‘Arco spot schaamteloos met zijn coöperanten’

‘Het Arco-proces is van start gegaan met enkele merkwaardige juridische redeneringen. Ze tonen dat Arco en de christelijke arbeidersbeweging, tien jaar na het debacle van de coöperatie, nog altijd weinig blijk geven van moreel besef of verantwoordelijkheidszin.’ Dat zegt Trends-redacteur Patrick Claerhout.

Na twee dagen Arco-proces is het duidelijk dat de zaak dreigt uit te monden in een procedureslag. De verdediging wil dat de zaak van elke coöperant apart bekeken wordt, om te oordelen of er sprake is van bedrog of misleiding. Er wordt ook aangestuurd op de verjaring, de bevoegdheid van de rechtbank wordt aangevochten, en omdat enkele zinnen in het Frans niet vertaald werden, zou het hele dossier nietig zijn.

Veilig bestond niet

Over de grond van de zaak wierpen de advocaten van Arco, de coöperatie van de christelijke arbeidersbeweging (beweging.net), een opmerkelijke verdedigingswal op. Zij voeren aan dat de Arco-deelbewijzen in de jaren negentig, toen de meeste verkocht werden, even veilig waren als spaargeld. En nu komt het: want spaargeld was in de jaren negentig even risicovol als aandelen. In die periode bestond namelijk nog geen spaardepositogarantie. Het maakte dus niet uit of je je geld op een spaarboekje zette of investeerde in Arco-aandelen.

Dat moet nogal wat coöperanten vreemd in de oren klinken. Zij beschouwen zich als spaarders, die niet wisten dat ze in een risicovolle belegging stapten, omdat die hen als ‘veilig’ werd aangepraat. Nu draaien de Arco-advocaten die redenering om: ‘veilig’ bestond vijfentwintig jaar geleden niet, spaargeld was toen ook risicovol. En dus was het oké om de mensen aandelen aan te bevelen, want die waren even veilig of onveilig als spaardeposito’s.

Juridisch zal de redenering wel kloppen, maar ze gaat voorbij aan de realiteit van een bankfaling. Bij de implosie van Dexia verloren de aandeelhouders hun geld, en indirect via Arco is dat ook wat de coöperanten overkwam. Maar geen enkele spaarder die centen had staan bij Dexia, is geld verloren. De Belgische bank werd gered door de overheid en omgedoopt tot Belfius.

Ook met hun uitspraken over de ‘royale dividenduitkeringen’ die ze inden, schoffeerden de Arco-advocaten de coöperanten. De vele particulieren die in Arco investeerden, deden dat via Arcopar. Dat vehikel heeft nooit dividenden in cash uitbetaald. Het dividend werd steevast omgezet in nieuwe Arcopar-aandelen. De meeste particuliere coöperanten hebben met andere woorden nooit een cent van Arco ontvangen. Een ander vehikel, Arcofin, keerde wel dividenden in geld uit. Maar daarvan profiteerde beweging.net, als aandeelhouder van Arcofin, niet de particuliere coöperant.

Volgens de advocaten kan Arco ook geen bedrog aangewreven worden, omdat de coöperatie nooit zelf aandelen verkocht. Dat gebeurde via de bank Bacob, die later opging in Dexia en nu Belfius heet. Een schuldbekentenis was het niet, veeleer het doorschuiven van de hete aardappel naar een andere partij.

Cynisch antwoord

En wat als Arco toch veroordeeld zou worden tot het betalen van een schadevergoeding? Dan moeten de coöperanten zich weinig illusies maken, luidt het cynische antwoord van de advocaten. Dan zal hun schadeclaim in de vereffening komen en aangezien zij geen bevoorrechte schuldeisers zijn, zal er voor hen wellicht niets resten. In die pot zit nog zo’n 200 miljoen euro, maar daarvan zou 90 miljoen naar de Belgische staat gaan, 45 miljoen naar beweging.net en 65 miljoen naar Belfius. Belfius mocht eerder al 350 miljoen euro uit de vereffening opstrijken.

Conclusie na de eerste week van het Arco-proces: de 2721 coöperanten die Deminor vertegenwoordigt, hoeven op weinig begrip te rekenen. Het gevecht wordt met alle mogelijke juridische middelen gevoerd. De andere honderdduizenden gedupeerden lezen en luisteren onthutst mee hoe Arco en beweging.net schaamteloos met hen de draak steken.

Meer dan 700.000 Belgen, vaak kleine, naïeve mensen met een arbeidersachtergrond, hebben in totaal 1,5 miljard euro spaargeld aan Arco verloren. Maar van enig moreel besef of verantwoordelijkheidszin is nog altijd geen sprake bij de partijen die daarvoor verantwoordelijk zijn. Volgende week komen met Belfius en de Belgische staat twee andere partijen met boter op het hoofd zich verdedigen in de rechtbank. Benieuwd of zij met betere argumenten op de proppen komen.