Minister van Begroting Bart Tommelein (Open Vld) wil sleutelen aan de erfbelasting. Maar het wordt een hele opdracht om die te verlagen zonder een gat in de Vlaamse begroting te slaan.
Volgens de meest recente cijfers van de Vlaamse belastingdienst (Vlabel) hebben de Vlamingen in 2015 zo’n 1,2 miljard euro in roerend en onroerend vermogen nagelaten. Dat schreef De Standaard eerder deze week. Hoeveel u van uw erfenis afdraagt aan de staat is afhankelijk van uw bloedband met de overledene. Erfgenamen in rechte lijn en partners betalen voor bedragen in de hoogste schijf, vanaf 250.000 euro, 27 procent erfbelastingen. Wie minder dan 50.000 euro erft is de fiscus slechts 3 procent erfbelastingen verschuldigd. In Vlaanderen wordt er overigens een opsplitsing gemaakt tussen roerende en onroerende goederen, zodat erfgenamen in rechte lijn tweemaal van het laagste tarief genieten.
Sinds 1 januari 2007 is de nettowaarde van de gezinswoning bovendien vrijgesteld van successierechten voor de langstlevende partner, die automatisch het vruchtgebruik krijgt. Volgens Vlabel betalen partners daardoor gemiddeld 6 procent erfbelastingen. Kinderen betalen gemiddeld 7 procent erfbelastingen.
Minder goed nieuws is er voor de andere erfgenamen, zoals broers en zussen. Wanneer zij een bedrag kleiner dan 75.000 euro erven, moeten zij 30 procent erfbelasting betalen. Dat tarief loopt op tot 65 procent voor bedragen in de hoogste belastingschijf (125.000 euro). Een broer die bijvoorbeeld 150.000 euro heeft geërfd, ziet daarvan 66.250 euro naar de staatskas vloeien, of 44 procent van de totale erfenis. Bovendien genieten de overige erfgenamen niet van de opsplitsing tussen roerende en onroerende goederen. De erfbelasting wordt geheven op het volledige bedrag. Op deze site kunt u berekenen hoeveel erfbelasting u moet betalen.
Werkgroepen hebben van minister van Begroting Bart Tommelein (Open Vld) de opdracht gekregen die aanzienlijke verschillen met erfgenamen in rechte lijn weg te werken, onder meer omdat erfgenamen via allerlei omwegen of ontduiking die belasting proberen te ontlopen. “Dergelijke hoge tarieven stimuleren belastingontwijking omdat ze als confiscatie worden ervaren. We zullen daarom werk maken van een meer rechtvaardige en faire fiscaliteit”, liet de minister eerder deze maand weten, toen hij de start van de Vlaamse fiscale regularisaties aankondigde.
Het duolegaat
Een populaire regeling om de erfbelasting te omzeilen is het zogeheten duolegaat, waarbij erfgenamen die geen directe familie zijn hoge successierechten kunnen vermijden door een deel naar een goed doel te laten gaan. Sinds 2014 betalen alle goede doelen een tarief van 8,5 procent op erfenissen. In Vlaanderen is op die manier het bedrag dat via erfenissen naar een goed doel gaat bijna verdubbeld in vijf jaar tijd. Net zoals bij de hervorming van de schenkbelasting moet deze hervorming het voor erfgenamen minder aantrekkelijk maken om belastingen te ontwijken.
De werkgroepen staan voor een zware uitdaging. Om te beginnen gaat een lagere belasting gepaard met minder staatsinkomsten. Tommelein wil die verliezen compenseren met de inkomsten uit de Vlaamse fiscale regularisatie. Hij hoopt in 2017 zo’n 100 miljoen euro te innen. Al is dat een peulenschil in vergelijking met wat de erfgenamen niet in rechte lijn vandaag betalen aan de staat: 720 miljoen euro. Bovendien lopen de fiscale regularisaties af in 2020. Dat terwijl de hervormde erfbelastingen geldig zullen blijven.
Een onderzoek van De Standaard toonde overigens aan dat 80-plussers minder vermogen nalaten. “Dat is wellicht deels het gevolg van een planning waarbij we onze erfgenamen een stuk erfbelastingen willen besparen, maar wellicht ook van een dure oude dag”, reageerde Kristof De Paepe van Spaargids.be in een opiniestuk op onze site.
Door de hervorming van de Vlaamse schenkbelasting is het voor de erflaters interessanter een aanzienlijk deel van zijn nalatenschap weg te schenken. In juli 2016, een jaar na de hervorming van de schenkbelasting liet het persagentschap Belga weten dat het aantal schenkingen in Vlaanderen al verdubbeld was. Op het eerste gezicht is dat goed nieuws voor de Vlaamse overheid, maar anderzijds zal die later, wanneer de erflater sterft, geen extra inkomsten meer verwerven. Als de schenker langer dan drie jaar leeft, moeten de erfgenamen geen erfbelasting meer betalen op het geschonken goed.
