Als ouders schenken aan hun kinderen doen ze dat vaak met voorbehoud van vruchtgebruik, waarbij het vruchtgebruik pas verdwijnt als beide ouders overleden zijn. Wanneer wordt dit belast en wanneer niet? Vlabel gaf recent antwoord op die vraag.
Blote eigendom schenken
Als ouders schenken aan hun kinderen, wensen zij zich vaak het vruchtgebruik voor te behouden. Daardoor kunnen de ouders bijvoorbeeld van de inkomsten van een effectenportefeuille (interesten, dividenden) blijven genieten of de huur van een onroerend goed blijven opstrijken. De kinderen hebben dan de blote eigendom. Als de ouders later overlijden, worden de kinderen volle eigenaar zonder nog erfbelasting te betalen. Vooral wanneer het om belangrijke schenkingen gaat zoals de schenking van vastgoed, een effectenportefeuille, een familiebedrijf of een vastgoedvennootschap, willen de ouders graag het vruchtgebruik behouden.
Vruchtgebruik blijft bij langstlevende
Als ouders bijvoorbeeld samen een appartement schenken met voorbehoud van vruchtgebruik aan de kinderen, wordt bijna steeds in de schenkingsakte bepaald dat het vruchtgebruik van de ouder die eerst overlijdt, ‘aanwast’ bij de langstlevende ouder. Zo behoudt de langstlevende het volledig vruchtgebruik op het appartement, dat hij kan bewonen of verhuren. De kinderen worden pas volle eigenaar als beide ouders zijn overleden.
Ook om juridische redenen is het aan te raden om het vruchtgebruik te laten aanwassen bij de langstlevende. Zonder aanwas komen de kinderen namelijk bij het eerste overlijden voor een stuk in onverdeeldheid en zouden ze eventueel kunnen eisen om uit onverdeeldheid te treden of zouden ze een deel van het huurgeld kunnen vragen.
Belastbaar of niet?
De Vlaamse belastingdienst laat in zijn standpunt nr. 16092 (publicatie 3/1/2017) weten dat als de ouders een goed schenken met voorbehoud van vruchtgebruik, de aanwas niet belast wordt op het moment dat de eerste echtgenoot overlijdt. Het moet wel gaan om een zogenaamd “beding van aanwas”, wat betekent dat de echtgenoten de schenking samen deden uit de huwgemeenschap of uit een onverdeeldheid (bv. bij scheiding van goederen).
Let wel, schenk je alleen een ‘eigen’ goed (bv. een huis dat of een portefeuille die je geërfd hebt) met voorbehoud van vruchtgebruik en zet je in de schenkingsakte dat dat vruchtgebruik na je overlijden levenslang overgaat naar je echtgenoot of partner, dan is er geen ‘aanwas’ van het vruchtgebruik, maar wel een zogenaamde “terugvalling” van het vruchtgebruik. We besparen je de juridische uitleg, maar de waarde van het vruchtgebruik op dat moment (afhankelijk van de leeftijd van de langstlevende) wordt dan wel nog belast.
In de 3 gewesten?
De Vlaamse belastingdienst volgt hier volledig de federale visie, zodat deze regeling van toepassing is in de 3 gewesten.
