‘Het is bedroevend hoeveel procedureel opportunisme er leeft bij de fiscus’

‘In de fiscaliteit komt u meestal in een patstelling terecht. Het is belastbaar of niet, je kwalificeert voor een regime of niet. Aangezien er slechts één partij haar gelijk kan halen, is een akkoord gewoonweg geen optie.’ Dat zegt Leen Ketels, advocaat en partner Renier & Ketels.Tax.

De fiscus wil maar één ding: dat u betaalt. En u wilt vooral niet betalen. Of toch niet te veel, of al zeker niet wat er op dat moment gevorderd wordt. Zelfs de meest ervaren onderhandelaar kan aan dat gegeven niets veranderen. Als er toch een akkoord wordt gevonden, zal het dus al te vaak neerkomen op handjeklap. Het resultaat is altijd een aanvullende aanslag, want u kunt uw verlies hooguit beperken. In de fiscaliteit komt u meestal in een patstelling terecht. Het is belastbaar of niet, je kwalificeert voor een regime of niet. Aangezien er slechts één partij haar gelijk kan halen, is een akkoord gewoonweg geen optie.

Het komt er dan op aan de fiscus te overtuigen van zijn ongelijk. Als de feiten de belastingdienst niet overtuigd hebben, blijven er nog de juridisch-technische argumenten. Nu kan over de wet een stevig potje worden gediscussieerd. Omdat de uiteindelijke toetsing door de rechter gebeurt, zal de fiscus daar doorgaans wel oog voor hebben. Doorgaans, maar niet altijd. Het is bedroevend hoeveel procedureel opportunisme er leeft bij de fiscus. Maar zelfs de beste juridische argumentatie zal niet baten als u er werd uitgepikt voor een testcase. Lees: u bent proefkonijn om een nieuw idee te laten testen voor de rechter. Creatief zijn met de wet, op de kap van de belastingplichtige. En de fiscus kan inventief uit de hoek komen bij het zoeken naar de meest belaste weg.

Het heeft evenmin veel zin te discussiëren als u een deel van een grotere actie tegen een sector of een bepaalde verrichting bent. Net zoals in de typische prestigeprojecten van de BBI zijn daar zoveel tijd en middelen in gestoken, dat de resultaten er gewoon moeten zijn. Het is dan te nemen of te laten, en daar moet u het maar mee stellen. In beide gevallen moet u ofwel wachten tot er een precedent is, ofwel tot u zelf het precedent bent geworden. Vaak duurt dat jaren, want de fiscus zal altijd naar het Hof van Cassatie gaan, desnoods zelfs meermaals over dezelfde rechtsvraag. Denk maar aan de FBB-zaak, waar het Hof van Cassatie op 15 oktober de fiscus nog maar eens ongelijk gaf. Faut le faire.

Wat ons brengt bij de gerechtelijke procedure, die als een zwaard van Damocles boven de gesprekken hangt. Bij de fiscus leven soms bijzondere visies over de impact van een gerechtelijke procedure. De fiscus onderschat telkens weer het gewicht van een jarenlange gerechtelijke procedure op de schouders van een bedrijf. Ja, ook op die van grote ondernemingen. Allicht is dat gebrek aan inleving te wijten aan het feit dat de eigen ervaring heel anders is. De middelen en de tijd van de fiscus zijn onuitputtelijk. Dat de uiteindelijke uitkomst van een dossier bij een gerechtelijke procedure jaren op zich laat wachten, heeft in hiërarchisch georganiseerde structuren zoals die van de belastingdienst ook wel zijn voordelen. Het verklaart allicht mee de procedurele hardnekkigheid van de fiscus.

Blijf altijd alert voor de mogelijkheid dat het dossier toch naar de rechtbank gaat. Dus ja, procedurele regels zijn belangrijk. En nee, we gaan niet in het kader van een onderhandeling meer informatie geven dan die waar de fiscus recht op heeft. Zeker omdat de fiscus steeds vaker de neiging heeft om enkel à charge te werken en alles wat hem wordt aangereikt ook vanuit die optiek zal proberen te gebruiken. Onderhandelen met de fiscus blijft een delicate balans tussen coöperatief naar een oplossing zoeken en zijn rechten vrijwaren.

Na het eerste deel, verschenen in Trends van 22 oktober 2020, weet u dat u met de fiscus aan tafel gaat met een veel machtigere partij die gefocust is op het vinden van fouten. Maar het moeilijkste komt nog…