De Russische beurs is spotgoedkoop

De Russische beurs is met haar grote schommelingen en beperkte diversificatie een beurs voor durvers.

Op donderdag 14 juni gaat de hoogmis van de belangrijkste bijzaak ter wereld van start, de Werelbeker voetbal. Het gastland is deze keer Rusland. Dat is geen toeval en de toekenning was ook niet onomstreden. De Russische president, Vladimir Poetin, hecht immers veel belang aan een sportief imago, vaderlandse trots en internationaal prestige. En dat biedt zo’n WK voetbal natuurlijk.

Net als Olympische Spelen. Poetin spaarde geld noch moeite om de Olympische Winterspelen van 2014 in het mondaine Sotsji te kunnen organiseren. Het werden zonder concurrentie de duurste winterspelen ooit en de Russen grossierden in de medailles. De opdracht leek volbracht: sportief imago, vaderlandse trots en internationaal prestige waren opgekrikt. Maar Poetin kreeg het peperdure prestigeproject als een boemerang in het gezicht, op internationaal niveau dan toch. Er bleek sprake te zijn van dopingfraude op nooit eerder geziene schaal. De fraude zou bovendien van overheidswege georganiseerd geweest zijn. Rusland werd de jongste jaren dan ook de toegang tot het internationaal sporttoneel ontzegd.

Ook met dit nieuwe prestige-evenement is succes niet op voorhand gegarandeerd voor Poetin. Rusland beschikt niet over een sterk elftal. Bij de voorbije grote voetbalkampioenschappen was de Russische deelname niet meer dan een voetnoot. Een vroege uitschakeling van het Russische ploeg behoort dus zeker tot de mogelijkheden. En dan is er ook nog de kans dat Russische hooligans hun reputatie alle eer willen aandoen en het land zo bijkomend negatief in de schijnwerpers zetten.

Politiek versus economie

We hebben intussen al vier keer Vladimir Poetin vermeld. De man zal dan ook zijn plaats hebben in de Russische geschiedenis. De ex-KGB’er zwaait nu al anderhalf decennium in de plak in het land en is net aan een nieuwe ambtstermijn als president begonnen. Vanaf het begin had hij maar één grote missie: Rusland als een gerespecteerde grootmacht laten herrijzen uit de as van de Sovjet-Unie.

Politiek en militair is zijn missie geslaagd. Daarom is Poetin ook zo geliefd in eigen land. Hij heeft de Russen hun trots teruggegeven en dat wist hij bij de recente presidentsverkiezingen te verzilveren met zijn beste resultaat ooit, ook al zal dat wel wat gekleurd zijn. Rusland is weer aanwezig op het internationale politieke toneel. Kijk maar naar de vooraanstaande rol die het land in Syrië speelt als trouwe bondgenoot van president Bashar al-Assad. Voor zijn vrienden heeft Poetin veel over, inclusief conflicten met het Westen.

Maar zijn meest tot de verbeelding sprekende actie was toch de annexatie van de Krim, dat deel uitmaakt van Oekraïne, toen de macht in Kiev overging van een Russisch-gezind naar EU-gezind regime. Het Westen reageerde erg verontwaardigd door die Russische actie, maar verder dan economische sancties kwam de reactie niet. Ook de inmenging in verkiezingen in het Westen, in het bijzonder de recente Amerikaanse presidentsverkiezingen, en de vermeende moordpoging op de ex-spion Sergej Skripal in het Verenigd Koninkrijk geven aan dat Poetin een gkoorknaap is.

De portretten en analyses van Poetin als tsaar zijn de jongste jaren dan ook niet van de lucht. Maar economisch en financieel heeft Rusland er wel een prijs voor betaald. Al dat politieke en militaire armworstelen kost handenvol geld, terwijl het land nu al jaren getroffen wordt door internationale sancties. Precies daar ligt ook de mislukking van Poetin: economisch is het land nog altijd extreem afhankelijk van olie en gas. Industrieel is het land absoluut geen grootmacht. Het bruto binnenlands product (bbp) ligt met 1283 miljard dollar in de buurt van dat van de Benelux.

De combinatie van economische sancties van eind 2014 als gevolg van de Krim-annexatie en de forse daling van de olieprijs in vooral 2015 dompelden de Russische economie dan ook in een diepe recessie. Er was een stevig prijsherstel van het zwarte goud nodig, mede ondersteund door de Russen (die ook hun eigen productie beperkten) om vandaag weer een economische groei van 1,8 procent te kunnen voorleggen bij een inflatie van 1,3 procent. Volgens specialisten is een zo’n weinig gediversifieerde economie niet in staat meer dan een gemiddelde groei van 1 tot 1,5 procent te realiseren. Een aantal mature westerse landen komt daar ook niet boven, maar Rusland is eigenlijk nog een opkomende markt.

Een golvend beursverloop

Op langere termijn schrijft Rusland dan ook geen sterk beursverhaal. De RTSI-index in dollar noteert met 1200 punten op hetzelfde niveau als in 2006. Het huidige niveau ligt ruim de helft dan de piek van 2008, maar wel dubbel zo hoog als eind 2014 (Krim-crisis) en begin 2016 (bodem olieprijs), toen de index net boven 600 punten dipte. Die flinke schommelingen maken van de Russische beurs het perfecte speelterrein voor traders. De voorbije twee jaar heeft de Russische beurs haar reputatie als ‘oliebeurs’ alle eer aan gedaan. Wie de richting van de olieprijs kent, kent ook de richting van de Russische beurs.

De voorbije twee jaar waren dus succesvol voor beleggers op de Russische beurs. Van euforie is er echter geen sprake. Dat zien we duidelijk aan de gemiddelde waardering van Russische aandelen. Die behoort tot de laagste die tegenwoordig in de wereld te vinden zijn. Zo noteert de RTSI-index met een gemiddelde verwachte koers-winstverhouding van 6,5 voor 2018 (7,5 op basis van de winsten van 2017). Dat is beduidend minder dan de helft van de gemiddelde waardering op de Amerikaanse en de Europese aandelenmarkten, maar ook dan het gemiddelde op de beurzen van andere opkomende markten. Ook in termen van koers/omzet (1,1) en koers/boekwaarde (0,85) zijn Russische aandelen spotgoedkoop.

Enkel voor durvers

Daar zijn natuurlijk een aantal redenen voor, zoals de zwakke industriële onderbouw, de beperkte diversificatie van de economie, de problematiek van de eigendomsrechten, de sterke impact van de olie- en gasprijzen op het economisch plaatje,enzovoort. Er is ook de zeer moeilijke verhouding met het Westen, waardoor een snel einde aan de sancties en de normalisering van de relaties niet meteen tot de mogelijkheden behoort. Bovendien is het best mogelijk dat de winsten van Russische bedrijven dit jaar een piek bereiken, als de olieprijs piekt.

Het geschetste beeld heeft aangetoond dat de Russische beurs het werkterrein is van de risicobewuste beleggers die gevoel hebben voor timing. De zeer lage waardering laat nog ruimte voor stijging, zolang er geen tekenen zijn dat de olieprijs over zijn piek heen is. Maar de hausse zit eerder in de eind- dan in de beginfase. Individuele Russische aandelen zouden we sowieso niet aanbevelen. Wie wenst in te spelen op de Russische beurs, kan dat het beste doen via trackers, zoals Xtrackers MSCI Russia ETF (tickersymbool XMRC; genoteerd op de beurs van Frankfurt; ISIN-code LU0322252502).

Die tracker laat toe gediversifieerd te beleggen op de Russische beurs. Al is van een grondige spreiding geen sprake bij gebrek aan een goede sectoriële spreiding in de Russische beursindices (overwicht olie- en gassector) en te hoge individuele gewichten (50% voor de grootste drie waarden). Het grootste gewicht, Sberbank, wordt algemeen wel gezien als een naar Russische normen zeer degelijk geleide bank. Maar een gewicht van meer dan 20 procent in een tracker is natuurlijk nooit ideaal.

Top tien participaties Xtrackers MSCI Russia ETF

Bron: Bloomberg