Triodos vraagt ontevreden certificaathouders nog wat geduld te hebben: “Het is te vroeg om conclusies te trekken”

Drie jaar konden de certificaathouders van Triodos Bank niet aan hun kapitaal. De handel in de certificaten is hervat, maar de kritiek is nog niet helemaal gaan liggen. Triodos verdedigt de keuzes die het heeft gemaakt.

Triodos Bank kon bij de halfjaarresultaten met een recordwinst uitpakken. Een welkome positieve noot, want de duurzame bank kwam de laatste jaren vooral negatief in het nieuws door de onvrede bij de certificaathouders. Triodos is van origine een Nederlandse bank, waar het certificeren van aandelen vrij courant is. De certificaathouders krijgen een waardepapier in handen, dat in principe evenveel waard is als een aandeel van Triodos, maar in het oude systeem geen recht gaf om te stemmen op de algemene aandeelhoudersvergadering van de bank. Door de economische waarde los te koppelen van het stemrecht kan een stichting de aandelen aanhouden en de missie van het bedrijf bewaken. In het nieuwe systeem kunnen de certificaathouders stemrecht aanvragen.

Vroeger werden certificaten van Triodos Bank tegen de boekhoudkundige waarde verhandeld. Triodos bracht kopers en verkopers bij elkaar en kon bij grote verkoopdruk zelf certificaten inkopen tot 3 procent van het eigen kapitaal. “Dat systeem heeft veertig jaar gewerkt”, zegt Thomas Van Craen, directeur van Triodos Bank België. “Mede door het negatieve sentiment rond financiële aandelen, dat ontstond tijdens de coronapandemie, werden we verplicht de handel op te schorten.”

Een poging om het interne handelssysteem in oktober 2020 herop te starten liep begin 2021 tegen zijn limieten aan. “Vanaf toen hebben we alternatieven onderzocht. Daar kwam het huidige handelsplatform als het beste uit. We hebben ons achttien maanden gegeven om het systeem operationeel te krijgen, en dat is gelukt”, stelt Van Craen. De prijsvorming verloopt in het nieuwe systeem heel anders: niet langer de intrinsieke waarde, maar het spel van vraag en aanbod dicteert de prijs.

Te vroeg

De eerste koers begin juli werd gevormd op 50 euro, ruim 40 procent onder de laatste koers van januari 2021. Op 26 juli werd een voorlopig dieptepunt van 22,5 euro aangetikt. Daarna herstelde de koers weer naar 40 euro. “Het is te vroeg om conclusies te trekken”, meent Van Craen. “We moeten afwachten wat de volgende weken en maanden brengen. De handel vindt eenmaal per week plaats. Het is mogelijk dat de prijs de volgende weken nog sterk zal schommelen.”

Er wisselen wekelijks gemiddeld 12.000 certificaten van eigenaar, van de 14 miljoen die in omloop zijn. Vóór het stilleggen van de handel in 2020 bedroeg het handelsvolume gemiddeld 17.000 certificaten per week. Nog maar 30 procent van alle certificaathouders heeft zich tot nu geregistreerd op het halfbesloten handelsplatform Captin. Op de vraag waarom Triodos niet voor de beurs of een bekender alternatief platform heeft gekozen, klinkt het dat Captin beter bij de missie past. Zo zou het platform een veiliger veilingmechanisme mogelijk maken, waarbij de verkopers steeds een minimumprijs en de kopers een maximumprijs moeten ingeven. Triodos heeft de certificaathouders ook betrokken bij die keuze, via enquêtes waaraan ze konden deelnemen en via dieptegesprekken met een aantal certificaathouders.

Er kwam kritiek op het complexe aanmeldingsproces, vooral voor beleggers buiten Nederland. Captin voerde volgens Triodos al kleine veranderingen door. Het probeert het proces nog verder bij te sturen en certificaathouders te helpen als ze moeilijkheden ondervinden. Er hebben ook meer dan 500 nieuwe investeerders een rekening geopend bij Captin. Triodos probeert ook grote impactinvesteerders te charmeren. “Voor 2020 waren er constante kapitaalsverhogingen om onze sterke groei te financieren. Nu passen we ons model aan: nieuwe investeerders zorgen in eerste instantie voor een vlotte handel in de certificaten.” De uitkeringsratio van het dividend werd vastgesteld op 50 procent, zodat de winst voor een stuk de verdere groei kan financieren.

Kleur bekennen

Om nieuwe investeerders te verleiden, moet het rendement op het eigen vermogen omhoog. Dat rendement is het voorbije halfjaar opgekrikt van 4 naar 5,6 procent. Het streefdoel op middellange termijn is 5 à 7 procent, onder meer door de inkomsten uit de verkoop van beleggingsfondsen te doen stijgen. Op dat gebied is de Europese regelgeving voor Triodos een extra motivator om zijn impact explicieter te maken. Vermogensbeheerders moeten letterlijk kleur bekennen: donkergroen, lichtgroen of helemaal niet groen. De meeste vermogensbeheerders kozen voor het gros van hun fondsen voor een lichtgroen label. Bij Triodos zijn alle fondsen donkergroen: ze voldoen aan de strengste duurzaamheidseisen. Toch heeft Van Craen kritiek op de nieuwe Europese regels die beheerders dwingt duurzaamheidsclaims te bewijzen. “Vandaag wordt een positieve impact het zwaarst getroffen door de regelgeving. Dat betekent potentieel zwaardere kosten. De bewijslast en de kapitaalkosten zouden bij een negatieve impact moeten liggen.”

Een andere manier om het rendement op te trekken, is de reorganisatie waar de bank aan werkt. Zo zou ze 10 procent van haar personeelsbestand laten afvloeien. “We kunnen dat voor het overgrote deel opvangen door natuurlijke afvloeiingen en personeelsverloop”, stelt Van Craen. “We werken ook aan een centraler aangestuurd model, om schaalvoordelen te winnen. Het is onze plicht elke euro optimaal in te zetten.” Uiteindelijk streeft Triodos naar een kosten-inkomstenverhouding van 70 à 75 procent, wat vergelijkbaar is met bijvoorbeeld vdk bank. In de eerste jaarhelft werd dat doel gehaald, met 73 procent. Nu komt het erop aan op de kleintjes te blijven letten.

Voortrekker in duurzaamheid

Van Craen gelooft niet dat een bank als Triodos door de almaar groeiende aandacht voor duurzaamheid overbodig wordt. “We zullen die voortrekkersrol blijven spelen. Toen ik zeven jaar geleden begon als directeur van Triodos België, was duurzaamheid niet constant in de aandacht. Dat is nu helemaal anders. Ik hoorde onlangs de CEO van het agrobedrijf ARDO praten over de gedaalde opbrengsten in de landbouwsector. Wij zijn al jaren bezig met regeneratieve landbouw, op basis van wetenschappelijke studies. Dat is het grote verschil met andere banken: wij kiezen voor een positieve benadering en zoeken hoe we een positieve impact op maatschappelijke uitdagingen kunnen hebben. Voor alle kredieten en investeringen vertrekt de bank van vijf transitiethema’s: voeding, energie, grondstoffen, maatschappij en individueel welzijn.”

“De uitdaging is vooral transparantie en het concreet maken van onze impact. Ons trackrecord met veertig jaar transparantie speelt in ons voordeel. We financieren één op de drie wijkgezondheidscentra in België, maar investeren ook in duurzaam en circulair bouwen, zoals in Rotor, EXIE en het Brussels Woningfonds. We blijven financieel gezond én komen onze maatschappelijk engagement na. Dat bewijst dat er een businessmodel is voor een duurzame bank.”

Voor sommige certificaathouders uit Nederland, België en Spanje volstaan de inspanningen van de bank niet. In juli veroordeelde een Spaanse rechtbank de bank tot een terugbetaling van bijna 120.000 euro, omdat ze een certificaathouder onvoldoende had geïnformeerd. Nog in Spanje hebben enkele honderden boze certificaathouders rechtszaken aangespannen. In Nederland onderzoekt de belangenvereniging Triodos Tragedie een collectieve claim en wil Red Triodos schadeclaims indienen tegen oud-bestuurders. Ook in België zouden zaken worden voorbereid.

‘Niemand heeft baat bij verlieslatende banken’

In het debat over de spaarrentes pleit Thomas Van Craen voor nuance. “De financiële sector is na de nucleaire sector allicht de zwaarst gereguleerde sector. Omdat banken commerciële bedrijven zijn, worden ze verondersteld winst te maken. Een renteschok zoals nu hebben we in meer dan veertig jaar niet gezien. Dit zijn uitzonderlijke omstandigheden. Maar banken kunnen hun rente op spaarboekjes niet van vandaag op morgen spectaculair optrekken.”
“Spaar- en kredietbanken hebben altijd al heel voorzichtig de rente-evolutie beheerd. Dat is nu niet anders. Ik begrijp dat mensen meer vergoeding willen voor hun spaargeld, maar wie begrijpt dat spaarbanken leven van de rentemarge tussen spaargeld en kredieten, ziet ook in dat dat niet zo vanzelfsprekend is. Mensen die de jongste jaren hebben geleend om een woning te kopen, hebben dat gedaan tegen nooit gezien lage rentevoeten. De afwikkeling van die kredieten moet geleidelijk gebeuren. Het optrekken van de spaarrente zal daarmee hand in hand gaan. Niemand heeft baat bij verlieslatende banken.”