‘De oplossing voor het fiscaal nadeel voor grensarbeiders schiet tekort’

‘Voor sommige belastingplichtigen verhoogt de wettelijke oplossing, zoals de minister die voorstelt, de belastingdruk met meer dan 1000 euro.’ Dat zegt Jef Wellens, fiscalist bij Wolters Kluwer, over de manier waarop men het fiscaal nadeel voor grensarbeiders probeert op te lossen.

“Nieuw in 2018: oplossing voor fiscaal nadeel grensarbeiders” was de titel van het persbericht dat minister van Financiën Johan Van Overtveldt (N-VA) een maand geleden de wereld instuurde. Maar die oplossing blijkt niet altijd een oplossing te zijn. Waarover gaat het?

Wie kinderen heeft, krijgt een belastingvermindering. Hoe meer kinderen, hoe groter die vermindering. Bent u getrouwd of woont u wettelijk samen, dan gaat het fiscale voordeel voor kinderen automatisch naar de partner met het hoogste inkomen.

Maar werkt u in het buitenland, dan wordt uw buitenlandse inkomen in België vrijgesteld. U betaalt dan belasting in het land waar u werkt. Is dat buitenlandse inkomen het hoogste inkomen in uw gezin, dan gaat de belastingvermindering voor de kinderen verloren. Ze wordt dan aangerekend op het vrijgestelde buitenlandse inkomen, en niet op het lagere Belgische inkomen. En een vermindering van nul blijft nul.

Voor drie kinderen bedraagt het fiscale verlies 3000 euro per jaar, bij vier kinderen loopt het op tot meer dan 5000 euro. Belasting die u extra betaalt, omdat u getrouwd bent of omdat u wettelijk en niet feitelijk samenwoont. Feitelijk samenwonende partners kunnen vrij kiezen wie de kinderen fiscaal ten laste neemt, getrouwde en wettelijke samenwonende partners kunnen dat niet.

Het Europese Hof van Justitie én het Grondwettelijk Hof vinden die verschillende fiscale behandeling discriminerend. Kous af, denk je dan. De wet wordt aangepast en de vrije keuze wordt veralgemeend. Maar dat is buiten de wetgever gerekend. Waarom makkelijk als het ook moeilijk kan?

De wet is inderdaad aangepast – vandaar het hoera-persbericht – maar in plaats van getrouwde en wettelijk samenwonende partners ook de vrije keuze te laten, gaat de overheid bepalen wat voor hen het voordeligst is: de aanrekening van de belastingvermindering voor kinderen op het hoogste of op het laagste inkomen in het gezin.

Is dat laatste voordeliger, dan wordt de vermindering automatisch aangerekend op het laagste inkomen. Prima oplossing, en bovendien klantvriendelijk, op voorwaarde dat de voordeligste belasting sluitend wordt berekend. En daar zit het probleem.

De voordeligste berekening wordt niet bepaald op basis van het eindsaldo van die berekening, maar op basis van een tussensaldo, vóór de aanrekening van alle andere belastingverminderingen zoals die voor de woonbonus of het pensioensparen. De verklaring waarom dat zo wordt gedaan, is nogal technisch. Maar het komt erop neer dat de federale wetgever niet anders kan en wordt gegijzeld door zijn eigen staatshervorming.

Het is alsof je de winnaar van een voetbalmatch zou aanduiden op basis van de stand bij de rust. Dat is een berekende gok, maar het geeft geen zekerheid. En zo kan een ogenschijnlijk voordelige berekening van de vermindering voor kinderen op het laagste inkomen toch leiden tot een belasting die nadelig is.

De wettelijke oplossing, zoals de minister die voorstelt, is dus niet voor iedereen een oplossing. Integendeel: voor sommige belastingplichtigen verhoogt ze de belastingdruk met meer dan 1000 euro. Een wetswijziging om de belasting te verlagen die de belasting fors verhoogt, dat kan niet de bedoeling zijn.

“Het feit of men al dan niet gehuwd of wettelijk samenwonend is, mag geen gevolgen hebben voor de belastingafrekening van grensarbeiders”, eindigt minister Van Overtveldt zijn persbericht. Welnu, beste minister, dat is met deze manke oplossing nog altijd het geval. Daarom is het beter getrouwde en wettelijk samenwonende partners, net als feitelijke samenwonende koppels, ook altijd de keuze te laten wie de kinderen ten laste neemt.