Belgen zoeken steeds meer beleggingsadvies op TikTok en YouTube, maar lopen rendement mis door beperkte kennis

Jonge Belgen richten zich bij het zoeken naar financiële informatie vooral op online kanalen zoals YouTube en sociale media, blijkt uit een enquête van de beleggingsbank Saxo. Deze trend, gedreven door de groei van het aantal jongere beleggers tijdens de coronapandemie, brengt risico’s met zich mee. “Het is opmerkelijk te moeten vaststellen dat veel Belgen te weinig kennis hebben van essentiële financiële begrippen”, waarschuwt Eddy Van Geyte, CEO van Saxo België.

De enquête, uitgevoerd door iVox, bevroeg 1.500 Belgen tussen zestien en veertig jaar over hun financiële kennis en gedrag. De resultaten tonen dat de gemiddelde zelfscore van die groep slechts 6 op 10 bedraagt, met aanzienlijke regionale en demografische verschillen. Opmerkelijk is dat minder dan 5 procent van de deelnemers alle kennisvragen correct beantwoordde. Het gebrek aan basiskennis “kan ertoe leiden dat Belgen te laat beginnen met beleggen, omdat ze de voordelen niet kennen en met een minder optimaal gespreide portefeuille beleggen wat nefast kan zijn voor het rendement”, zegt Van Geyte.

Volgens Van Geyte weerspiegelt dat een bredere trend. “De reden dat we het dit onderzoek deden, is deels de enorme instroom van nieuwe, jongere klanten”, zegt hij. Die verschuiving begon tijdens de coronapandemie, toen de gemiddelde leeftijd van klanten bij Saxo daalde van 45-50 jaar naar omstreeks 30 jaar. Jongeren missen vaak de ervaring van oudere beleggers, en moeten vertrouwen op de kennisbronnen die voor hen toegankelijk zijn.

Laagdrempeliger maar risicovoller

De enquête noemt YouTube, podcasts en sociale media populaire kanalen voor het verkrijgen van informatie over beleggen. 26 procent van de respondenten noemt YouTube als een van hun belangrijkste drie informatiebronnen, gevolgd door podcasts (19%) en financiële nieuwswebsites (25%). Jongere beleggers, vooral degenen jonger dan 23 jaar, vertrouwen meer op sociale media als TikTok en Instagram, terwijl de oudere generaties vaker professionele adviseurs raadplegen.

Van Geyte benadrukt dat die ontwikkeling kansen biedt, maar ook risico’s inhoudt. “Sociale media maken beleggen laagdrempeliger, maar het risico op verkeerde of misleidende informatie is reëel.” Hij stelt dat de betrouwbaarheid van online bronnen vaak moeilijk in te schatten is, vooral voor beginnende beleggers.

Hardnekkige misvattingen

Het onderzoek bracht ook veelvoorkomende misverstanden over beleggen aan het licht. Zo denkt bijna twee derde van de jongeren dat beleggen op de korte termijn grote winsten kan opleveren. Velen onderschatten de voordelen van langetermijnstrategieën, zoals samengestelde rente. “Het idee dat je de markt perfect kunt timen, blijft een hardnekkige misvatting”, zegt Van Geyte. Hij benadrukt dat consistentie en geduld cruciaal zijn om duurzaam rendement te behalen.

Daarnaast blijkt dat veel jongeren onvoldoende bekend zijn met fundamentele principes, zoals spreiding. “Een goed gespreide portefeuille verkleint de risico’s en biedt meer stabiliteit op de lange termijn”, legt Van Geyte uit. Jongeren neigen echter naar risicovollere keuzes, zoals investeren in cryptomunten, vaak zonder voldoende begrip van de risico’s.

Regionale en demografische verschillen

De enquête toont aanzienlijke verschillen in financiële kennis tussen Vlaamse, Waalse en Brusselse respondenten. Bijna de helft van de Vlamingen haalde een score van 8 op 10, terwijl dat percentage in Wallonië en Brussel aanzienlijk lager lag (respectievelijk 30 en 20%). Ook het geslacht speelde een rol: mannen scoorden hoger dan vrouwen, die zichzelf vaak een lagere financiële score toekenden.

Van Geyte wijst erop dat zelfvertrouwen een belangrijke factor kan zijn in hoe respondenten hun kennis beoordelen. “Vrouwen onderschatten zichzelf vaker op financieel gebied, terwijl mannen hun kennis sneller overschatten.”

Onderwijs en begeleiding zijn essentieel

Een van de meest opvallende resultaten van de enquête is dat slechts 21 procent van de respondenten school als een belangrijke bron van financiële kennis noemt. Van Geyte pleit voor meer aandacht voor financiële educatie in het onderwijs. “Het is cruciaal dat jongeren al op school leren hoe ze hun financiën kunnen beheren. Dat helpt niet alleen hen, maar ook de samenleving als geheel.”

Volgens Van Geyte moeten ook andere spelers, zoals banken en de overheid, hun verantwoordelijkheid nemen. Hij noemt de initiatieven van Febelfin, zoals de Febelfin Academy, als een stap in de goede richting. “Elke stakeholder in de financiële sector heeft een rol te spelen bij het vergroten van financiële geletterdheid”, zegt hij.

Enquête

1. Gestelde vragen (waar/onwaar):

• “Rente, interest of intrest, is de vergoeding die wordt ontvangen voor het uitlenen van geld.”
• “Een creditcard is altijd een goedkope manier om geld te lenen, omdat de rente altijd laag is.”
• “Een pensioenfonds is verplicht voor alle werknemers in België.”
• “Beleggen in aandelen biedt gegarandeerd een hoger rendement dan sparen op een spaarrekening.”
• “Een obligatie is een soort lening die je verstrekt aan een bedrijf of overheid, en je ontvangt rente op het geleende bedrag.”
• “Een spaarrekening met een hoge rente is altijd beter dan een rekening met een lage rente, ongeacht de voorwaarden.”
• “Bij een pensioenspaarverzekering kan je het opgebouwde bedrag niet gebruiken voor andere doeleinden dan je pensioen.”
• “Een variabele rente op een hypotheek kan zowel omhoog als omlaag gaan, afhankelijk van de marktrente.”
• “Een beleggingsfonds is een verzameling van verschillende aandelen, obligaties en andere financiële producten waarin je kunt investeren.”
• “Aandelen en obligaties zijn quasi hetzelfde.”

2. Interessantste bevindingen:

• Kennis over financiële begrippen:
  • Slechts 4,4% van de respondenten beantwoordde alle kennisvragen correct
  • 43% weet niet wat een ETF is
  • 20% begrijpt niet wat rente is
• Populairste investeringsopties:
  • Aandelen (33%), vastgoed (29%) en beleggingsfondsen (24%)
  • Cryptocurrencies worden vaker gekozen door lager opgeleiden (24%) dan door hoger opgeleiden (19%)
• Waarom mensen niet beleggen:
  • Gebrek aan kennis (46,2%)
  • Angst om geld te verliezen (40,1%)
  • Perceptie van complexiteit (24,4%)
• Populairste strategieën:
  • Tijdig in- en uitstappen (36,6%)
  • Gespreid beleggen over het jaar (27,5%)

3. Populaire sociale media en online bronnen:

• Populairste informatiebronnen voor beleggen:
  • Vrienden en familie (48,2%)
  • Online artikelen/websites (32,9%)
  • YouTube-video’s (26%)
  • Podcasts (18,9%)
• Jongere beleggers (<23 jaar):
  • Versterkt gebruik van sociale media, zoals TikTok en Instagram
• Oudere beleggers (>31 jaar):
  • Voorkeur voor professionele adviseurs

Lees ook: