De vraag van de week: Wat met goudmijntrackers?

Hoe komt het dat de belangrijkste goudmijntrackers (GDX en GDXJ) recentelijk systematisch slechter presteren dan de goudprijs?

Goudmijnaandelen evolueren samen met de goudprijs, maar dan met een forse hefboom, zowel in positieve als in negatieve zin. De mate waarin goudmijnaandelen beter of slechter presteren, hangt dus sterk af van de periode waarvoor de vergelijking wordt gemaakt. Een positief voorbeeld is de periode december 2015 tot juli 2016. De goudprijs zette in die tijd een herstelrally in van 25 procent, na de lange voorafgaande daling (afgerond van 1900 dollar per ounce in augustus 2011 tot 1050 dollar. De VanEck Vectors Goldminers ETF (GDX), een tracker van de grootste beursgenoteerde goudmijnbedrijven, en kleinere broer VanEck Vectors Junior Goldminers ETF (GDXJ) presteerden over dezelfde periode fors beter, met een stijging van respectievelijk 120 en 158 procent. Terugblikkend op de voorbije tien jaar zien we echter een totaal ander beeld, met een stijging van de goudprijs met 82 procent, terwijl GDX (-44%) en GDXJ (-73%) fors daalden. Te duur betaalde overnames, te veel schulden, een gebrek aan productiegroei en een gebrek aan toegang tot de kapitaalmarkt voor vooral de kleinere bedrijven zijn belangrijke oorzaken daarvan.

De jongste weken zien we opnieuw een forse underperformance. De goudprijs spon eind maart, begin april nog goed garen bij de toenemende geopolitieke spanningen rond Syrië en Noord-Korea, maar is sinds de geruststellende uitslag van de eerste ronde van de Franse presidentverkiezingen teruggevallen. Dat leidde tot een uitverkoop bij GDX (-10%) en GDXJ (-20%!), tegenover een beperkte -2,4 procent voor de goudprijs uitgedrukt in dollar. Bij GDXJ speelt de tol van het succes een rol, want de forse kapitaalinstroom in de eerste maanden van 2017 (+1,5 miljard dollar tot 5,5 miljard) zorgde ervoor dat de ETF te grote posities innam in individuele aandelen. De beleggingscriteria van GDXJ worden vanaf juni versoepeld: dan zijn beleggingen toegelaten in bedrijven met een maximale marktwaarde van 2,9 miljard dollar, tegenover 1,8 miljard nu. Maar intussen worden posities in kleinere waarden noodgedwongen verkocht. Een alternatief is de tracker Sprott Junior Gold Miners (ticker SGDJ). In termen van de verhouding ondernemingswaarde (ev) ten opzichte van de verwachte bedrijfskasstroom waren de goudmijnen nog niet zo aantrekkelijk gewaardeerd als nu. We zijn van oordeel dat de goudprijs in december 2015 een nieuwe, langdurige stierenmarkt (opwaartse trend van meerdere jaren) heeft aangevat. Forse tussentijdse correcties horen erbij en zien we als kansen om te kopen of bij te kopen.