Wat houdt de Vlaamse fiscale regularisatie in?

Nog heel wat geld blijft onder water, omdat het afkomstig is uit niet-aangegeven nalatenschappen. Sinds 6 maart kun je in Vlaanderen de ontdoken erfbelasting regulariseren. Wat houdt dat in en wat kost het?

Wat houdt een regularsatie in?

Wie erf- of registratiebelasting heeft ontdoken, kan sinds 6 maart een regularisatie aanvragen in Vlaanderen. In meer dan 99,9 procent van de gevallen zal het gaan om ontdoken erfbelasting, dus laten we de registratiebelasting hier even buiten beschouwing.

Als iemand overlijdt, wordt weleens ‘vergeten’ een stuk van de nalatenschap aan te geven. Vaak gaat het om een buitenlandse bankrekening of een buitenlandse beleggingsverzekering, maar het kan bijvoorbeeld ook gaan om goudstaven of een buitenverblijf in het buitenland. Wie zo erfbelasting heeft ontdoken, kan dat nu opbiechten en zijn dossier regulsariseren. Het speelt geen rol of je al eens meedeed aan een vorige regularisatieronde (2004-2013). Door het vastgestelde bedrag van de regularisatie te betalen, bekom je zowel fiscale als strafrechtelijke immuniteit.

Net op tijd

Deze regularisatie is goed getimed, aangezien de meeste buitenlandse banken en verzekeraars vanaf nu of volgend jaar automatisch gegevens zullen doogeven aan de Belgische fiscus. Vluchten wordt dus extreem moeilijk. Wie bijvoorbeeld een geheime beleggingsportefeuille in Luxemburg of Zwitserland heeft, kan in de praktijk eigenlijk enkel nog ontsnappen door effectief in dat land te gaan wonen. Sommigen overwegen dat te doen, maar de praktijk wijst uit dat het om een kleine minderheid gaat. In erfeniskwesties is dat overingens niet zo eenvoudig omdat er vaak meerdere erfgenamenen zijn. Hou er ook rekening mee dat je niet meer kan regulariseren zodra het Belgische gerecht een onderzoek is gestart of de Vlaamse belastingdienst een belastingverhoging of administratieve boete heeft opgelegd.

Wie kan regulariseren?

Zowel natuurlijke personen als rechtspersonen kunnen regulariseren bij de Vlaamse Belastingdienst. Let wel, het moet gaan om een belastingsplichtige die Vlaamse erfbelastingen heeft ontdoken. Dat wordt bepaald door de woonplaats van de overledene en niet door de woonplaats van de erfgenamen. Een Gentenaar kan dus niet de erfenis regulariseren van zijn ouders die Brussel woonden.

In theorie kun je de regularisatieaanvraag volledig zelf doen (het aangifteformulier is te vinden via http://belastingen.vlaanderen.be/formulieren-erfbelasting). Maar daar komt doorgaans zoveel bij kijken dat bijna alle regularisatiedossiers geopend worden door gespecialiseerde advocaten, estate planners of fiscalisten. Zo moet je onder meer een fraudeschema opstellen (met vermelding van de omvang en de herkomst van de te regulariseren bedragen, het moment dat ze aan de erfbelasting onderworpen hadden moeten zijn, enzovoort), de opbouw van het aangegeven bedrag uitleggen, het bewijs leveren dat het om ontdoken efbelasting gaat, enzovoort. Dat is specialistenwerk. Reken op 4000 à 5000 euro om de volledige aangifte met fraudeschema, bijlagen en bewijzen te laten opstellen door een specialist, die ook het eindresultaat goed kan inschatten. Hou er ook rekening mee dat er geen weg terug is als je een regularisatieaangifte hebt ingediend. Je kunt een ingediende aangifte dus niet terugtrekken en bovendien is de beslissing van de Vlaamse Belastingdienst definitief aangezien niet voorzien is in een administratieve bezwaarprocedure.

Hoelang kan ik nog regulariseren?

De Vlaamse regularisatieprocedure is, in tegenstelling tot de federale procedure bij Contactpunt Regularisatie, slechts tijdelijk en loopt tot 31 december 2020. Een permanent systeem van regularisatie zou volgens de Vlaamse regering leiden tot een soort van ‘shoppinggedrag’ bij wie erfbelasting ontduikt. Men zou dan kunnen kiezen tussen de normale erfbelasting met een verhoging als boete en de regularisatieregeling, die in bepaalde situaties goedkoper kan uitkomen.

Bovendien is een regularisatie enkel mogelijk voor erfbelasting die ontdoken werd voor 1 augustus 2016. Dat om te voorkomen dat erfgenamen de erfbelasting ontduiken om ze dan eventueel later via deze regularisatieprocedure recht te zetten.

Wat met gemengde dossiers?

Sinds 6 maart kan je ‘zuivere’ dossiers van ontdoken erfbelasting indienen bij de Vlaamse Belastingdienst. Het gaat om dossiers waar enkel erfbelasting is ontdoken, omdat het bijvoorbeeld om een tak23-beleggingsverzekering ging, waarop geen roerende voorheffing verschuldigd was.

Voor federale ontdoken belastingen (personen- en vennootschapbelasting, roerende voorheffing en btw) is er een federale procedure bij het Contactpunt Regularisatie.

Maar de praktijk wijst uit dat de meerderheid van de dossiers van ontdoken erfbelasting gemengde dossiers zijn. Het gaat dan om dossiers waar zowel erfbelasting als bijvoorbeeld roerende voorheffing is ontdoken. Dat is bijvoorbeeld het geval wanneer de erfgenaam een Luxemburgse beleggingsportefeuille niet heeft aangegeven in de aangifte van nalatenschap, maar er ook geen Belgische roerende voorheffing op heeft betaald.

De drie regio’s hebben over zullke zaken al een principieel samenwerkingsakkoord, dat wellicht in de loop van april wordt afgerond. Tot dan moet je dus wachten om gemengde dossiers, alsook Waalse en Brusselse ontdoken erfbelasting, te regulsariseren via de federale procedure bij Contactpunt Regularisatie.

Hoeveel kost een regularisatie?

Als het gaat om ontdoken erfbelasting die nog niet verjaard is, dan betaal je een forfaitaire regularisatieheffing van 35 procent in rechte lijn (bv. ouders-kinderen) of tussen partners. Met partners wordt bedoeld echtgenoten, wettelijk samenwonenden of feitelijk samenwonenden die al minstens een jaar ononderbroken samenleefden. In alle andere gevallen betaal je een forfait van 70 procent. Die tarieven liggen dus een stuk hoger dan wat je normaal zou betalen aan erfbelasting. Bovendien worden ze toegepast op het volledige bedrag en is er dus geen opklimmend tarief zoals bij de gewone erfbelasting.

Als het gaat om ontdoken erfbelasting die fiscaal al verjaard is, liggen de zaken anders. Als de regularisatieaangifte gebeurt in 2017, moet dan gewoon een forfait van 37 procent betaald worden. In 2018 stijgt dat tarief naar 38 procent, in 2019 wordt het 39 procent en in 2020 40 procent.

Om na te gaan of de ontdoken erfbelasting al verjaard, laat je je best bijstaan door een specialist. Voor de Vlaamse erfbelasting geldt sinds 1 januari 2015 in principe een verjaringstremijn van vijf jaar vanaf de overlijdensdatum. Maar aangezien de meeste dossiers zullen dateren van voor 2015, moet men rekening houden met een afwijkende overgangsregeling. We treden niet in detail, maar daardoor zal voor de meeste dossiers de verjaringstermijn meer dan tien jaar bedragen.

De vermelde forfaitaire bedragen moeten worden toegepast op de waarde op het moment van overlijden. Stel dat bij het overlijden van vader in 2003 een Luxemburgse portefeuille met een waarde van 500.000 euro niet werd aangegeven. Laten we ervan uitgaan dat de portefeuille bestaat uit kapitaliserende aandelenfondsen, zodat er geen dividenden waren en het dus geen gemengd dossier is. In dat geval moet 35 procent worden betaald op het verjaarde kapitaal van 500.000 euro. Het speelt geen rol of de portefeuille ondertussen verdubbeld of gehalveerd is.

Hieronder vind je een overzichttabel van de te betalen percentages.

Binnen welke termijn moet de heffing effectief betaald worden?

Na ontvangst van de regularisatieaangifte word je schriftelijk op de hoogte gebracht van de ontvankelijkheid ervan en wordt de verschuldigde regularisatieheffing meegedeeld. De betaling van de heffing moet gebeuren binnen de vijftien kalenderdagen volgend op de verzendingsdatum van de brief die het bedrag van de verschuldigde regularisatieheffing vaststelt. Hou daar rekening mee als het bijvoorbeeld gaat om een buitenlandse portefeuille, waarbij de stukken (obligaties, fondsen, aandelen) eerst nog verkocht moeten worden om die regularisatieheffing te betalen.

Wie is verantwoordelijk voor de juistheid van de bedragen?

De aangever is verantwoordelijk voor de juistheid van de bedragen die vermeld staan in zijn regularisatieaangifte. Indien zou blijken dat de aan te geven bedragen geheel of gedeeltelijk niet werden vermeld in deregularisatieaangifte, heeft het afgeleverde attest geen betrekking op de niet-aangegeven bedragen. Daarvoor blijft fiscale en strafrechtelijke vervolging mogelijk, daarin begrepen eventueel voor witwas. Vlabel wil zo vermijden dat men slechts een stukje zou regulariseren en het regularisatieattest later zou misbruiken om bijvoorbeeld alle buitenlandse gelden naar een Belgische bank te transfereren.