Schenkingen van effecten, geldbeleggingen of deelbewijzen van burgerlijke maatschappen met voorbehoud van vruchtgebruik worden opnieuw mogelijk voor de Nederlandse notaris nu de Raad van State het standpunt van Vlabel vernietigde. Hoe zit dat precies?
De Nederlandse notaris is heel populair bij Belgen voor het schenken van roerende goederen, zoals geld, effecten, deelbewijzen van een maatschap, kunst, een collectie oldtimers, enzovoort. Dat heeft vooral te maken met het feit dat u als Belg geen schenkbelasting hoeft te betalen. U vermijdt een belasting van 3 of 7 procent (3,3 of 5,5% in Wallonië), op voorwaarde dat de schenker in de drie jaar volgend op de schenking niet sterft.
Het grote voordeel in vergelijking met bijvoorbeeld de hand- of de bankgift is dat u voor de Nederlandse notaris alle roerende goederen kunt schenken. Bij een bankgift kan dat enkel voor wat u kunt overschrijven van de ene (effecten)rekening naar de andere. Bij een handgift kan dat enkel voor tastbare roerende goederen zoals een kunstwerk, bankbiljetten, goudstaven, enzovoort. Een andere belangrijke troef van de Nederlandse notaris is dat u kunt schenken met voorbehoud van vruchtgebruik, wat in principe niet mogelijk is via de hand- of de bankgift. Zo kunt u uw beleggingsportefeuille schenken aan uw kinderen met voorbehoud van vruchtgebruik, zodat u de intresten en de dividenden op die portefeuille behoudt.
Vervelend standpunt van Vlabel
Maar de Vlaamse Belastingdienst (Vlabel) stelde in een standpunt dat vanaf 1 juni 2016 een schenking van geld of effecten met voorbehoud van vruchtgebruik slechts kon gebeuren mits er schenkbelasting werd betaald. Anders is er volgens Vlabel erfbelasting verschuldigd bij het overlijden van de schenker, ongeacht wanneer hij overlijdt. Dat betekende dat het schenken van geld en effecten met voorbehoud van vruchtgebruik voor een Nederlandse notaris fiscaal geen enkele zin meer had.
Een jaar later trok Vlabel dat standpunt ook door naar deelbewijzen van een maatschap met effecten of beleggingen. Andere roerende zaken, zoals een kunstcollectie of goudstaven, kon men wel nog schenken met voorbehoud van vruchtgebruik. Dat standpunt werd zwaar bekritiseerd in de rechtsleer, omdat Vlabel op die manier eigenlijk de wet herschreef, en dat valt buiten haar bevoegdheid. Let wel, het ging om een standpunt van de Vlabel. In Wallonië en Brussel hadden ze er geen last van.
Raad van State
Het betwiste standpunt werd op 12 juni 2018 door de Raad van State over de volledige lijn vernietigd. Vlabel laat op zijn site weten dat het zich neerlegt bij de vernietiging. Concreet betekent dat ook schenkingen van geld, effecten of deelbewijzen van een maatschap met voorbehoud van vruchtgebruik weer mogelijk zijn voor een Nederlandse notaris.
