De Vlaamse Belastingdienst heeft haar standpunt over de zogenaamde gesplitste aankoop op één jaar tijd voor de derde keer “aangepast”. Hoe ga je nu correct te werk?
De gespliste aankoop
Bij een gesplitste aankoop kopen de ouders het vruchtgebruik van bijvoorbeeld een woning of appartement aan zee en de kinderen de blote eigendom. De opsplitsing vruchtgebruik/blote eigendom gebeurt aan de hand van de (fiscale) sterftetabellen. De ouders kunnen dan levenslang het appartement bewonen of de huur ervan opstrijken. Bij hun overlijden worden de kinderen de volle eigenaar zonder 1 euro erfbelasting te betalen.
Fiscale spelregels
Als de kinderen hun blote eigendom kopen met eigen geld, is er geen probleem, maar dat gebeurt bijna nooit. In de praktijk schenken de ouders vooraf het nodige geld aan hun kinderen om de blote eigendom te kopen. Fiscaal is dat geen probleem in twee situaties.
Dat is zo (1) als er geen causaal verband is tussen de schenking en de aankoop. Dat is natuurlijk een zogenaamde feitenkwestie, maar als er voldoende tijd is tussen beide handelingen en de bedragen niet exact overeenkomen, zal een causaal verband moeilijk aan te tonen zijn door de fiscus.
Fiscaal is er ook geen probleem (2) als de voorafgaande schenking onderworpen werd aan de schenkbelasting voor de aankoopakte. Maar wat betekent dit concreet?
Tijdig registeren
Als de ouders voorafgaand aan de gesplitste aankoop een schenking willen doen aan hun kinderen, kunnen zij uiteraard naar een Belgische notaris stappen. Ze betalen dan 3 procent schenkbelasting (3,3% in Wallonië) plus het ereloon van de notaris (± 2.000 euro). Het is voldoende dat de authentieke schenkingsakte verleden wordt voordat de blote eigendom betaald moet worden, dus voor de aankoopakte.
Maar steeds vaker gebeurt de voorafgaande schenking via een bankgift waarvan je het bewijs zelf registreert op het registratiekantoor, dan is de datum van registratie bepalend. De registratie moet dus voor de aankoopakte plaatsvinden. In Brussel en Wallonië gebeurt de registratie op het moment dat je de schenkbelasting betaalt op het registratiekantoor met bijvoorbeeld een bankcheque.
In Vlaanderen gebeurt de registratie wel onmiddellijk bij aanbieding van het bewijsdocument van de bankgift, maar krijg je vaak maanden later een overschrijvingsformulier van de Vlaamse belastingdienst om te betalen. Hier moet de datum van registratie (aanbieding op het registratiekantoor) voor de aankoopakte plaatsvinden. De datum van betaling speelt geen rol (standpunt Vlabel 15004, laatst aangepast van 3/10/2016).
