‘Buitenlandse rekeningen verzwijgen voor de fiscus is niet verstandig’

Er is op het gebied van fiscale transparantie een groot verschil tussen Belgische en buitenlandse rekeningen. Dat zegt fiscaal expert Michel Maus.

De fiscus heeft net de actiepunten bekendgemaakt waarop de administratie het komende werkjaar zal focussen. Een categorie van belastingplichtigen die de komende tijd wat extra aandacht van de fiscus mag verwachten, zijn de belastingplichtigen met een buitenlandse bankrekening. De administratie heeft vastgesteld dat 200.000 van de 364.000 Belgen met een buitenlandse rekening die nog niet hebben aangegeven.

Het is verwonderlijk dat nog zo veel mensen hun buitenlandse rekening verborgen willen houden. Belgen zijn verplicht een buitenlandse bankrekening aan te geven bij het Centraal Aanspreekpunt van de Nationale Bank en ze te vermelden op hun jaarlijkse aangifte in de personenbelasting. Buitenlandse rekeningen verzwijgen voor de fiscus is niet verstandig, temeer omdat sinds kort het systeem van de internationale uitwisseling van bankgegevens op gang is gekomen. Dat systeem zorgt ervoor dat landen automatisch de rekeninggegevens en de identiteit van de rekeninghouders uitwisselen. Ons land heeft met 96 landen akkoorden daarover afgesloten. Wie dus denkt met een buitenlandse rekening onder de fiscale radar van de fiscus te blijven, is eraan voor de moeite.

De internationale fiscale transparantie is een goede zaak. Het was voor mensen met minder fraaie fiscale bedoelingen een koud kunstje inkomsten verborgen te houden via buitenlandse rekeningen. Zo zagen landen heel wat belastinginkomsten verloren gaan, wat extra aan de oppervlakte kwam door de internationale bankencrisis. De internationale gemeenschap sloeg de handen in elkaar, met succes. Vorige week nog meldde de OESO dat de OESO-landen de afgelopen tien jaar 95 miljard euro aan extra belastinginkomsten hebben binnengehaald dankzij de uitwisseling van bankgegevens.

Het feit dat de internationale uitwisseling van bankgegevens positieve effecten heeft op de belastinginkomsten, betekent niet dat we geen kritiek mogen hebben op het systeem. Zo is er in België op het gebied van fiscale transparantie nog een groot verschil tussen Belgische en buitenlandse bankrekeningen. Voor buitenlandse rekeningen is de fiscale transparantie compleet. De fiscus krijgt automatisch zicht op alle bankgegevens. Voor Belgische bankrekeningen kan de fiscus pas inzage krijgen in de bankgegevens als aanwijzingen van fraude bestaan of als de administratie de belastingplichtige wil taxeren op basis van “uitwendige tekenen en indiciën”.

Belgische en buitenlandse bankrekeningen worden in ons fiscaal systeem dus verschillend behandeld, en tegen dat onderscheid bestaan juridische bezwaren. Vooreerst is er de vraag of er geen sprake is van juridische discriminatie. Vaak wordt de fiscale discretie van Belgische bankrekeningen verantwoord door te wijzen op de bevrijdende roerende voorheffing, die banken in België verplicht de belasting op intresten bij de bron af te houden en door te storten aan de fiscus. Daardoor zou de fiscale transparantie van Belgische bankrekeningen niet noodzakelijk zijn. Of dat voldoende is om het onderscheid met buitenlandse bankrekeningen te verantwoorden, is zeer de vraag, temeer omdat niet enkel de intresten fiscaal relevant zijn, maar ook de herkomst van het kapitaal.

Daarnaast rijst ook de vraag of het vrije verkeer van kapitaal niet wordt geschonden. Banken moeten in de Europese Unie vrij kunnen concurreren. Dat is niet het geval. Buitenlandse banken die Belgische spaarders willen aantrekken, hebben een nadeel. Zij moeten hun Belgische klanten melden dat zij hun bankgegevens aan de fiscus doorgeven, terwijl Belgische banken fiscale discretie kunnen garanderen. Dat is fiscaal protectionisme. De karrenvracht aan fiscale informatie die de Belgische fiscus van buitenlandse banken heeft ontvangen, kan dan ook weleens een juridische doos van Pandora worden.