Consumentenkrediet in opmars: Belgen lenen meer kleine bedragen op korte looptijden

Steeds meer mensen investeren in warmtepompen, zonnepanelen, laadpalen en elektrische auto’s. En daarvoor sluiten ze steeds vaker een consumentenkrediet af.

Er zijn in de eerste zes maanden van dit jaar 10 procent meer consumentenkredieten afgesloten dan een jaar eerder. Ook in waarde was er een stijging met 10 procent, tot meer dan 5 miljard euro.

Lees verder onder de video

Vooral de vraag naar kredieten voor energiebesparende maatregelen blijft toenemen. In de eerste jaarhelft zijn 31.000 zulke ‘groene’ consumentenkredieten afgesloten, drie keer zoveel als vijf jaar geleden. De totale waarde van die nieuwe kredieten loopt op tot bijna 550 miljoen euro, blijkt uit cijfers van de Beroepsvereniging van het Krediet (BVK).

De heropleving van het consumentenkrediet, na enkele moeilijke jaren als gevolg van de coronacrisis, is opmerkelijk maar toch ook niet zo verbazingwekkend, vindt Bart Vervenne, de CEO van BNP Paribas Personal Finance Benelux en de voorzitter van de BVK: “Oudere woningen verslinden energie. Als ons land de zero-emissiedoelen tegen 2050 wil halen, zijn voor 400 miljard euro investeringen in het woningpark nodig. Dan spreek je al snel over een gemiddeld bedrag van 30.000 tot 60.000 euro per woning.”

Consumentenkredieten spelen een belangrijke maar onderbelichte rol in de energietransitie. Ze worden steeds vaker gebruikt voor woningrenovaties, een betere isolatie, de installatie van zonnepanelen en warmtepompen, of de aankoop van energiezuinige huishoudapparaten. Die trend begon vorig jaar en zet dit jaar door.

“Voor een woningrenovatie doen vooral mensen van wie de hypothecaire lening al voor een groot deel verlopen of afbetaald is, een beroep op een consumentenkrediet”, legt Ivo Van Bulck, de secretaris van de BVK, uit. “Voor hen is een consumentenkrediet afsluiten eenvoudiger en goedkoper dan een nieuw woningkrediet opnemen. Op die manier vermijden ze notariële kosten en registratierechten.”

Lees hieronder verder

Lenen voor een auto

Ook voor mobiliteit is het consumentenkrediet aan een opmars bezig. Voor het eerst in vijf jaar zijn er in de eerste helft van 2023 opnieuw meer kredieten voor de aankoop van een nieuwe auto afgesloten. Het bedrag steeg met bijna een kwart tot 1,39 miljard euro.

“We hebben geen cijfers om dat te bevestigen, maar wellicht speelt ook daar de overstap naar milieuvriendelijke voertuigen een rol”, zegt Vervenne. “De prijzen voor elektrische of hybride wagens, en voor essentiële accessoires zoals laadpalen, zijn hoog en vormen voor velen een barrière. Een consumentenkrediet kan helpen de kloof te overbruggen. Mijn aanvoelen is dat gezinnen, gezien de kostprijs, sneller een beroep doen op een lening voor een elektrische dan voor een traditionele wagen.”

Het lelijke eendje

Consumentenkrediet was lange tijd het lelijke eendje van de kredietsector. Het heeft de reputatie duur te zijn en wanbetaling is een groot probleem. “Dat consumentenkrediet duurder is dan een hypothecaire lening, is logisch. Er is nu eenmaal geen onderpand, zoals een woning, en dus is het kredietrisico hoger”, verdedigt Vervenne zich. “Maar de rentevoeten voor een consumentenkrediet zijn in België, zeker in vergelijking met andere landen in Europa, vrij laag. Om renovaties aan huizen en groene investeringen aantrekkelijk te maken, hanteren kredietverschaffers bovendien gunstige voorwaarden, bijvoorbeeld in de vorm van rentekortingen.”

Concreet: voor een krediet van 20.000 euro voor de installatie van zonnepanelen, warmtepomp, thuisbatterij, isolatie enzovoort moet je momenteel rekenen op een rentevoet tussen 4 en 5 procent, becijfert Vervenne.

Van Bulck wijst erop dat het probleem van wanbetaling afneemt: “Het aandeel wanbetalers op consumentenkredieten daalt jaar na jaar. In 2017 zaten we nog op 6,24 procent, vorig jaar op 5,24 procent.”

De Beroepsvereniging van het Krediet is vragende partij om klanten met afbetalingsproblemen beter te kunnen begeleiden. “De problemen doen zich vooral voor bij een ingrijpende gebeurtenis in het leven van mensen, zoals ziekte, een scheiding, het verlies van een job. Helaas laat de Belgische wetgeving geen verlenging van de afbetalingstermijn of een tijdelijke opschorting van betalingen toe. Nochtans heeft het verlenen van uitstel van betaling tijdens de coronacrisis zijn nut bewezen. Dankzij het moratorium op kapitaalaflossingen zijn toen nauwelijks mensen in moeilijkheden gekomen”, zegt Vervenne.

Ook langere looptijden kunnen helpen, vindt de voorzitter van de BVK. “De looptijden van een consumentenkrediet zijn wettelijk vastgelegd. Zo mag een lening van 5.000 euro maximaal over 36 maanden lopen. Voor bedragen tussen 5.600 en 7.500 euro is dat 42 maanden. Wij pleiten ervoor de looptijd beter af te stemmen op het terugverdieneffect en de economische levensduur van een energiebesparende investering. Voor zonnepanelen, bijvoorbeeld, bedraagt die terugverdienperiode gemiddeld zeven jaar. Ook voor elektrische wagens mag je uitgaan van een langere levensduur dan de contracttermijnen die nu aan consumentenkredieten worden opgelegd.”

Campagne

Er staan voor circa 23 miljard euro consumentenkredieten uit in ons land. In vergelijking met de hypothecaire kredieten (300 miljard) is dat niet veel. Om het belang van consumentenkrediet in de groene transitie in de verf te zetten, start de BVK daarom een campagne onder de noemer Consumentenkrediet Voor Morgen. Die legt de nadruk op het consumentenkredieten als facilitator voor duurzame consumptiepatronen die anders financieel buiten het bereik van veel mensen liggen (renovaties , elektrische voertuigen, enzovoort).

Tevens pleit de campagne voor een stabiel politiek kader. Een recente uitspraak van het Hof van Cassatie is de sector een doorn in het oog. Ze stelt dat een kredietverstrekker mede aansprakelijk is voor de correcte levering van de materialen, en de installatie of de uitvoering van de door hem gefinancierde werkzaamheden.

Dat kan een rem zetten op de toekenning van consumentenkredieten, zegt Van Bulck: “Het zou betekenen dat het krediet niet meer gebruikt kan worden om een voorschot te betalen, want het kredietbedrag mag, strikt genomen, pas uitgekeerd worden als de installatie volledig achter de rug is. Bij de aankoop van een wagen is dat geen probleem, omdat een koper pas betaalt bij de aflevering, maar bij de installatie van ramen, zonnepanelen of warmtepompen is dat problematisch.”