Het voorontwerp van de wet die het leven zal schenken aan de meerwaardebelasting van 10 procent voor financiële activa zit voor advies bij de Raad van State. De regering bevestigde in het parlement dat ook beleggingsgoud in het vizier komt, maar niemand in de sector weet hoe de meerwaardebelasting op goud berekend of geïnd moet worden.
“Ik denk dat jullie meer weten dan ik”, antwoordt Jan Van Cutsem, de oprichter en zaakvoerder van The House, op de vraag hoe de sector met de meerwaardebelasting op goud moet omgaan. “Mijn enige bron van informatie zijn de media. Ik krijg veel vragen van klanten, waarop ik het antwoord voorlopig schuldig moet blijven.” Sandro Ardizzone, de CEO van Gold & Forex International (GFI), zegt ongeveer hetzelfde: “We hebben tot nu toe geen enkele informatie ontvangen die ons inzicht geeft in de praktische manier waarop de belasting zal worden geïnd of berekend.” Ook bij andere goudhandelaars, die liever niet officieel willen reageren, is te horen dat “de exacte uitvoeringsmodaliteiten van de wet nog niet volledig duidelijk zijn”.
Welke referentieprijs geldt voor goud?
In het wetsontwerp dat de redactie onder ogen kreeg, staan veel details over de berekening van de meerwaarde op aandelen (zie kader Waardering van aandelen versus goud). We weten dat het ijkpunt of het startpunt voor alle financiële activa 31 december 2025 is. Hoe bepaalt u echter hoeveel de gouden munten of die ene gouden staaf in uw kluis precies waard zijn aan het einde van dit jaar? Zal u voor fysiek goud ook vijf jaar mogen teruggaan in de tijd, zoals voor aandelen, om te bewijzen dat u bij de aankoop meer hebt betaald dan de prijs op 31 december 2025?
Waardering van aandelen versus goud
Voor alle financiële activa zal de teller op nul worden gezet op 31 december 2025. Voor beursgenoteerde aandelen zal elke koersstijging boven op de laatste koers die gevormd wordt in 2025, meetellen als meerwaarde voor de meerwaardebelasting. Voor niet-beursgenoteerde aandelen zijn er verschillende mogelijke nullen op 31 december, waarbij elke stijging boven nul een belastbare meerwaarde wordt. De waarde zoals gehanteerd bij een kapitaalverhoging of een overdracht van aandelen tussen twee onafhankelijke partijen het afgelopen jaar, mag als nul gebruikt worden. De tweede optie is het gebruik van de waarderingsformule uit het wetsontwerp (het eigen vermogen plus vier keer de bedrijfskasstroom of ebitda), of een formule die al in een bestaand aandelenoptieplan wordt gebruikt. De derde optie is een schatting van de waarde door een bedrijfsrevisor voor 31 december 2026. Over de waardering van gouden munten of baren stond niets in de memorie van toelichting of het wetsontwerp zoals het voor het politieke zomerreces circuleerde.
Dé internationale referentieprijs voor goud is wellicht de LBMA Gold Price, die twee keer per dag berekend wordt op basis van de veilingen op het ICE Trading Platform om 10.30 uur (LBMA Gold Price AM) en 15 uur (LBMA Gold Price PM). LBMA staat voor London Bullion Market Association. Grote spelers, zoals de uitbaters van goudmijnen en centrale banken, gebruiken die prijs, maar bij het grote publiek is die weinig bekend.
De goudprijs die u elke seconde van de dag ziet veranderen op de Trends Beleggen Live-pagina, schommelt doorgaans rond de LBMA-spotprijs, maar houdt bijvoorbeeld ook rekening met de prijzen van de futures of termijncontracten voor levering van goud op een bepaalde dag in de toekomst, zoals die verhandelen op de Amerikaanse Commodity Exchange (Comex).
‘1 kilogram goud is ongeveer evenveel waard als 89 kilogram zilver. Dat neem je niet zomaar onder je arm mee naar huis’
Op de internationale markten worden de goudprijzen steevast uitgedrukt in Amerikaanse dollar en per troyounce, wat overeenkomt met 31,1 gram. In het dagelijkse gebruik in de sector – en in de volksmond – wordt troyounce afgekort tot ounce. De Belgische handelaren afficheren een prijs per kilogram of per 100 gram in euro, die een beetje kan afwijken van de internationale referentieprijs en onderhevig is aan onderlinge concurrentie. Daarnaast kunnen er nog prijsverschillen zijn tussen staven met of zonder een bepaald kwaliteitsmerk, of tussen verschillende gouden munten, die ook aan modegrillen onderhevig kunnen zijn.
Beleggen voor beginners: wanneer is het zinvol om in goud te beleggen? Lees hier.
Bevrijdende belasting of aangifteplicht?
“Er is geen register waarin wordt bijgehouden wie welke gouden munten of staven heeft gekocht tegen welke prijs. Er is ook nooit een aanmeldingsplicht geweest voor handelaars. Als een particulier dat goud doorverkoopt aan een andere particulier, wordt daar ook geen melding van gemaakt”, weet Van Cutsem. Hij gaat er om die simpele reden van uit dat er een aangifteplicht komt voor particulieren die hun goud verkopen. “Ik kan onmogelijk weten welke prijs mijn klant in een ver verleden voor die gouden munten heeft betaald of hoeveel meerwaarde de klant zal realiseren bij de verkoop”, zegt hij.
Bij de concurrentie zijn ze er minder zeker van dat de regering-De Wever de verantwoordelijkheid volledig bij de particuliere beleggers zal leggen. “Handelaren in edelmetalen beschikken niet over dezelfde financiële middelen en IT als de financiële sector”, merkt Ardizonne op. “De meerwaardebelasting innen is een grote uitdaging voor onze branche, die veel kleine spelers omvat, waarvoor aanzienlijke middelen ingezet zullen moeten worden en de timing veel te krap is.”
De regering-De Wever lijkt vastbesloten de meerwaardebelasting op 1 januari 2026 in te voeren. “Wij hebben zeker en vast meer tijd nodig om een tool te ontwikkelen die de berekening van de meerwaardebelasting upstream mogelijk maakt en een correcte rapportage garandeert”, zegt Ardizonne.
De banken zullen wellicht wel de meerwaardebelasting op beleggingen afhouden en doorstorten naar de fiscus, tenzij de klant expliciet vraagt dat niet te doen. De meerwaardebelasting is dan meteen een bevrijdende belasting, die de particuliere belegger ontslaat van de aangifteplicht.
Ook verzekeraars kunnen als verlengstuk van de fiscus fungeren en de meerwaardebelasting op verzekeringscontracten innen. Voor pensioensparen is er nu al een soort meerwaardebelasting, in het jargon de anticipatieve heffing op pensioensparen, die de banken en verzekeraars op de zestigste verjaardag van de pensioenspaarder verrekenen. Het pensioensparen valt overigens volledig buiten de scope van de nieuwe meerwaardebelasting.
‘Er kopen maar weinig klanten zilver of platina bij ons. De vrijstelling van de vermogenswinsten helpt niet veel, als klanten getroffen worden door de btw’
Alles verkopen voor het jaareinde of alles houden?
“Ik verkoop al mijn aandelen en dan ben ik van al dat gedoe af”, was de emotionele reactie van een al wat oudere belegger en lezer van Trends, toen hij zich door de modaliteiten van de meerwaardebelasting probeerde te worstelen. “Ik kom mensen tegen die op dezelfde manier reageren en zeggen dat ze hun goud nog voor het einde van het jaar willen verkopen”, stelt Van Cutsem. “Ik probeer ze te kalmeren. De goudprijs staat bijna op een record, maar er wordt nog een hogere prijs voorspeld.” Verschillende Amerikaanse zakenbanken voorspelden al een goudprijs van 4.000 dollar, omdat er een renteverlaging van de Amerikaanse centrale bank aan zit te komen en omdat de Amerikaanse dollar nog verder dreigt te verzwakken.
Van Cutsem voegt eraan toe: “Ik weet dat het voor velen vloeken in de kerk is, maar is het zo erg 10 procent af te geven, als je een mooie winst hebt? Het zou toch ook jammer zijn de kans op meer winst te missen, louter uit angst voor een meerwaardebelasting van 10 procent?”
Als u zelf fysiek goud hebt gekocht, hebt u mogelijk nog een aankoopbewijs met de prijs die u betaald hebt of hebt u nog de rekeninguittreksels waarop staat hoeveel geld u destijds hebt overgeschreven naar de goudhandelaar. Goud in eender welke vorm kan ook onder particulieren worden doorverkocht of doorgegeven, via schenkingen of erfenissen. Dan is het al minder vanzelfsprekend om de aankoopprijs te bewijzen.
Goud kan via een handgift belastingvrij worden geschonken. Wie gouden munten, staven of juwelen erft, moet ze in de aangifte van de nalatenschap vermelden en er erfbelasting op betalen. De erfgenaam moet dan de waarde van het goud schatten of die door een kenner laten schatten. Na een erfenis wordt de teller voor de meerwaardebelasting normaal gesproken weer op nul gezet.
Beter zilver dan goud?
“Beleg niet meer in goud. Beleg in zilver, platina of palladium. Dan ontsnap je aan de meerwaardetaks”, concludeerde Open Vld-parlementslid Vincent Van Quickenborne op LinkedIn, nadat minister van Financiën Jan Jambon (N-VA) in het parlement had bevestigd dat er een meerwaardebelasting zou komen voor beleggingsgoud. Alleen is goud wel vrijgesteld van 21 procent btw, terwijl u bij de aankoop van zilver, platina en palladium wel btw betaalt, die door de handelaars in de prijs wordt verrekend.
Ardizzone: “Er kopen maar weinig klanten zilver of platina bij ons. De vrijstelling van de vermogenswinsten helpt niet veel, als klanten getroffen worden door de btw. Wij hanteren een btw-tarief van 21 procent op alle investeringen in metalen, zoals zilver en platina. Dat is al vele jaren onze interpretatie van de btw-wetgeving, die ons door belastingdeskundigen bevestigd is.”
Tot vorig jaar kon u bij sommige handelaars in edelmetalen nog zilveren munten kopen onder de zogenoemde margeregeling, waarbij enkel 21 procent op de winstmarge van de handelaar verrekend werd. Van Cutsem: “Er was onduidelijkheid over de correcte interpretatie, maar nu is die er niet meer. Ik koop enkel nog zilver over van particulieren. Die kan ik tweedehands doorverkopen aan particulieren onder de margeregeling. Ik koop en verkoop dus geen nieuwe zilveren munten of staven.”
Van Cutsem wijst nog op een andere hindernis: “Het is niet zo gemakkelijk zomaar over te stappen naar zilver, platina of palladium. 1 kilogram goud is ongeveer evenveel waard als 89 kilogram zilver. Dat neem je niet zomaar onder je arm mee naar huis.”
Sommige verkopers, zoals het Antwerpse Argentor, hebben een slimme truc gevonden om zowel het probleem van het gewicht als de 21 procent btw te omzeilen. Zij bewaren het zilver van hun klanten in een btw-vrije zone, zoals een douane-entrepot. Zo hebt u niets tastbaars in de hand en ontloopt u ook nog het tegenpartijrisico, het risico dat de verkoper uw zilver kwijtraakt of het nog een tweede keer verkoopt aan een andere belegger.
Kunt u dan niet beter een zilvertracker kopen, zoals WisdomTree Physical Silver of iShares Physical Silver? De fiscus zal die trackers naar alle waarschijnlijkheid niet als een belegging in fysiek zilver behandelen, waardoor ze wel onder de meerwaardebelasting vallen. Er blijven dus nog veel vragen en de tijd dringt voor antwoorden, als de regering-De Wever vanaf 1 januari 2026 een meerwaardebelasting wil invoeren.
