Schenkingen met een rentelast zijn momenteel heel populair om diverse redenen. Maar hoe vermijd je problemen omwille van de heel lage rente en mogelijks ook met de fiscus?
Schenking met rentelast
Een schenking met rentelast of lijfrente vinden we vooral terug bij roerende schenkingen. De ouders schenken bijvoorbeeld geld of een effectenportefeuille van 250.000 euro aan hun kind, maar bedingen een rentelast van bijvoorbeeld 2 procent per jaar. Zo krijgen de ouders jaarlijks nog 5.000 euro om hun pensioen aan te vullen. De rentelast wordt dan in de notariële schenkingsakte of in het bewijsdocument (pacte adjoint of aangetekende brieven) van de bankgift gezet.
Waarom zo populair?
Degelijke schenkingen met rentelast zijn heel populair, omdat men in tegenstelling tot een schenking met voorbehoud van vruchtgebruik, niet naar een notaris moet gaan. Je kan geld of effecten gewoon via een bankgift schenken en de rentelast inbouwen in het bewijsdocument (aangetekende brieven of pacte adjoint). Maar er is meer. Sinds 1 juni 2016 kunnen Vlamingen immers geen geld of effecten meer schenken voor een Nederlandse notaris. Ter informatie: voor Walen en Brusselaars (woonplaats schenker telt) kan dit wel nog. Vandaar dat de meeste schenkingen voor een Nederlandse notaris tegenwoordig schenkingen zijn met een rentelast, als alternatief voor voorbehoud vruchtgebruik.
Opletten met hoge rente?
Bij een schenking met een rentelast bestaat te neiging om die last zeker niet te laag te leggen, zodat de schenker niets tekort komt. Maar hoe hoog kan je die jaarlijkse (of maandelijkse) rentelast leggen, als je weet dat de tienjaarse Belgische rente momenteel slechts ongeveer 0,75 procent bedraagt? De wet noch de rechtspraak leggen hier een limiet op. Maar bij de huidige lage rente zouden we toch veiligheidshalve niet hoger gaan dan 3 procent, aangezien je niet kan geven en terugnemen.
Opletten voor de fiscus?
Een recente ruling van de Vlaamse belastingdienst (nr. 16046 van 14/11/2016), die ook niet zonder belang is voor de andere gewesten, wijst er ook op dat de rentelast de schenking op termijn niet mag ondergraven. Ook dat is in strijd met het principe “gegeven is gegeven”. Wie bijvoorbeeld op zijn 50ste een schenking doet van 500.000 euro aan zijn kind met een jaarlijkse last van 5 procent (25.000 euro), ondergraaft op termijn de schenking zelf. Want als de schenker 90 jaar wordt, zal de totale last 1 miljoen bedragen, terwijl de schenking maar 500.000 euro was.
Kortom, de last mag de schenking op termijn niet ondergraven. Vandaar dat men veiligheidshalve ook meer en meer een grens in schenkingsaktes inbouwt. Bijvoorbeeld dat de last wordt beperkt tot beloop van maximaal 50 procent van het geschonken bedrag.
