Laat ons de wereld redden omwille van onze portemonnee

Ophef, reuring en consternatie, Stad Gent wil dat de helft van de eetkramen tijdens de Gentse Feesten een volledig vegetarisch aanbod heeft. De nekslag voor onze felbevochten vrijheid? Of mag een overheid zo ingrijpen in ons leven?

Er zijn goede redenen voor. Ook het laatste klimaatrapport van het IPCC zet minder vlees eten bovenaan bij de te nemen maatregelen, samen met het uitfaseren van fossiele brandstoffen. Maar dat vertaalt zich niet naar beleid, getuige de lange rij gemiste klimaatdoelen. “We weten wat we moeten doen, maar we weten niet hoe we daarna nog verkozen raken”, is de versleten verklaring. Maar een overheid heeft de opdracht de omgeving te vormen. Voor wat ze nu doet, is misvormen een betere term.

Subsidieer je bedrijfsauto’s, snelwegen en parkings, dan krijg je auto’s van tienduizenden euro’s die 95 procent van de tijd stilstaan, om ons de overige 5 procent van de tijd stapvoets voort te bewegen in een file. Recent onderzoek van Sciensano over de impact van de voedselomgeving toonde aan dat de toename van fastfoodrestaurants en gemakswinkels rond scholen leidt tot meer overgewicht bij jonge kinderen. We eten wat in de buurt is, wat aangeprezen wordt of wat we gewoon zijn. Tot zover de vrije keuze.

Je zou er moedeloos van worden, maar ik neig naar cynisch optimisme. Het recente verleden leert ons dat we performante maatregelen kunnen nemen. Zij het om de verkeerde reden. De huidige geopolitieke situatie schept mogelijkheden. Maximaal 90 kilometer per uur op de autosnelweg, de verwarming lager, hernieuwbare energie: nu kan het gebeuren. Voor properder lucht, het klimaat of de verkeersveiligheid? Welnee, voor onze portemonnee en tegen die van vijand Vladimir Poetin.

Strijd voor vrijheid

Het stadsbestuur van Gent laat het klimaat en het dierenleed ook beter rusten. Verkoop het vegetarische festivalkraam als een voorpost in de strijd voor onze vrijheid. De helft van het graan gaat naar veevoeder. Bij terugvallende Oekraïense graanoogsten en piekende prijzen is minder vlees eten een kwestie van zelfbehoud voor de feestvierder. Minder vlees betekent dat er meer en goedkoper graan overblijft voor, ik zeg maar wat, bier.

Goed, ik badineer, maar de weg naar een betere wereld loopt over een dubbel spoor. Ten eerste: maak het belachelijk gemakkelijk. Zoals we bedrijfswagens uitdelen met leaseformules die de gebruiker ontzorgen van alle gedoe, zo moet je ook de installatie van warmtepompen, zonnepanelen en isolatie regelen. Als ik dat zelf moet uitzoeken, komt het er niet van. Dezelfde logica gaat op voor het matigen van de vleesconsumptie. Maak het makkelijk, lekker en betaalbaar, en we zullen er zelfs niet bij stilstaan.

Ten tweede: geef een beter feest dan zij die de wereld ruïneren. Als we de planeet redden, mag het daar ook plezant zijn. Je medemens op een drammerig toontje onderwijzen over wat hij of zij anders moet doen, heeft het tegenovergestelde effect. Aanvaard dat een groot deel van de mensen het juiste zal doen om de verkeerde reden: omdat het goed staat, omdat het goedkoop, leuk, lekker of makkelijk is. Aan de eetkramen op de Gentse Feesten om dat allemaal te bewijzen.