‘Uit onze belastingregisters verdwijnen is eenvoudig, maar wie het moeilijk krijgt, komt graag terug’

‘Neem de Belgische nationaliteit of verblijfspapieren op als aanknopingspunt in het Wetboek van de Inkomstenbelasting.’ Dat suggereert Karel Anthonissen, gewestelijk directeur BBI in zijn laatste column voor MoneyTalk.

Als het in MoneyTalk over geld en belastingen gaat, zijn de suggesties om minder belasting te betalen altijd het sympathiekst. Ook in deze column. Daarom heb ik de stukjes van mijn medecolumnisten altijd met veel sympathie gelezen. Ik neem nu afscheid van Jan, Jef, Michel en Anton, want de staat dwingt mij op mijn 65ste met pensioen te gaan. Misschien ga ik nu iets heel anders doen.

Mijn eerste column verscheen in september 2013. Vijftig stukjes lang mocht ik in het selecte clubje de bad guy zijn, degene die op zoek ging naar méér belasting en een betere bestraffing van de slechteriken. Ik hoop niettemin dat u dat als lezer gewaardeerd hebt. Laten we er daarom nog een laatste keer tegenaan gaan.

U weet dat elk land soeverein is om alles te belasten wat het wil en kan belasten. Elk land is ook soeverein om dat niet te doen, maar van zo’n belastingparadijs zeggen we dat het valsspeelt. Is het toch niet vreemd dat Johan Van Overtveldt onlangs bij hoog en bij laag betwistte dat België een belastingparadijs was? Zou een ex-minister van Financiën dat niet beter als een aanlokkelijk voordeel aanprijzen? Ging Guy Verhofstadt in zijn tijd dat niet doen tot in Hongkong en Singapore?

Nou goed. Wij hebben ervoor gekozen van ál onze rijksinwoners het héle wereldinkomen te belasten, en daarnaast ook nog van alle andere aardbewoners die inkomsten die aan het lapje België kunnen worden toegerekend. Andere landen doen hetzelfde, en dat geeft dus nogal wat overlapping, vandaar de overeenkomsten om dubbele belasting te vermijden. België heeft er een honderdtal. Wereldwijd zijn er meer dan tienduizend (honderd maal honderd) van die bilaterale dubbelbelastingverdragen. Sinds 1 juli vorig jaar treedt geleidelijk aan een multilateraal instrument in werking, op initiatief van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO).

Je zou denken dat er tussen al dat geweld niet veel meer te vinden kan zijn dat niet wordt belast. Maar toch! Veel landen vergeten meteen de eigen nationals zodra die het land verlaten. Dan zijn ze rijksinwoner af. De rijkste Belg op de Forbes-lijst woont in Monaco. Anderen wonen in Luxemburg, voetballen in Engeland of hebben een adres in Zwitserland, Israël of Turkije. Spanje en de Caraïben zijn bekend als permanente vakantieverblijven, en voor zakenmensen komen de Golfstaten en het Verre Oosten in trek. Uit onze belastingregisters verdwijnen is niet moeilijk – behalve voor mij, want een overheidspensioen blijft voor de staat die het uitbetaalt, en die belasting zal nog wel omhoog gaan. Maar onze grenzen staan open, en als het moeilijk wordt, komen we graag terug, bijvoorbeeld voor onze goede gezondheidszorg. Het is dus wat waard om papieren te hebben om hier binnen te geraken.

Daar mag wat tegenover staan, en vandaar mijn suggestie aan de wetgever: neem de Belgische nationaliteit of verblijfspapieren op als aanknopingspunt in het Wetboek van de Inkomstenbelasting. Zo iemand zou, als hij geen rijksinwoner meer is, toch nog onder de personenbelasting vallen. Als zo’n Belgische expat elders belasting betaalt, geen probleem, dan passen we gewillig een vrijstelling toe, zelfs als er geen verdrag is. Maar ik weet zeker dat er wereldwijd nogal wat te vinden is waarop onze landgenoten nergens bijdragen. Dat veranderen in de wet is een kleine moeite. Het zal iets meer moeite kosten daar ook nog aan te geraken. Maar de fiscalisten na mij moeten ook nog iets te doen hebben en de columnisten iets om over te schrijven. Oeverloze discussies over het inwonerschap en de werkelijke woonplaats van die Belgen zouden alvast tot het verleden behoren.

Tot slot nog voor alle duidelijkheid: mijn zoektocht diende niet om nóg meer geld in de Belgische schatkist te halen. Eigenlijk zitten we al sinds de jaren tachtig met onze belastingdruk over de limiet. Elk miljard dat we vinden, moet helemaal dienen om de druk op de anderen te verminderen. Dat zijn dan ook de miljoenen die deze MoneyTalk niet lezen, waarvoor ik werkte. Bedankt, Trends.