Het spaargeld van Arco is voortaan gewaarborgd door de Belgische overheid. De andere bankencoöperaties Cera (KBC), Lanbokas (Landbouwkrediet) en Argen-Co (Argenta) kunnen ook voor die waarborg kiezen, maar ze vrezen dat het dan lijkt alsof ze ook in de problemen zitten.
De meer dan 700.000 coöperanten van Arcopar, Arcofin en Arcoplus genieten sinds vorige week van een overheidswaarborg op hun geïnvesteerde spaarcenten.
Om niet beschuldigd te worden van discriminatie, kunnen alle erkende coöperatieve vennootschappen die minstens de helft van hun vermogen in banken of verzekeraars beleggen de waarborg krijgen. In de praktijk gaat het om drie coöperaties. Cera, dat via de holding KBC Ancora een van de referentie-aandeelhouders van KBC Groep is; Lanbokas/Agricaisse, die de helft van Landbouwkrediet controleren; en Argen-Co, coöperatie die vorig jaar in het leven werd geroepen en 11,5 procent van Argenta verwierf.
Met zijn 420.000 leden is Cera de grootste bankencoöperatie na Arco. Tot 1998 participeerden de coöperanten in Cera Bank. Na de fusie van die spaarbank met Kredietbank en ABB Verzekeringen in 1998, en de fusie van KBC Bank & Verzekeringen met moedermaatschappij Almanij in 2005, werden ze rechtstreeks (7%) en onrechtstreeks (23%) aandeelhouders van KBC Groep.
Of Cera voor zijn coöperanten de staatsgarantie aanvraagt, is nog niet uitgemaakt. Voor de waarborg moet een vergoeding betaald worden van 15 basispunten op het te beschermen gestorte kapitaal en de raad van bestuur wil eerst de voorwaarden grondig onderzoeken. Cera heeft ook geen plannen voor de uitgifte van nieuwe coöperatieve aandelen.
Een coöperatie die wel een kapitaalronde heeft lopen, is de combinatie Lanbokas/Agricaisse, die deel uitmaakt van de groep Landbouwkrediet. Deze bank nam eerder dit jaar Centea over van KBC en betaalde daarvoor 527 miljoen euro. Om de 50/50-aandeelhoudersverhouding tussen het Franse Crédit Agricole en de twee Belgische landbouwkassen gelijk te houden willen Lanbokas en Agricaisse samen 200 miljoen euro kapitaal ophalen tegen eind 2012.
Een leek zou denken dat dit gemakkelijker lukt als de spaarder weet dat de staat zijn geld waarborgt, maar toch trad Landbouwkrediet niet tot het systeem toe. “Tot hiertoe slagen we er heel goed in onze coöperanten uit te leggen dat Landbouwkrediet en Centea zo’n waarborg uit financiële overwegingen niet nodig hebben”, verklaart Luc Versele, directievoorzitter van Landbouwkrediet. De campagne lijdt er ook niet onder.
Versele volgt de redenering dat coöperanten in de strikte zin ‘geen echte aandeelhouders’ zijn. “Het zijn veeleer trouwe spaarders die hun geld investeren in een coöperatieve vennootschap waarvan ze het doel kennen en waarmee ze een langetermijnrelatie aangaan. Ze zijn niet uit op meerwaarden, maar verwachten wel een aantrekkelijk rendement. De nominale waarde van hun deelbewijs schommelt niet, speculeren is onmogelijk.”
“Onze coöperanten investeren niet in een beursgenoteerde bankgroep, maar in een solide Belgische retailbank met een voorzichtig beleid. Daarin schuilt de paradox van Arco: allicht hebben ook hun coöperanten het profiel van voorzichtige, trouwe spaarders. Maar Arcofin heeft, net als Cera, het geld wel belegd in een beursgenoteerde bankgroep.”
Volgens Versele hebben zowel Arcofin als Cera eind 2008 aangedrongen op een staatswaarborg, gelet op de problemen bij Dexia en KBC. “In 2009 kreeg ook Landbouwkrediet de vraag om tot het systeem toe te treden, maar wij hebben dat niet gedaan. Omdat wij die staatsgarantie niet nodig hebben. Als we zouden toetreden, zou dat ten onrechte geïnterpreteerd kunnen worden alsof we financieel niet gezond zijn.”
De bestuurvoorzitter van Argenta, Jan Cerfontaine, is zich ervan bewust dat er bij de coöperanten een perceptie kan ontstaan dat een staatswaarborg extra veiligheid biedt. “Je moet rekening houden met de concurrentiële omgeving. Stel dat alle coöperaties een waarborg aanvragen. Kunnen wij dan achterblijven?”
Patrick Claerhout
