‘Weg met de diabolotaks’

Het zijn de treinreizigers die betalen voor het ontlasten van het wegennet. Dat zeggen federaal parlementslid Stefaan Van Hecke en Tie Roefs, gedeputeerde voor leefmilieu in Vlaams-Brabant.

Feest! Brussels Airport blaast vandaag zestig kaarsjes uit. Er zal zeker worden getoost op de ontsluiting van de luchthaven via het spoor. Reizigers kunnen niet alleen vlot sporen naar de luchthaven. De luchthaven wordt ook een heuse multimodale hub, waar busreizigers bijvoorbeeld op de trein overstappen zonder dat er nog een vliegtuig aan te pas komt.

Maar dat sporen naar de luchthaven gebeurt bij menig treinreiziger met een wrang gevoel. Wie sinds 2012 spoort naar de luchthaven en dus de duurzame kaart trekt, moet daarvoor een belasting betalen. Spoor je van Leuven naar de luchthaven, dan betaal je 9,30 euro. Meer dan de helft van dat bedrag, 5,34 euro, is de zogenoemde diabolotaks. Geld dat terugvloeit naar Northern Diabolo nv, de firma de spoorlijn heeft aangelegd. Hoe cynisch is dat? Het zijn dus de treinreizigers die betalen voor het ontlasten van het wegennet.

Northern Diabolo ontvangt tot 2047 een jaarlijkse vergoeding voor haar aandeel in de aanleg van de spooraansluiting. Die bestaat uit een vaste component van 9 miljoen euro, die jaarlijks wordt geïndexeerd, en twee variabele componenten: 0,5 procent van de tariefontvangsten van de reizigers die gebruikmaken van het Belgische binnenlandse verkeer en een bedrag per reiziger van en naar Brussels Airport. Willen we die belasting afschaffen, dan moet die nv dus worden uitgekocht.

Het Raadgevend Comité van de gebruikers van de NMBS adviseerde dat de kostprijs voor de nieuwe infrastructuur zou worden verrekend in de vliegtuigtickets, zodat alle reizigers meebetalen. Goed idee. Maar waarom verhalen we de kosten voor de Diabolo-spoorontsluiting ook niet op de personenwagens in de parkeergarages en de drop-offzone? Op die manier betalen alle weggebruikers mee voor het duurzame alternatief per trein.

Als onderdeel van het Forum 2040 mikt de luchthavenuitbater op een ambitieuze modal shift voor passagiers en werknemers. Tegen 2040 mikt Brussels Airport op maximaal 50 procent van de passagiers die de auto inruilen voor een duurzaam alternatief. In 2014 kwam 69 procent van de reizigers met de auto. Eigenlijk ligt de lat dus behoorlijk laag. Naar de luchthaven van München kwam in 2014 al maar 56 procent met de auto. Stockholm-Arlanda haalde dat cijfer zelfs al in 2003. Oslo scoort nog beter: daar kwam in 2005 al amper 40 procent met de wagen naar de luchthaven. De diabolotaks kan het de luchthavenuitbater wel eens serieus moeilijk maken om dat – nochtans betrekkelijk lage – streefcijfer te halen.

Brussels Airport wil ook een knooppunt worden voor ander vervoer, bijvoorbeeld voor fietsers die er op de bus stappen of autobestuurder die daar de hogesnelheidstrein nemen. Begin dit jaar zouden er gesprekken zijn geweest met onder meer Thalys voor een rechtstreekse verbinding met de luchthaven. Maar Thalys-CEO Agnès Ogier verwees in de media naar de diabolotaks als struikelblok. Ze sloot niet uit dat het dossier in de toekomst opnieuw geopend wordt, maar wie met de Thalys aankomt in Brussel, zal voorlopig nog met een ander vervoersmiddel op de luchthaven moeten raken.

Die heffing moet op de schop. We betalen toch ook geen belasting naar Antwerpen-Centraal sinds er een veel duurdere tunnel onder is gelegd?

Stefaan Van Hecke, federaal parlementslid en Tie Roefs, gedeputeerde voor leefmilieu in Vlaams-Brabant en voorzitter van de Overlegcommissie Brussels Airport.