Van staatsbons tot spaarrekening: waarom de ene rente stijgt en de andere niet

Voor het eerst sinds maart 2019 vindt het Agentschap van de Schuld de rente voldoende hoog om opnieuw schuldpapier op maat van kleine beleggers uit te geven. De rente op spaarrekeningen lijkt daarentegen verankerd net boven 0 procent. De hypotheekrente verdubbelde, maar de rente op consumentenkredieten bewoog amper. Hoe komt dat?

Staatsbons

Nog tot en met vrijdag 3 juni kunnen beleggers intekenen op staatsbons met een looptijd van vijf of tien jaar. De rente voor de vijfjarige staatsbons werd vrijdag 20 mei afgeklopt op 0,7 procent bruto. Na aftrek van de roerende voorheffing blijft daar 0,49 procent van over. De rente voor de tienjarige staatsbons werd vastgeklikt op 1,3 procent bruto, of 0,91 procent netto.

Zal die rente volstaan om de koopkracht van de consumenten te beschermen? Allicht niet. Vandaag zitten we met gemiddelde prijsstijgingen jaar op jaar van om en bij 8 procent. Je hebt dus 8 procent nettorendement nodig om die prijsstijgingen bij te benen. Het Belgische Planbureau verwacht dat de inflatie pas in oktober 2023 weer onder 2 procent zal zakken. Over de lange termijn mikt de Europese Centrale Bank op een inflatie van ongeveer 2 procent per jaar.

Het is de eerste keer in ruim drie jaar dat het Agentschap van de Schuld opnieuw staatsbons uitgeeft. De Belgische overheid kon de voorbije jaren gratis of bijna gratis lenen bij grote beleggers. Tegen die rente willen kleine beleggers hun geld niet tijdelijk toevertrouwen aan de Belgische schatkist. Door de forse stijging van de Belgische vijf- en tienjaarsrente van de voorbije maanden kan het Agentschap van de Schuld weer staatsobligaties met een aantrekkelijke coupon voor kleine beleggers in de markt zetten.

Spaarboekje

De staatsbons bieden een buffer in een beleggingsportefeuille, een soort kussen voor het geval de aandelen in uw portefeuille nog veel verder naar beneden storten. De staatsbons bieden veel meer rente dan de spaarrekeningen vandaag afficheren. Voor de meeste gereglementeerde spaarboekjes geldt de wettelijke minimumrente van 0,01 procent per jaar en een getrouwheidspremie van 0,1 procent. Voor de getrouwheidspremie moet uw geld twaalf maanden bij dezelfde bank blijven staan. De basisrente tikt van dag één aan. In theorie kan die rente op spaarrekeningen morgen weer stijgen, terwijl de rente voor de staatsbons voor de volledige looptijd vastligt.

Alleen is de kans heel klein dat de banken de rente op spaarrekeningen morgen of overmorgen optrekken, want ze klagen al jaren steen en been over de ‘te hoge minimumrente’ die ze niet meer kunnen financieren met hun beleggingen. De kans is reëel dat de rente op spaarboekjes nog enige tijd op zijn huidige, historisch lage niveau blijft. Of het moet zijn dat een bank een tijdelijke promotie zou voeren om nieuwe klanten te lokken.

Zichtrekeningen

Nagenoeg alle zichtrekeningen kunnen alleen maar geld kosten wanneer het saldo op de rekening onder nul gaat bijvoorbeeld. Wie in het rood gaat, betaalt bij sommige banken zelfs een strafrente van 12 procent.

Zichtrekeningen brengen dus niets meer op. Enkel Keytrade Bank is de uitzondering op de regel. De rente staat ook bij deze internetbank op nul, maar per bankverrichting kan de klant wel nog steeds 5 cent verdienen.

Woonkrediet

De gemiddelde rente op een hypothecaire lening met een looptijd van 25 jaar en een quotiteit hoger dan 80 procent is sinds Nieuwjaar gestegen van 1,8 tot 2,59 procent, volgens de Rentebarometer van Immotheker Finotheker. De laatste weken lijkt die rente weer wat te stabiliseren, na die steile opmars.

Consumentenkrediet

De rente op consumentenkredieten daarentegen heeft in 2022 amper bewogen, leert een analyse van de vergelijkende website TopCompare. Die rente is de afgelopen drie jaar dan ook nauwelijks gedaald.

Voor een persoonlijke lening met een looptijd van 48 maanden en een leenbedrag van 8.000 euro betaalt u vandaag gemiddeld 6,63 procent rente. Dat is 0,04 procentpunt meer dan in 2021 en verschilt 0,01 procentpunt – naar boven of naar beneden – met de gemiddelde rentevoeten in 2020 en 2019.

Ook de rente van andere leningen is nauwelijks gestegen. Sinds 2019 is de gemiddelde intrest van een lening voor een tweedehandswagen gestegen van 4,51 naar 4,54 procent. “De rentes op die producten zijn de afgelopen tien jaar niet zo fenomenaal gedaald als die van de hypothecaire kredieten”, zegt Elvedin Vejzovic, managing director van TopCompare. “Dat verklaart mee waarom ze nu veel minder snel stijgen. Daar komt bij dat de banken in absolute termen veel minder winst maken op een consumentenkrediet.”

Renovatiekrediet

TopCompare merkt op dat renovatieleningen zelfs een beetje goedkoper zijn geworden dan drie jaar geleden. De gemiddelde rente voor zo’n lening komt uit op 3,33 procent. Dat zijn 11 basispunten minder dan in 2019. “We mogen renovatieleningen niet vergelijken met hypothecaire leningen”, zegt Vejzovic. “Een renovatielening is een consumentenkrediet. Bij zulke kredieten wordt het tarief minder vaak aangepast dan bij een hypothecaire lening. Sommige banken passen de hypothecaire rentevoeten wekelijks aan.”