Vlaamse huishoudens kunnen vanaf volgend jaar meerdere elektriciteitscontracten per aansluiting afsluiten. Ze kunnen dan bijvoorbeeld een apart contract nemen voor hun laadpaal, thuisbatterij of warmtepomp. “Dat nieuwe systeem brengt voordelen, maar ook uitdagingen met zich mee”, zegt de onafhankelijke energie-expert Alex Polfliet.
Nu kunnen gezinnen maar één elektriciteitscontract per aansluiting (EAN-code) afsluiten. De opkomst van zelfgeproduceerde energie via zonnepanelen en de digitale meter maken het mogelijk de afname en injectie van elektriciteit apart te registreren en op te splitsen in verschillende contracten. De volgende stap, vanaf 2026, is dat specifieke toestellen – zoals een laadpaal of een warmtepomp – elk een eigen contract kunnen krijgen.
Als de consument beschikt over een digitale meter, een dynamische tariefformule én een correcte aparte meting voor die toestellen, wordt het mogelijk voor elke toepassing de voordeligste tariefoptie te kiezen. Zo kan een eigenaar van een elektrische wagen een contract afsluiten om stroom af te nemen op momenten dat elektriciteit het goedkoopst is. Of een injectiecontract voor overtollige zonnestroom afsluiten dat inspeelt op marktprijsschommelingen.
Kansen en uitdagingen
Volgens Alex Polfliet, senior advisor bij Aya Energy, kan die flexibiliteit een belangrijke stap zijn in de energietransitie. “Het maakt het mogelijk gerichter in te spelen op prijsfluctuaties en de goedkoopste oplossing te kiezen voor verschillende toepassingen. In theorie zou je zelfs energie uit een thuisbatterij kunnen verkopen op momenten dat de stroomprijzen hoog zijn.” Tegelijkertijd waarschuwt hij voor de toenemende complexiteit. Het optimaal benutten van meerdere contracten vraagt kennis van de elektriciteitsmarkt en slimme technologie die toestellen automatisch aanstuurt op basis van prijsprikkels.
Voor consumenten met een hoog energieverbruik kan het een interessante besparingsmogelijkheid zijn. Voor de gemiddelde Vlaming met een bescheiden verbruik lijkt de winst voorlopig beperkt.
Veel toepassingen, zoals laadpalen en warmtepompen, kunnen worden aangestuurd via dynamische prijsafspraken. Dat betekent dat ze automatisch reageren op de actuele stroomprijs, bijvoorbeeld door minder stroom te verbruiken wanneer de prijzen hoog zijn en meer wanneer ze laag zijn. “Dat lijkt mij vooral interessant voor mensen met een hoog elektriciteitsverbruik, zoals eigenaars van warmtepompen, elektrische warmwaterboilers, thuisbatterijen, elektrische wagens of pompen voor zwemvijvers. Voor huishoudens met een gemiddeld verbruik van 3.500 kilowattuur per jaar zal de besparing waarschijnlijk beperkt blijven.”
Beperkte markt
Alex Polfliet verwacht dat de markt voor meerdere elektriciteitscontracten in Vlaanderen in eerste instantie klein zal blijven. Hij denkt dat vooral technisch onderlegde en energiezuinige huishoudens die optie zullen benutten. “Ik verwacht niet dat binnen vijf jaar tienduizenden Vlamingen zo’n contract zullen hebben. De markt is beperkt en zal zich vooral toespitsen op mensen die actief bezig zijn met energiebeheer.” Energieleveranciers zullen waarschijnlijk wél inspelen op de trend, niet zozeer omwille van het grote commerciële potentieel, maar eerder om zich als innovatieve spelers te profileren.
Daarnaast kunnen derde partijen zoals energiemanagementbedrijven een rol spelen door consumenten te ontzorgen en hen te helpen hun contracten te beheren. “Er zijn al bedrijven die thuisbatterijen clusteren en beheren via aggregatoren”, weet Alex Polfliet. “Zij verzamelen de opslagcapaciteit van meerdere batterijen en zetten ze in op de energiemarkt. Eigenaars krijgen daar een vergoeding voor, zonder dat ze zelf hun batterij actief hoeven te beheren.”
Regelgeving en voorwaarden
Verschillende technische en operationele details moeten verder worden uitgewerkt. Zo is het nog niet duidelijk welke meetapparatuur precies verplicht zal zijn om het verbruik van toestellen apart te registreren. Alex Polfliet: “Een van de belangrijkste openstaande vragen is hoe men ervoor zal zorgen dat laadpalen, warmtepompen en andere grote verbruikers correct gemeten worden. Ik vermoed dat instanties zoals Synergrid betrokken zullen worden bij de certificering van de meetapparatuur.”
Conclusie: het invoeren van aparte elektriciteitscontracten biedt Vlaamse huishoudens nieuwe mogelijkheden om te besparen en hun energieverbruik beter af te stemmen op de marktprijzen. Toch is het geen eenvoudige materie. Wie hiervan wil profiteren, moet investeren in slimme technologie en zich verdiepen in de werking van de elektriciteitsmarkt. Voor consumenten met een hoog energieverbruik kan het een interessante besparingsmogelijkheid zijn. Voor de gemiddelde Vlaming met een bescheiden verbruik lijkt de winst voorlopig beperkt.
“Of deze ontwikkeling zich breed zal doorzetten, zal afhangen van hoe eenvoudig en toegankelijk deze systemen worden”, besluit Alex Polfliet. “Als energieleveranciers en technologiebedrijven erin slagen het proces te automatiseren en te vereenvoudigen, kan dit uitgroeien tot een standaardpraktijk. Maar voorlopig lijkt de impact vooral voelbaar te zijn bij een niche van energie-enthousiastelingen.”
Zo werkt het
Met meerdere stroomcontracten op één adres kunnen gezinnen zelf beslissen hoe en wanneer ze hun stroom verbruiken of injecteren in het net. Een paar voorbeelden:
• Laadpaal. Een apart contract kan worden afgesloten, waardoor de consument enkel laadt wanneer de elektriciteitsprijs laag is, bijvoorbeeld ‘s nachts of als er veel zonne- en windenergie beschikbaar is.
• Thuisbatterij. Eigenaars van een thuisbatterij kunnen ervoor kiezen stroom op te slaan en die pas te verkopen op het moment dat de stroomprijs piekt of er onevenwicht is op het net.
• Warmtepomp. Door een contract te kiezen waarbij de warmtepomp vooral draait op goedkope elektriciteitsmomenten, kunnen de verwarmingskosten worden verlaagd.
