & Beurs ook via WhatsApp

Ook de prijs speelt een grote rol. Sinds 1 januari 2024 is de eenmalige premie voor zonnepanelen – en dus ook voor PVT-panelen – van de Belgische netbeheerder Fluvius volledig stopgezet. “PVT-panelen zijn aanzienlijk duurder dan klassieke zonnepanelen”, vertelt de energie-expert.

Uit recente adviezen van Ekwadraat blijkt dat de kosten voor een grootschalige PVT-installatie rond 840 euro per gegenereerde kilowatt thermisch vermogen liggen. Een grootschatlige installatie met klassieke zonnepanelen kost tussen 550 en 600 euro per kilowatt elektrisch vermogen. De gemiddelde prijs van PVT-panelen bedraagt ongeveer 900 euro per vierkante meter (exclusief btw en plaatsing). Klassieke zonnepanelen kosten momenteel tussen 260 en 300 euro per vierkante meter. “Voor particulieren is de investering in PVT-technologie op dit moment moeilijk terug te verdienen”, concludeert Hartman.

Combinatie

Een logische gedachte is PVT-panelen te combineren met een warmtepomp, zodat de opgewekte warmte efficiënter benut kan worden. Dat zijn de zogenoemde warmtepomppanelen. “Technisch gezien is dat mogelijk”, zegt Hartman. “Maar de vraag is of het financieel aantrekkelijk is. De extra investering in PVT-panelen maakt het vaak lastig om de kosten terug te verdienen, zeker omdat een warmtepomp ook met een goedkopere lucht- of bodemwarmtebron kan werken.”

Volgens Hartman blijft een warmtepomp in combinatie met gewone zonnepanelen de meest rendabele oplossing voor particuliere woningen. “Voor wie een zwembad of een ander systeem heeft dat veel warm water vraagt in de zomer, kan een PVT-installatie in combinatie met een warmtepomp interessant zijn.”

Vooruitzichten

De ontwikkelingen in zonne-energie gaan snel, maar Hartman verwacht dat de markt voor PVT-panelen nog geruime tijd kleiner zal blijven dan die voor klassieke zonnepanelen. “Bij zonnepanelen zien we nog altijd verbeteringen in vermogen en efficiëntie, maar er is een theoretische limiet aan wat haalbaar is. Voor PVT-panelen is de markt simpelweg beperkter, wat de innovatie afremt en de prijs hoog houdt.”

Toch kunnen PVT-panelen hun nut bewijzen voor particulieren. Zo wordt in Gelderland een volledige woonwijk verwarmd met PVT-panelen. “Op wijkniveau, in combinatie met warmtenetten of industriële toepassingen, kan de technologie wél werken”, zegt Hartman. “Maar op de particuliere markt verwacht ik dat de meeste mensen bij klassieke zonnepanelen en een warmtepomp blijven.” z