‘Het veelal linkse gespin over fiscale rechtvaardigheid dient alleen om belastingverhogingen verteerbaar te maken’

Recent hielden Groen en CD&V een pleidooi om de zogenoemde kaasroute af te schaffen. Volgens Anton Van Zantbeek, advocaat bij Rivus en gastdocent aan de Fiscale Hogeschool, is het einddoel duidelijk: ‘alle Belgen in de fuik van de hoge erfbelasting drijven’.

Wie de Belgische fiscale actualiteit volgt, weet dat we niet verwend worden. Of u werkt, consumeert, belegt, renteniert of van uw pensioen geniet, u betaalt heel veel belasting. Daarnaast is er de luide roep om meer fiscale rechtvaardigheid. Dat doel wil men steevast bereiken door nog meer te belasten. Het lijkt op een race naar de top. Pas als iedereen fiscaal bloedt, is fiscale rechtvaardigheid bereikt.

Ik begrijp dat niet. Een belastingsysteem wordt, denk ik, enkel rechtvaardiger als zij die te veel moeten betalen, minder moeten betalen. Denk bijvoorbeeld aan een alleenstaande zonder kinderen. Die ondergaat in België volgens de OESO de zwaarste druk op de inkomstenbelastingen. Maar je hoort nauwelijks pleidooien om die belasting te verlagen of belastingen te verschuiven.

Die stilte laat zich verklaren door de erbarmelijke begrotingstoestand. Het veelal linkse gespin over fiscale rechtvaardigheid dient dan ook alleen om belastingverhogingen verteerbaar te maken. Een perverse psychologie, die stelt dat als ook uw buur fiscaal onredelijk hard wordt aangepakt, het probleem van de onredelijk hoge belastingdruk is opgelost.

Een nieuw voorbeeld van dat fenomeen is het pleidooi van Groen en CD&V om de zogenoemde kaasroute af te schaffen. Daarmee wordt het principe dat mensen geld en andere roerende goederen onbelast kunnen schenken, op een hellend vlak gezet. Dat principe bestaat al meer dan honderd jaar. Er is wel een heel grote ‘maar’. Als de schenker binnen de drie jaar na de schenking overlijdt, moet erfbelasting worden betaald. Het risico op erfbelasting kan enkel worden vermeden door een lagere schenkbelasting te betalen.

Het is dus zaak het risico op een overlijden binnen de drie jaar goed in te schatten. Haalt de schenker die drie jaar niet, dan is er een torenhoge erfbelasting verschuldigd. België is ook voor erfbelasting mondiaal kampioen, met tarieven die in Vlaanderen oplopen tot 55 procent en in Brussel en Wallonië zelfs tot 80 procent. Veel schenkers kiezen dan ook voor het betalen van de schenkbelasting.

De keuzevrijheid om al dan niet schenkbelasting te betalen geldt voor elke handgift, bankgift, onrechtstreekse schenking, vermomde schenking of schenking voor een buitenlandse notaris, zoals een Nederlandse notaris. Met de kaasroute wordt de schenking voor een Nederlandse notaris bedoeld. Alleen bij een schenking voor een Belgische notaris hebt u die keuzevrijheid niet. Die schenking moet meteen en verplicht worden geregistreerd, waardoor hoe dan ook schenkbelasting verschuldigd is. Aan die keuzevrijheid willen Groen en CD&V morrelen. Ze willen de kaasroute altijd belasten. De fiscale rechtvaardigheid vereist dat. Servais Verherstraeten, fractieleider van CD&V in de Kamer, weet dat ‘een minderheid van vermogende Belgen dure Nederlandse advocaten, notarissen en vermogensbeheerders in de arm neemt om aan schenkingsrechten te ontsnappen’. Hij spreekt zelfs van ‘belastingontduiking’ via een fiscaal achterpoortje.

Zoals altijd is de verontwaardiging gespeeld. Het gaat gewoon om een platte belastingverhoging. Ditmaal door het principe van de onbelaste schenkingen van roerende goederen verder uit te hollen. Leuk meegenomen is dat daardoor het pad wordt geëffend voor toekomstige inperkingen van het principe dat geld onbelast geschonken kan worden. Ook wordt het daardoor mogelijk de lagere schenkbelasting gradueel op te trekken.

Het einddoel is dus duidelijk: alle Belgen in de fuik van de hoge erfbelasting drijven. Dan bloedt werkelijk iedereen. Uiteraard wordt er meteen bij gezegd dat zoiets niet de bedoeling is. Het gaat enkel om fiscale rechtvaardigheid, wordt getoeterd. Maar als de vos de passie preekt, boer pas op je kippen. U bent gewaarschuwd.