Moet u een verzekering gewaarborgd inkomen nemen?

Van de werknemers in de privésector heeft minder dan 20 procent een verzekering gewaarborgd inkomen, die de kloof dicht tussen de ziekte-uitkering en het laatste loon. Nochtans zetten werknemers de verzekering gewaarborgd inkomen op gelijke voet met de hospitalisatieverzekering.

“Een op de twee werkende Belgen wordt vroeg of laat geconfronteerd met een arbeidsongeschiktheid van langer dan een maand”, zegt Evelyne Lauwers, businessmanager income care bij de verzekeringsmakelaar Vanbreda Risk & Benefits. De afwezigheid van werknemers die tussen een maand en een jaar ziek zijn, is de voorbije vier jaar met bijna 13 procent gestegen. Dat berekende de hr-dienstengroep Acerta op basis van gegevens van meer dan 40.000 werkgevers in de private sector. “De re-integratiewet die in 2016 in het leven werd geroepen om werknemers sneller aan het werk te krijgen na ziekte heeft het middellange ziekteverzuim niet doen dalen”, besluit Acerta.

Door de verhoging van de wettelijke pensioenleeftijd naar 67 jaar is een verzekering gewaarborgd inkomen relevanter dan ooit. “Hoe langer je moet werken, hoe groter het risico dat je op een bepaald moment door arbeidsongeschiktheid terugvalt op een lager inkomen. Het risico op arbeidsongeschiktheid stijgt met de leeftijd”, zegt Evelyne Lauwers. Voor Vanbreda is de verzekering gewaarborgd inkomen dan ook “het extralegale voordeel van de 21ste eeuw”.

40 procent van het loon

Twee op de drie werknemers overschatten de sociale zekerheid, leert onderzoek van professor Xavier Baeten van Vlerick Business School en de verzekeraar AG Insurance. In de eerste maand arbeidsongeschiktheid houden werknemers nog een groot deel van hun loon, in tegenstelling tot de zelfstandigen. Maar vanaf de tweede maand is het ook voor de werknemers gedaan met dat zogenoemde ‘gewaarborgd loon’.

“Vanaf de tweede maand valt een werknemer terug op 60 procent van zijn salaris, met een salarisplafond van 3705,73 euro per maand. Dat komt neer op een maximale uitkering van iets meer dan 2224 euro bruto per maand. Als je langer dan een jaar arbeidsongeschikt bent, kan die uitkering zakken tot 40 procent van het salaris”, zegt Bram Smolenaers van AG Insurance.

In het eerste jaar van de arbeidsongeschiktheid wordt nog geen onderscheid gemaakt tussen alleenstaanden of gezinnen, in het tweede jaar wel. Als er slechts één broodwinner in het gezin is, met personen ten laste, betaalt het ziekenfonds 65 procent van het geplafonneerde loon. Voor een alleenstaande zakt dat percentage tot 55 procent. Voor een gezin met twee inkomens keert het ziekenfonds slechts 40 procent van het loon uit.

Loonval

“Het is vooral interessant voor wie bij ziekte of een ongeval een groot deel van zijn loon verliest”, zegt Erwin Martens van Kantoor Martens, een onafhankelijke verzekeringsmakelaar. “Doorgaans zijn dat zelfstandigen en bedrijfsleiders, maar dat kunnen ook werknemers zijn.” Martens geeft het voorbeeld van een vrachtwagenbestuurder die internationaal transport van gevaarlijke producten uitvoert. “Het loon van die trucker bestaat uit een basisloon, aangevuld met allerlei premies voor nacht- en weekendwerk, gevaarlijk transport, enzovoort. Bij ziekte of werkloosheid wordt de uitkering bijna uitsluitend berekend op het basisloon, waardoor hij een grotere loonval kent.”

“Ook een bonus, een dertiende maand en vakantiegeld tellen vaak niet mee voor de berekening van de uitkering. Extralegale voordelen zoals de bedrijfswagen en maaltijdcheques vallen eveneens weg bij arbeidsongeschiktheid. Vroeger waren enkel de directie en de kaderleden verzekerd, omdat de kloof tussen het loon en een uitkering van de sociale zekerheid bij die categorie het grootste is. We zien een trend richting andere personeelscategorieën”, reageert Bram Smolenaers. Bij Vanbreda klinkt het dat ook de lagere inkomens het moeilijk krijgen hun levensstandaard te behouden als ze het met 40 procent van hun loon moeten doen.

Zelfs voor ambtenaren kan een verzekering gewaarborgd inkomen interessant zijn. Er moet wel een onderscheid worden gemaakt tussen statutaire ambtenaren, voor wie het vervangingsinkomen voldoende is, en de contractuele ambtenaren, bij wie de nood even hoog is als bij de werknemers. Slechts 17 procent van de loontrekkenden in de privésector heeft volgens het onderzoek van professor Baeten een verzekering gewaarborgd inkomen via zijn werkgever. Bij de contractuele ambtenaren ligt dat percentage nog veel lager. Het is als loontrekkende ook mogelijk op eigen houtje een verzekering gewaarborgd inkomen af te sluiten, maar de voorwaarden zijn vaak voordeliger als de werkgever een overeenkomst met een verzekeraar afsluit voor de hele werkpopulatie.

Cruciaal voor zelfstandigen

Zelfstandigen moeten de eerste twee weken van de arbeidsongeschiktheid niet rekenen op een tussenkomst van het ziekenfonds. Daarna krijgen ze een vast bedrag per dag, afhankelijk van hun gezinssituatie en uitgaande van een week met zes werkdagen. Voor samenwonenden bedraagt dat forfait 36,47 euro per dag, voor alleenstaanden 48,22 euro en voor zelfstandigen met een gezin 60,26 euro. Dat is dus minder dan 900 euro bruto per maand.

“Voor zelfstandigen is de verzekering gewaarborgd inkomen cruciaal”, benadrukt Sofie Witdouck van AG Insurance. “Voor startende zelfstandigen zou de verzekering gewaarborgd inkomen zelfs de prioriteit moeten krijgen op de opbouw van een aanvullend pensioen. We raden alle zelfstandigen en bedrijfsleiders aan er meteen aan het begin van hun carrière mee te beginnen.” Voor zelfstandigen hangt de verzekeringspremie af van de instapleeftijd. Hoe langer ze wachten, hoe duurder het wordt het risico te verzekeren.

Zelfstandigen moeten ook medische testen ondergaan vooraleer ze door de verzekeraar worden aanvaard. Als een bedrijf een verzekering afsluit voor een grote groep mensen, dan betaalt het eenzelfde tarief voor elk van zijn werknemers en moeten de werknemers doorgaans niet bij de dokter passeren.

De werknemers schatten het extralegale voordeel van een verzekering gewaarborgd inkomen even hoog in als het voordeel van een groepsverzekering of een hospitalisatieverzekering, volgens het onderzoek van professor Baeten. Maar die laatste twee verzekeringen zijn veel meer ingeburgerd. “De cijfers van de sectorfederatie Assuralia tonen aan dat slechts 665.000 Belgen een verzekering hebben die hen beschermt tegen de financiële gevolgen van een langdurige afwezigheid van het werk”, zegt Evelyne Lauwers. “Dat is weinig in vergelijking met de 5,5 miljoen Belgen die een hospitalisatieverzekering hebben.”

De kostprijs van een verzekering

“De verzekering gewaarborgd inkomen is minder bekend”, zegt Evelyne Lauwers. “De sociale partners zullen sneller een hospitalisatieverzekering of maaltijdcheques op tafel leggen tijdens onderhandelingen. De kostprijs per polis ligt doorgaans iets hoger dan voor de hospitalisatieverzekering. Daar staat tegenover dat de uitkeringen ook veel hoger kunnen zijn.”

Neem het voorbeeld van een blindedarmoperatie. De hospitalisatieverzekering komt tussen voor een bedrag van 130 tot 500 euro. “Een gemiddeld inkomen in België bedraagt 3300 euro”, weet Evelyne Lauwers. “Stel dat je ziek wordt of een ongeval krijgt waardoor je nooit meer kunt werken, dan betaalt de verzekeraar elke maand een uitkering tot aan je pensioenleeftijd.” Zelfs als de verzekeraar slechts 10 procent van je loon bijpast bij arbeidsongeschiktheid, dan heb je op die manier na elf maanden al meer dan 3600 euro van de verzekeraar teruggekregen.

De kostprijs van een verzekering gewaarborgd inkomen ligt voor een bedrijf niet per se hoger. Bij de hospitalisatieverzekering kunnen vaak ook gezinsleden worden aangesloten. Bij een verzekering gewaarborgd inkomen is dat niet het geval. “Er is ook een actief re-integratiebeleid voor zieke werknemers nodig om de premies betaalbaar te houden”, merkt Evelyne Lauwers op.

“Een verzekering gewaarborgd inkomen is maatwerk. Er zijn verschillende formules mogelijk”, klinkt het bij AG Insurance en bij Vanbreda. De werkgever kan spelen met de hoogte van de maandelijkse rente. Zo kan de werkgever bijvoorbeeld 70 tot 80 procent van het laatste brutosalaris garanderen. De werkgever kan ook kiezen voor een kortere of een langere wachttijd. Door bijvoorbeeld pas in een aanvulling op de wettelijke uitkering te voorzien vanaf twaalf maanden arbeidsongeschiktheid kan de werkgever ook geld besparen.

Evelyne Lauwers oppert ook de mogelijkheid voor werkgevers een “basisdekking” voor alle werknemers te betalen, met de optie dat werknemers een aanvullende dekking zelf financieren. AG Insurance biedt een return-to-work-programma aan voor mensen die thuis zitten met een burn-out of andere stressgerelateerde aandoeningen. “80 procent van de werknemers die het traject vrijwillig doorlopen, staan na zes tot acht maanden opnieuw op de werkvloer. Zonder die aanpak heeft de helft van de afwezige werknemers na twee jaar het werk nog altijd niet vervat”, klinkt het bij de verzekeraar.

Bruto is niet netto

Erwin Martens waarschuwt dat er een verschil is tussen de uitkering die de verzekeraar bruto belooft en wat de verzekerde bij inkomensverlies netto op zijn rekening krijgt. “De premies voor de verzekering gewaarborgd inkomen zijn aftrekbaar als beroepskosten. De uitkeringen ter vervanging van een inkomen zijn dus ook belastbaar als inkomen.”

“Als je een polis hebt die ziekte en alle ongevallen dekt, kan er een overlap ontstaan met een ongevallenverzekering of met de gratis verzekering voor de terugbetaling van leningen waarin de overheid voorziet”, geeft Martens toe. “Als de verzekering gewaarborgd inkomen uw noden invult, kunt u ervoor kiezen een andere, overlappende verzekering stop te zetten. Het is ook belangrijk op te merken dat schadeverzekeringen niet cumuleerbaar zijn, maar ‘sommenverzekeringen’ wel. Het is perfect mogelijk dat een schadeverzekering bij een ongeval een vergoeding betaalt op basis van de werkelijke schade en bijvoorbeeld twee andere sommenverzekeringen daarbovenop een forfaitaire vergoeding betalen.”