De Japanse premier Shinzo Abe oogst veel lof met zijn revolutionaire beleidsmaatregelen, bedoeld om de economie te doen heropleven na jaren van stagnatie.
De Japanse premier Shinzo Abe oogst veel lof met zijn revolutionaire beleidsmaatregelen, bedoeld om de economie te doen heropleven na jaren van stagnatie. Drie vragen en antwoorden over die zogenaamde ‘Abenomics’ aan Trends-redacteur Mathias Nuttin.
Wat maakt het beleid van Shinzo Abe zo revolutionair?
Mathias Nuttin: ‘Abenomics, zoals de stimulusmaatregelen van Abe genoemd worden, bestaat uit drie pijlers. Op monetair vlak wil de regering de geldhoeveelheid in twee jaar tijd verdubbelen om de structurele prijsdalingen tegen te gaan. De tweede pijler bestaat uit infrastructuurinvesteringen, een klassiek recept van de Japanse overheid. Die eerste twee pijlers moeten de economie op korte termijn weer op gang trekken. Om de groei op lange termijn te verzekeren, wil Abe in derde instantie de economie drastisch hervormen.’
Welke vruchten heeft de agressieve aanpak van de regering al afgeworpen?
Mathias Nuttin: ‘Maandag nog maakte de regering bekend dat de economie in het eerste kwartaal van dit jaar sterker is gegroeid dan eerder gedacht. In vergelijking met hetzelfde kwartaal vorig jaar groeide het bruto binnenlands product (bbp) met 4,1 procent. Bij de eerste raming was dat 3,5 procent. De reden van de explosie van de groei is te danken aan de sterke export en het hoger dan verwachte consumentenvertrouwen. De waarde van de yen is fors gedaald (van 77 yen per dollar vóór Abe in december opnieuw premier werd tot tegenwoordig rond de 100), wat de export heeft gestimuleerd. Het consumentenvertrouwen is op zijn beurt sterk gestegen omdat mensen geloven in de boodschap van Abe. Voor het eerst sinds de crisis in 1989 is er weer perspectief op beterschap in Japan. Abe maakt een goede indruk en de mensen geloven in hem. De kans is dan ook zeer groot dat hij daar bij de verkiezingen van juli voor beloond wordt en de macht van zijn partij in het parlement vergroot.’
Is er een keerzijde van de medaille?
Mathias Nuttin: ‘Het gevaar schuilt in de derde pijler van ‘Abenomics’, een drastische hervorming van de economie. Dit is het meest essentiële deel van Abenomics, en voorlopig is daar nog maar weinig gerealiseerd. Japan telt nog steeds verschillende ‘zombiebanken en -bedrijven’, die zwaar hebben geleden onder de crisis van 1989. Dat die zombiebedrijven in leven worden gehouden door goedkope kredieten van de banken, maakt het moeilijker voor goede bedrijven om hun winstmarges op te trekken. Daar moet de regering dringend ingrijpen door bijvoorbeeld meer transparantie te eisen in de banksector. Zo niet, dan riskeert Japan te hervallen in oude zonden.’
‘De hamvraag is: wat wordt de houding van Abe na de verkiezingen? In een negatief scenario gaat hij net als tijdens zijn vorige ambtstermijn opnieuw de nationalistische toer op en verwatert zijn focus op de economie. Dan zal de opleving van de economie en de Japanse beurs snel voorbij zijn. In een positief scenario worden er hervormingen doorgevoerd en wordt de heropleving van de economie duurzaam. De vraag is dan: wat gebeurt er met de inflatie? Stijgt die te snel te veel, dan zal de rente snel oplopen. Op dat moment wordt het zeer moeilijk om de extreem hoge Japanse staatsschuld onder controle te houden (kans op een rentesneeuwbal). Een grote uitdaging voor Abe en zijn regering.’
