Een grootschalig onderzoek van ING bij 2.000 Belgen legt “een paradoxale realiteit” bloot. Slechts 11 procent van de respondenten vindt zijn kennis van beleggen goed. Nochtans haalt 32 procent een hoge score op een kennistest. Heel wat mensen steken bovendien hun hoofd in het zand wanneer het gaat over de voorbereiding van de oude dag.
ING komt tot de vaststelling dat de Belgen verrassend goed geïnformeerd zijn, maar een diepgeworteld gebrek aan zelfvertrouwen verhindert dat meer mensen hun werk aan het geld zetten op de beurs bijvoorbeeld. Volgens de bank gaat het om een ‘beleggers-impostersyndroom’. Twee psychologische mechanismen – verliesaversie en geldtaboe – zitten in de weg, leert de studie.
Verliesaversie
“De gedachte om 100 euro te verliezen doet twee keer meer pijn dan de gedachte om 100 euro winnen ons plezier bezorgt. Het zorgt ervoor dat de focus op het risico op verlies ligt, en niet op de zekerheid van koopkrachtverlies door inflatie bij nietsdoen”, klinkt het. Maar liefst 53 procent van de Belgen is ervan overtuigd dat de beurs een gokspel is. “Dit is de mythe die we absoluut moeten doorbreken”, vindt Vincent Juvyns, beleggingsexpert bij ING. “Geduldig en gespreid beleggen is het tegenovergestelde van een loterij. Het is een doordachte strategie die net bescherming biedt tegen de waan van de dag. We moeten de switch maken van de ‘get-rich-quick’-mentaliteit naar een focus op stabiele, duurzame groei. De verrassend hoge kennis over de risico’s van crypto – zo weet 74 procent dat het geen wettig betaalmiddel is – toont aan dat de Belg dat onderscheid wel degelijk kan maken.”
Geldtaboe
Daarnaast praten de Belgen niet openlijk over geld en beleggingen, behalve met hun partner (53%). “We kunnen onze eigen, vaak goede, kennis niet toetsen aan die van vrienden, familie of collega’s. Dat voedt het gevoel een ‘imposter’ te zijn.” Van de niet-beleggers zegt 64 procent dat ze een gebrek aan kennis hebben.
De psychologische drempels zorgen er mee voor dat 28 procent van de Belgen niet of nauwelijks bezig is met de financiële toekomst en 24 procent erop rekent dat het wettelijk pensioen zal volstaan. “Deze cijfers zijn een dringende wake-upcall. We zien een vorm van financiële struisvogelpolitiek”, reageert Peter Vanden Houte, hoofdeconoom bij ING. “Met een wettelijk pensioen dat steeds meer onder druk staat en een inflatie die aan ons spaargeld knaagt, is niets doen simpelweg geen strategie. Je spaargeld laten staan, betekent dat je koopkracht verliest. Het activeren van die spaarpotten via beleggingen is voor veel mensen dan ook een economische noodzaak geworden om hun levensstandaard op lange termijn te beschermen.
Er zijn nog andere drempels: voor 12 procent van de respondenten is sparen geen optie en dat cijfer is hoger bij vrouwen (14%) en 55-plussers.
Lees ook: