Inspelen op een hogere volatiliteit

De volatiliteit op de aandelenmarkten is laag, maar voor hoelang? Voor wie wil inspelen op een hogere volatiliteit, zijn er verschillende mogelijkheden.

Vorig jaar was het dieptepunt wat volatiliteit op de aandelenmarkten betreft. Daar leek begin dit jaar verandering in te komen. De VIX-index, een graadmeter voor de volatiliteit van de aandelen uit de S&P500-index, steeg fors. De VIX schoot begin februari naar het hoogste peil sinds de eurocrisis van 2011.

Maar de rust op de financiële markten keerde snel weer en de VIX is opnieuw sterk teruggevallen. Toch blijft de zogenoemde ‘angstindex’ voorlopig nog boven het bodemniveau van vorig jaar. Eenzelfde beeld zien we bij de Vstoxx-index. Die meet de volatiliteit van de aandelen uit de EuroStoxx 50. Daarbij vallen wel twee zaken op. Zo ligt de VStoxx meestal hoger dan de VIX, wat ook logisch is aangezien de onderliggende index minder aandelen telt. Daarnaast is de prijscurve van de termijncontracten bij VStoxx minder steil. Dat maakt VStoxx voor beleggers interessanter dan de VIX.

Trackers en hefboomproducten

De Europese PRIIP-verordening voor verpakte beleggings- en verzekeringsproducten heeft ook gevolgen voor de volatiliteitstrackers in die zin dat ze niet allemaal meer gekocht kunnen worden. Dat is nog wel het geval voor de grootste indextracker (ETF) in die niche, namelijk de iPath S&P500 VIX Short Term Futures ETF (tickersymbool VXX). Die tracker wordt uitgegeven door Barclays en hanteert een jaarlijkse beheersvergoeding van 0,89 procent. De tweede grootste tracker, de ProShares Short VIX Short Term Futures ETF, is bij Belgische brokers niet meer te koop. Het gaat om een inverse tracker, die dus stijgt wanneer de volatiliteit daalt en omgekeerd. Trackers investeren in VIX-futures met een verschillende looptijd. Dat kan ook rechtstreeks via turbo’s van de uitgever Commerzbank. Die noteren op Euronext Amsterdam. Beleggers hebben de keuze tussen de VIX of de VStoxx als onderliggende waarde. Investeerders moeten wel in het achterhoofd houden dat producten om op de volatiliteit in te spelen, daarom niet geschikt zijn om lang in portefeuille te houden.

Alternatieven

Een sterke toename van de volatiliteit blijft nooit beperkt tot de aandelenmarkten. Ook grondstoffen en valuta laten forsere prijsbewegingen zien. Termijncontracten op de VIX zijn zowel in directe als in indirecte vorm niet zonder risico. Daarom kan het interessant zijn op een andere manier in te spelen op een hogere volatiliteit.

Wanneer het helemaal verkeerd gaat op de financiële markten, zoals in 2008, dan komt een vlucht naar de dollar op gang, omdat dat de meest liquide markt is. Op de grondstoffenmarkten hangen de prijsbewegingen af van de oorzaak van de hogere volatiliteit. Is die geopolitiek, dan kunnen de energieprijzen daar meestal van profiteren. Gaat het om een dreigende recessie of een systeemcrisis, dan zijn goud en zilver meestal de betere keuze.