‘Waar is de langetermijnvisie? Ondernemingen die sneuvelen, doen welvaart dalen en het begrotingstekort oplopen’

De federale regering sloot op 9 oktober een akkoord af met een inspanning van 1,2 miljard euro om het federale begrotingstekort volgend jaar terug te brengen naar 3 procent van het bruto binnenlands product (bbp). De typische inzet in zo’n begroting is de inkomstenzijde. Dat betekent strengere fiscale controle- en antimisbruikmaatregelen, met de focus op de “sterkere schouders”, dixit de regering. What’s new? De vraag is of dat de schatkist sneller zal vullen. Eind vorig jaar zei de regering de strijd tegen de fiscale fraude op te voeren met extra slagkracht voor de fiscus. Fiscale controles zouden verder kunnen teruggaan in de tijd en de fiscus kan met dwangsommen informatie proberen af te dwingen, als die meent dat de belastingplichtige niet meewerkt.

Ondernemingen die sneuvelen, doen de welvaart dalen, het banenverlies stijgen en het begrotingstekort oplopen.

Ook de inning van belastingen blijft bovenaan op de agenda staan. Ontvangers slaan steeds harder toe. Wie het niet eens is met een aanslag, heeft een jaar om die te betwisten. De betaaltermijn waarin de aanslag moet worden betaald, bedraagt slechts twee maanden. De praktijk leert dat de ontvanger invordert zodra de twee maanden voorbij zijn. Belastingbetalers worden geconfronteerd met ondoordachte uitvoerende beslagen op bankrekeningen, beslagen op onroerende goederen, beslagen op roerende goederen (zoals voorraad die nodig is voor de activiteit) of beslagen bij klanten van de belastingplichtige, ondanks de eenjarige termijn die ze hebben om de aanslag te betwisten.

Met alle gevolgen van dien. Als bij een bank beslag wordt gelegd op de rekening van een klant, voor een schuld die die nog aan het betwisten is, kiest een bank eieren voor haar geld. Kredieten worden vaker stopgezet. Zeker als men de hoge belastingschulden van de fiscus ziet staan, met daarin hoge boetes. Als de fiscus bijkomend het bankgeheim poogt op te heffen, zonder alle spelregels van privacy en onderzoek te volgen, zal een bank wederom eieren voor haar geld kiezen.

Daarnaast zeggen ook klanten steeds vaker samenwerkingen stop wegens ondoordachte invorderingsmaatregelen van de fiscus. Als een klant een brief van de fiscus ontvangt, waarin staat dat zijn leverancier fiscale schulden heeft, zal ook hij vaak eieren voor zijn geld kiezen. De klant kan medeschuldenaar worden, als hij zijn verklaring niet binnen de vijftien dagen correct indient. Een fiscus die herhaaldelijk dat soort brieven stuurt, duwt de klant naar andere oplossingen.

Een krediet dat wordt stopgezet. Een samenwerking die wordt stopgezet. Dat zijn dé ingrediënten die het voortbestaan van een onderneming hypothekeren. Om investeringen te kunnen doen en omzet te genereren is werkkapitaal nodig. Dat werkkapitaal is schaarser geworden door crisissen, inflatie, oorlogen en verscherpte controles die verder teruggaan in de tijd. In de eerste veertig weken van 2023 hebben de ondernemingsrechtbanken 7.630 faillissementen uitgesproken. Dat zijn 9,1 procent meer faillissementen dan in de eerste veertig weken van 2022. Het banenverlies daarentegen bedraagt 21.186 in 2023, een stijging van 27,6 procent ten opzichte van 2022. Dat blijkt uit cijfers van Statbel.

Ondernemingen die sneuvelen, doen de welvaart dalen, het banenverlies stijgen en het begrotingstekort verder oplopen. Waar is langetermijnvisie? Parameters zoals de kwaliteit van de taxatie, bekwame ambtenaren die goed opgeleid zijn in een complex wetgevend kluwen, economisch inzicht en praktijkervaring, bemiddeling en overleg, het vinden van een compromis tussen de overheid en de belastingplichtige, herkansing: dát zijn criteria die aan een rechtvaardige taxatie zouden kunnen bijdragen en de tevredenheidsbarometer veel beter kunnen meten, én bijdragen aan een langetermijnvisie in het begrotingstekort. De vooropgestelde maatregelen lijken oude wijn in nieuwe zakken te zijn, waarmee de schatkist niet sneller gevuld zal worden.