Beleggen in 2017: grondstoffen

De redactie vroeg aan twaalf Belgische strategen en economen wat zij de beleggingsthema’s voor 2017 en de komende jaren vinden. Grondstoffen haalde nipt de selectie voor de gids Trends Beleggen in 2017 niet. We geven u hier gratis en voor niets de argumenten en de tips van de specialisten.

2016 was een erg bewogen jaar voor de grondstoffen. Begin 2016 daalden de grondstoffenindexen naar hun laagste peil sinds 2003. Na een erg sterke eerste jaarhelft volgde opnieuw een correctie, al liepen de prijzen van de verschillende grondstoffen vaak erg uiteen. Dat brengt ons bij de vraag of de grondstoffen die dit jaar duurder werden, hun winsten in 2017 voort kunnen uitbouwen. En zullen de achterblijvers van 2016 volgend jaar hun achterstand nog kunnen wegwerken?

Grondstoffen deden het dit jaar niet slecht, al hangt de interpretatie af van welke index als referentie wordt genomen. Na elf maanden in 2016 presteerde deBloomberg Commodity index net iets beter dan de S&P500. Het rendement van de S&P GSCI index, waarin het relatieve gewicht van energie veel groter is, was bijna dubbel zo hoog.

Olie en basismetalen lopen voorop

Citigroup is bij monde van haar Head of Commodities Ed Morse erg positief. De investeringen in grondstoffen nemen weer toe omdat beleggers hun portefeuille willen diversifiëren. De haussemarkt in aandelen gaat binnenkort zijn achtste jaar in. Dat is erg lang en het is logisch dat institutionele investeerders naar alternatieven zoeken.

Citigroup is met name erg positief over olie. De prijs van een vat ruwe olie daalde begin 2016 nog naar het niveau van 2003. Maar de vraag en het aanbod groeien almaar dichter naar elkaar toe. Begin dit jaar was er nog een overaanbod van 1,5 miljoen vaten per dag. Dankzij een lagere productie van vooral de niet-OPEC-landen en een toenemende vraag ziet Citigroup de nog steeds grote voorraden volgend jaar voort afnemen en besluit dat het ergste voorbije is voor de oliemarkt.

Ook het positivisme van Goldman Sachs is opmerkelijk. Voor het eerst in vier jaar geeft de investeringsbank de grondstoffen als activaklasse een overwogen positie mee. Goldman verwacht dat de verwerkende industrie in 2017 wereldwijd zal aantrekken en voorspelt voor de eerste jaarhelft een gemiddelde olieprijs van 55 dollar.

Behalve voor ruwe olie is de bank ook optimistisch voor industriële metalen. November was een uitstekende maand voor die categorie, met een klim van 15 procent voor de index van basismetalen. De koperprijs nam zelfs met een vijfde toe en bereikte op het hoogste niveau sinds de zomer van 2015. Ook de prijzen van zink en lood stegen naar meerjarige hoogtepunten. Tom Price , grondstoffenanalist van Morgan Stanley Commodities, verwacht dat China en de Verenigde Staten volgend jaar tegelijk grote infrastructuurwerken aanvatten. Dat zou de vraag naar basismetalen sterk doen toenemen.

Achterblijvers

Over de edelmetalen zijn de meningen traditioneel erg verdeeld. Dat is niet anders in de voorspellingen voor 2017. Na een erg goede eerste jaarhelft waren de meeste analisten erg positief, maar na de recente correctie hebben veel beurshuizen hun kar gekeerd. Georgette Boele van ABN Amro voorspelt een verdere daling van de goud- en zilverprijs naar respectievelijk 1100 en 15 dollar per troy ounce. Vooral de hogere inflatieverwachtingen (met bijbehorende renteverhogingen) zullen de prijs van beide edelmetalen drukken. ABN Amro verwacht dat ook de investeerders hun posities voort liquideren.

De achterblijvers moeten we in 2016 vooral zoeken bij de landbouwgrondstoffen. Zo zakten de prijzen van maïs en tarwe dit najaar terug naar het niveau van 2009. Specialist Rabobank verwacht in haar Global Outlook 2017 dat de voedselprijzen ook volgend jaar laag blijven. De grootste prijswijzigingen zullen komen van valutaschommelingen. Zo werden ingevoerde voedingsmiddelen in Groot-Brittannië flink duurder na de val van het Britse pond. De impact van nieuwe handelsbelemmeringen in de Verenigde Staten en de eventuele herziening van handelsovereenkomsten valt nog af te wachten. Rabobank verwacht dat de prijzen in 2017 stabiliseren op een laag niveau.

Hoe kunnen beleggers een slag slaan?

Investeerders kunnen op verschillende manieren inspelen op de verwachte evoluties op de grondstoffenmarkten. We selecteerden enkele scenario’s.

Ruwe olie: tradingrange

De prijsevolutie op de oliemarkten wordt sterk gedreven door sentiment. Zo zette de aankondiging van de OPEC om de productie te beperken, de oliemarkt in vuur en vlam. Zelfs al bleef de impact daarvan eigenlijk heel beperkt. Het sentiment verzuurde toen de concrete onderhandelingen tussen de leden bleven aanslepen, waarop olie opnieuw goedkoper werd.

Prijsbewegingen kunnen – zeker op korte termijn – vaak tegen alle logica ingaan. Dat betekent niet dat de vraag- en aanbodfundamenten lange tijd genegeerd kunnen worden. Een prijs van 50 dollar voor een vat ruwe olie lijkt ons een niveau dat fundamenteel goed te verantwoorden is. Naargelang het sentiment, kan de prijs terugvallen richting 40 tot 45 dollar of doorschieten naar 55 tot 60 dollar. Een terugkeer naar de bodemniveaus van begin dit jaar lijkt weinig realistisch omdat het onevenwicht tussen vraag en aanbod intussen veel kleiner is geworden.

Maar een aanhoudende prijsstijging zit er evenmin in. Daarvoor groeit de vraag te traag en zal de druk aan de aanbodzijde bij hogere prijzen te groot worden. Met name de schaliesector in de Verenigde Staten heeft voldoende capaciteit én is winstgevend bij prijzen boven 55 dollar.

Beide scenario’s bieden investeringskansen om bijvoorbeeld met hefboomproducten (zoals turbo’s) of trackers posities à la hausse of à la baisse in te nemen. Wie het liever bij aandelen houdt, kan bij een tijdelijke appelflauwte van de olieprijs een investering in Royal Dutch Shell overwegen. Shell genereert positieve kasstromen en is tegen iets meer dan 1 keer de boekwaarde niet duur. Bovendien kan het aandeel een dividendrendement van meer dan 7 procent voorleggen.

Platina: tegen de trend in

De platinaprijs is de jongste weken teruggevallen naar het niveau van januari, tevens het dieptepunt sinds 2009. Platina ging mee onderuit met andere edelmetalen als goud en zilver. Bijkomend kwam de prijs onder druk na de voorspelling dat er in 2017 voor het eerst in zes jaar opnieuw een overaanbod zal zijn op de mondiale platinamarkt. Die verwachting is gebaseerd op een daling van de platinaconsumptie voor autokatalysatoren en een lagere vraag vanuit de juwelenindustrie.

Andere instellingen zoals de World Platinum Investment Council (WPIC) verwachten in 2017 wel opnieuw een tekort. We menen dat het negatieve sentiment ten aanzien van platina fundamenteel niet helemaal verantwoord is. Zo zijn bovengrondse voorraden flink geslonken, na vijf opeenvolgende jaren met een aanbodtekort. De premie van platina tegenover het zustermetaal palladium was sinds 2003 niet meer zo klein. Inspelen op een hogere platinaprijs kan via hefboomproducten of met de ETFS Physical Platinum-tracker, die op verschillende beurzen noteert.

Granen: demografie

Een andere tegendraadse keuze is die voor de granen. We zijn ons ervan bewust dat de oogsten al drie jaar op rij erg goed zijn en dat de voorraden zich in het geval van maïs en tarwe op recordniveaus bevinden. Maar we zijn ervan overtuigd dat het meeste slecht nieuws al in de prijzen verrekend zit , nu deze naar de dieptepunten van 2009 zijn teruggevallen. In zulke situaties is niet veel goed nieuws nodig om een tegenbeweging in gang te zetten. Ongunstige weersomstandigheden in een of meerdere werelddelen kunnen al voldoende zijn, hoge voorraden of niet.

Daarnaast zijn er ook gunstige evoluties aan de vraagzijde. De belangrijkste is de demografische evolutie. Niet alleen neemt de wereldbevolking almaar toe (9,7 miljard tegen 2050 volgens de Verenigde Naties), ook de levensstandaard stijgt. Dat verhoogt de nood aan voedsel en dan vooral de behoefte aan vlees. In de veeteelt worden grote hoeveelheden granen verbruikt. Inspelen op hogere prijzen voor tarwe en maïs kan via hefboomproducten of met trackers als de Teucrium Corn ETF (maïs) of de Teucrium Wheat ETF (tarwe), die beide op de New York Stock Exchange noteren.