‘Onze personenbelasting is zoals een veelkoppig slangenmonster: hak één kop af, en er groeien twee nieuwe aan’

‘Vlaanderen en zeker Brussel hebben al aangetoond dat ze de fiscale wildgroei willen stoppen. Maar de gewesten kunnen dat maar binnen hun beperkte bevoegdheid doen. Een fundamentele vereenvoudiging vereist een doorgedreven regionalisering van de personenbelasting.’ Dat zegt Jef Wellens, fiscalist bij Wolters Kluwer.

Na Brussel houdt ook Vlaanderen grote schoonmaak in het kluwen van belastingverminderingen waarvoor het bevoegd is. “Een vereenvoudiging van de regelgeving is een voortdurende bekommernis voor elke minister. In de fiscaliteit is dat niet anders”, aldus de Vlaamse regering. Daarom schrapt ze dit jaar een aantal belastingverminderingen.

Zo verdwijnt de vermindering voor de verbouwing van sociale huurwoningen, omdat die te complex en niet effectief is. Ook de vermindering voor de verbouwing van woningen in achtergestelde wijken, de zogenaamde PGB-zones, die de facto al sinds 2012 niet meer wordt toegepast, verdwijnt uit het Vlaamse wetboek. Maar ook fiscale voordelen die nauwelijks succes hebben, moeten eraan geloven, zoals de vermindering voor de mama-papalening, die wordt gesloten voor de renovatie van leegstaande of verwaarloosde woningen. Er worden te weinig zulke kredieten gesloten om het voordeel in stand te houden.

Zo draagt Vlaanderen zijn steentje bij aan de vereenvoudiging van de belastingaangifte, want minder verminderingen betekent minder aangiftecodes. “Maar de ervaring leert dat het eenvoudiger is nieuwe regelgeving in te voeren dan ze af te schaffen”, besluit de Vlaamse wetgever. Profetische woorden, want kijk, de federale wetgever doet dit jaar net het tegenovergestelde. Daar valt de roep om een belastingvereenvoudiging in dovemansoren. Een lawine aan nieuwe federale belastingverminderingen komt op ons af.

Zo zal de aangifte volgend jaar aandikken met een nieuwe rubriek voor het pensioensparen-bis, de pensioenspaarformule die dit jaar naast de bestaande is ingevoerd. We zien ook een rubriek voor de nieuwe POZ-vermindering, alias de pensioenovereenkomst voor zelfstandigen. Daarnaast is er een extra taxshelterrubriek voor het fiscale voordeel dat wordt toegekend aan wie nieuwe aandelen van groeibedrijven koopt. Een nieuwe rubriek voor de terugbetaling van de roerende voorheffing op vrijgestelde dividenden. Eentje – wie gaat die gebruiken? – om verliezen van private privaks gedeeltelijk te recupereren. Nog een andere waarmee u de belastingvermindering kunt claimen voor de kosten die u maakt voor de adoptie van een kind. Begint u al maar alle bewijsstukken van betalingen sinds 2013 te verzamelen, want ook die gaat u nog kunnen inbrengen. En last but not least een nieuwe belastingvermindering voor de premies die u betaalt voor een rechtsbijstandsverzekering. Nog een first world problem dat dringend moest worden aangepakt.

De drijvende kracht achter de fiscale stimulans voor de rechtsbijstandsverzekering is minister van Justitie Koen Geens (CD&V). “Veel mensen durven niet naar een advocaat te stappen, omdat ze denken dat ze hem niet kunnen betalen. Ik wil daar verandering in brengen door die verzekering fiscaal voordelig te maken”, motiveert de minister-advocaat die maatregel. Opvallend: zo’n verzekering is blijkbaar urgenter dan een aanvullend pensioen. Want ze wordt beloond met een belastingvermindering van 40 procent, een aanvullend pensioen met een vermindering van slechts 30 procent. Ken uw prioriteiten.

Al die nieuwe belastingverminderingen zijn goed voor tientallen nieuwe aangiftecodes. De afschaffing van de Vlaamse codes wordt daarmee ruim tenietgedaan. En zo blijft het dweilen met de kraan open. Onze personenbelasting is zoals de Hydra, het veelkoppige slangenmonster. Wordt één kop afgehakt, dan groeien er meteen twee nieuwe aan.

Vlaanderen en zeker Brussel hebben al aangetoond dat ze de fiscale wildgroei willen stoppen. Door overbodige belastingverminderingen te schrappen of die eenvoudig te vervangen door een goedkoper tarief. Maar de gewesten kunnen dat maar binnen hun beperkte bevoegdheid doen. Een fundamentele vereenvoudiging vereist een doorgedreven regionalisering van de personenbelasting. Want met twee kapiteins aan het roer, wordt het niks.