Mensen hebben hun gebreken, ook beleggers. Kennis van de fouten die beleggers telkens opnieuw maken kan je helpen om een betere belegger te worden.
Fout #1 – je laten leiden door emoties
Financiële beslissingen nemen op basis van emoties, het kan de besten overkomen. Elke belegger hapt naar adem als een aandeel in zijn portefeuille plots 10 procent in waarde is gezakt. De eerste – begrijpelijke – reactie is het aandeel te verkopen. Maar het is belangrijk niet overhaast te beslissen, en na te denken over wat er is gebeurd. Er zal ongetwijfeld een reden zijn voor de koersdaling. Misschien maakte de onderneming zwakke kwartaalresultaten bekend, of loopt de lancering van een nieuw product niet zoals gewenst. Zijn de resultaten werkelijk zo slecht, of waren de verwachtingen gewoon te hooggespannen? Is er sprake van een tijdelijke zwakte, of zit er iets structureels fout? Het is raadzaam een aandeel alleen te verkopen als dat rationeel de beste optie is.
Beleggers laten zich door hun emoties meeslepen in de euforie of de paniek van anderen. Iedereen beseft eigenlijk wel dat je aandelen moet kopen als ze goedkoop zijn en dat je ze moet verkopen als ze duur zijn. Maar in werkelijkheid voelen we de drang om te verkopen als de markten zakken – en aandelen dus goedkoper worden – uit angst dat we nog meer geld verliezen. En zijn we geneigd pas opnieuw aandelen te kopen nadat de beurzen sterk zijn gestegen en we gerustgesteld zijn dat alles goed komt. Door onze emoties doen we het omgekeerde van wat we zouden moeten doen.
Fout #2 – te veel zelfvertrouwen
Zelfvertrouwen kan een slechte raadgever zijn. Hoe groter je vertrouwen in je eigen kunnen als belegger, hoe groter de verleiding wordt om de basisregels van het beleggen – zoals diversificatie – in de wind te slaan. Je zal steeds grotere risico’s willen nemen. Stel dat je een klein bedrag hebt geïnvesteerd in een aandeel, dat daarna 50 procent in waarde stijgt. Zo’n succes kan je ertoe aanzetten de volgende keer net iets meer in een nieuw aandeel te stoppen, en daarna nog meer, tot een slechte belegging met een groot bedrag al je vorige winsten wegveegt. Dat is het onvermijdelijke lot van gokkers en speculanten, en jammer genoeg ook van onervaren beleggers.
Fout #3 – denken dat trends eeuwig blijven duren
De financiële markten hebben een kort geheugen. Nauwelijks zes jaar na de financiële crisis staan aandelen opnieuw op een recordniveau en lijkt alles in orde. De bedrijfswinsten zitten al jaren in de lift en staan op een abnormaal hoog niveau. Beleggers lijken te denken dat die trend zal doorzetten. De extrapolatie van de stijgende trend van de bedrijfswinsten doet de aandelenkoersen steeds hogere niveaus halen.
Maar als de geschiedenis ons één ding leert, dan is het wel dat trends niet blijven duren. Abnormaal hoge bedrijfswinsten zijn onhoudbaar. Managers met te veel zelfvertrouwen zullen verkeerde investeringsbeslissingen nemen. Werknemers zullen een groter deel van de koek eisen. Er zullen nieuwe concurrenten opduiken die ook willen profiteren van de hoge winsten, waardoor de prijzen zakken en de winstmarges dalen. Op een bepaald moment zullen de winstmarges terugkeren naar een historisch gemiddelde. Dat zal onvermijdelijk leiden tot een correctie van de aandelenkoersen.
Fout #4 – vooroordelen
Heb je als belegger een positieve of negatieve mening over een onderneming, dan riskeer je al het nieuws over die onderneming in het licht van die mening te interpreteren. Ben je bijvoorbeeld positief gestemd, dan zal je goed nieuws uitvergroten en slecht nieuws minimaliseren. Daardoor bestaat de kans dat je belangrijke feiten negeert. Beoordeel daarom elk nieuwsfeit objectief: verandert het de situatie van de onderneming in goede of slechte zin?
Enkele tips om fouten te vermijden
Tip 1: Houd een voldoende grote cashreserve aan om onverwachte uitgaven te dekken en in te spelen op zware beurscorrecties.
Tip 2: Besteed meer tijd en energie aan het verdienen en het sparen van geld dat je kan beleggen dan aan het zoeken naar de beste beleggingen van het moment.
Tip 3: Investeer het geld dat je spaart automatisch op regelmatige tijdstippen (bijvoorbeeld om de drie of zes maanden) in plaats van de pieken en dalen van de beurs proberen te voorspellen.
Tip 4: Diversifieer je beleggingsportefeuille over aandelen en obligaties, afhankelijk van je risicogevoeligheid. Ben je niet bereid grote risico’s te nemen, beleg dan meer in obligaties. Maar dat betekent wel dat je rendement wellicht lager zal zijn.
Tip 5: Weet waarin je belegt. Hoe werkt het beleggingsproduct? Wat zijn de risico’s? Hoe reëel zijn die risico’s? Investeer je geld niet in iets waarvan je de risico’s niet kan inschatten.
Tip 6: Laat je niet blind verleiden door tips van experts, vrienden of collega’s. Verkoop ook nooit in paniek. Probeer te profiteren van de paniek van anderen.
