De technozeepbel verliest lucht

De recente correctie van de technologieaandelen lijkt op haar einde te lopen, maar ze houdt een ernstige waarschuwing in voor later dit jaar en 2019.

De technologie-index Nasdaq bereikte eerder dit jaar een nieuw record onder impuls van de FANG-aandelen (Facebook, Amazon, Netflix en Google). De gezamenlijke beurswaarde van die vier bedrijven bedroeg op de piek iets meer dan 2300 miljard dollar. De rest van de markt kon het helse stijgingstempo al geruime tijd niet meer volgen. De hausse kreeg dus een bijzonder smalle basis. We gaven vorig jaar al aan dat opnieuw sprake was van een technozeepbel.

Sinds begin februari zien we dat het kwartet sterk in negatieve zin op de Nasdaq-index is beginnen te wegen. In twee maanden zakte de beurswaarde van de vier FANG-aandelen met ruim 300 miljard dollar, tot onder 2000 miljard. De vorig najaar gestarte NYSE Fang+ index vormt een iets bredere groep. Naast de vier voornoemde aandelen maken ook Apple, Alibaba, Baidu, Nvidia, Tesla en Twitter deel uit van de index. Ook de FANG+ is sinds de top met ongeveer 15 procent gecorrigeerd.

Leeggekochte markt

Hoe langer de outperformance tegenover de brede markt blijft duren, hoe groter de kans dat beleggers hoogtevrees krijgen. Begin dit jaar kwam een einde aan een lange periode met een historisch lage volatiliteit op de aandelenmarkten. Maar optimisme over de economische groei en het afbouwen van monetaire stimuli liet de rentetarieven zowel op korte als op lange termijn stijgen. Op een gegeven moment kon de markt niet langer naast de erg hoge waarderingen van de technowaarden kijken. Sinds het sentiment is gekeerd, is er ineens geen gebrek aan excuses om winst te nemen. In een leeggekochte markt gaat het dan erg snel.

Bedrijfsspecifieke redenen

Veruit de meest besproken correctie is die van Facebook. Het Britse bedrijf Cambridge Analytica kon de persoonlijke gegevens van miljoenen Facebook-gebruikers aanwenden om de verkiezingscampagne van Donald Trump te beïnvloeden. Facebook-topman Marc Zuckerberg moest door het stof, maar op de beurs was het kwaad al lang geschied. De kwestie van het datamisbruik zal leiden tot strengere regelgeving en hoge boetes. Met een cashpositie van meer dan 40 miljard dollar hoeft Facebook zich niet meteen zorgen te maken. De hamvraag is wat een en ander zal betekenen voor het bedrijfsmodel van Facebook.

Volgens Zuckerberg zijn er nog geen aanwijzingen dat gebruikers het sociaal netwerk massaal de rug toekeren. Het is echter niet uitgesloten dat een deel van de adverteerders dat wel doet. En dan heeft Facebook wel degelijk een probleem. De groei van het aantal gebruikers vlakt al een aantal kwartalen af. Dat weet de onderneming voorlopig nog te compenseren door hogere advertentietarieven te vragen. Maar het is erg onzeker of Facebook na dit schandaal de advertentieprijzen nog zomaar kan blijven verhogen.

Google (Alphabet) kampt in essentie met hetzelfde inherente veiligheidsprobleem als Facebook. Het bedrijfsmodel van beide technologiereuzen is dan ook voor een groot stuk gelijklopend. Zowel Facebook als Google is in beginsel een reclamebedrijf dat zijn gebruikersbasis te gelde wil maken bij de adverteerders. Google doet dat al veel langer dan Facebook en is ook veel dieper verweven bij de gemiddelde internetgebruiker. Google buitenspel zetten wordt voor internetgebruikers al een stuk moeilijker: Google Chrome, Google Maps, Google docs en YouTube, om maar enkele toepassingen te noemen, zijn alomtegenwoordig, zowel in de werk- als in de privésfeer. Voorlopig ligt Google nog niet onder vuur, maar enige vorm van ‘randschade’ is onvermijdelijk voor het bedrijf.

Amazon heeft dan weer de toorn van de Amerikaanse president Donald Trump over zich heen gekregen. Trump vindt dat de positie van Amazon te dominant is geworden en de markt ontwricht. Hij is ook van mening dat het bedrijf te weinig belastingen betaalt. Volgens waarnemers richt Trump zich vooral tegen Amazon-topman Jeff Bezos. Die is tevens eigenaar van The Washington Post, een krant waar de president een hekel aan heeft. De opeenvolgende berichten van Trump op Twitter hebben Amazon ook al miljarden dollars aan beurswaarde gekost.

De correctie bij Netflix heeft met de waardering te maken. De vrije kasstroom van het bedrijf is nog steeds negatief. Dat is ook het geval bij Tesla, dat sinds september ongeveer een derde van zijn marktwaarde heeft verloren. De productiecijfers van de Model 3, die de doorbraak van het bedrijf als massaconstructeur moest inluiden, blijven consequent achter op de beloftes. Dat is overigens nooit anders geweest: de Model X was bij de introductie in hetzelfde bedje ziek. De vele vertragingen en het niet-halen van de prognoses werden op Wall Street vele jaren met de mantel der liefde bedekt. Maar het marktsentiment is stilaan aan het keren. Wil Tesla zijn huidige waardering blijven verantwoorden, dan moet er stilaan wat schot in de zaak komen. Op dit moment zijn wij ondanks de correctie in elk geval niet overtuigd.

Bij Apple blijft de schade nog relatief beperkt. Dat komt omdat de waardering, in tegenstelling tot die van de meeste andere techno-aandelen, niet de spuigaten uitloopt. Toch is ook Apple niet zonder zorgen, want de groei van de smartphonemarkt laat het afweten. De dienstentak groeit nog wel, maar werpt onvoldoende gewicht in de schaal om de tragere groei in het iPhone-segment te compenseren. Een verwachte omzetgroei van 5 procent is hoe dan ook erg mager voor een technologiebedrijf als Apple.

Buy the dip?

Aan de andere kant moeten we de omvang van de correctie nu ook weer niet dramatiseren. De spectaculaire klim van de voorbije jaren blijft overeind. Zelfs de prestaties over het afgelopen jaar ogen nog steeds erg positief. Investeerders werden het voorbije decennium geconditioneerd om bij elke terugval te kopen. Die ‘buy the dip’-strategie was zo goed als altijd een garantie op succes. Het analistenheir blijft er in elk geval erg gerust in. Bijgevoegde tabel leert ons dat, met uitzondering van Netflix, het gemiddelde koersdoel voor de komende twaalf maanden bij de meeste aandelen ver boven de actuele koers ligt.

De bezorgdheid over de stijgende rente is intussen vervangen door twijfels over het aanhouden van de groei van de wereldeconomie als gevolg van het toenemende protectionisme. Recent lijkt bijkomend slecht nieuws niet langer tot extra koersdalingen tot leiden. Dat kan erop wijzen dat de correctie minstens tijdelijk voorbij is.

Zoals voor de markten in het algemeen beschouwen we die scherpe terugval als een ernstige waarschuwing voor later dit jaar en voor 2019. Het zou zomaar kunnen dat de huidige correctie geen lang leven meer is beschoren en dat de records van eerder dit jaar nog eens worden aangevallen. Maar de les van de voorbije maanden moet zijn dat opnieuw oplopende koersen het signaal moeten zijn om de (stevige) posities in de technosterren te beginnen afbouwen. Dat geldt in het bijzonder voor Facebook en Tesla Motors.