Moeten we straks de bank betalen om ons geld veilig te bewaren?

Het klinkt ongelooflijk dat de bank ons een negatieve rente zou aanrekenen, in plaats van rente te storten op onze spaarrekening. Verschillende banken vragen echter om het debat te voeren of de huidige minimumrente op spaarboekjes van 0,11 procent wel houdbaar is.

“Als we straks moeten betalen, dan stop ik mijn geld in zilverpapier, in plastieken zakjes zodat het niet nat wordt, in een put in de grond.” Het is een quote van ondernemer Willy Naessens uit de jongste aflevering van het tv-programma The Sky is the Limit. Het vat perfect samen wat het grootste risico is van negatieve rentes. De spaarders dreigen hun geld massaal op te vragen als de banken de rente tot onder nul verlagen.

Op dit moment is het bij wet verboden om een negatieve rente op spaarboekjes aan te rekenen. “De rente op de gereglementeerde spaarboekjes wordt bepaald bij Koninklijk Besluit, dat stelt dat de rente steeds moet bestaan uit een basisrente en een getrouwheidspremie”, legt de bankenfederatie Febelfin uit. “Volgens de interpretatie van de overheden ligt het wettelijk minimum op 0,1 procent getrouwheidspremie en 0,01 procent basisrente.”

Bruno Colmant, directielid van DegroofPetercam, opperde in een interview met De Tijd dat de wet wel eens zou kunnen wijzigen. “Ik sluit niet uit dat de rente op spaarboekjes negatief wordt voor grote deposito’s, als de beleidsrente van de Europese Centrale Bank nog negatiever wordt. Er zal misschien een verschil van behandeling komen tussen de deposito’s onder en boven 100.000 euro. Daarvoor moet wel de wet veranderd worden.”

Pijngrens

Febelfin ontkent dat er voorstellen in die zin op tafel liggen. “De wijziging van de wetgeving wordt vandaag niet besproken met de autoriteiten, maar er moet uiteraard wel gewezen worden op het feit dat deze wetgeving, en de interpretatie daarvan, dateren van normale tijden. Vandaag bevinden we ons in een atypisch historisch klimaat met enorme lage rentes, gedreven door het monetair beleid van de ECB.”

De minimale rente wordt volgens Febelfin meer en meer “een pijngrens”, omdat de banken zelf steeds meer strafrente moeten betalen om hun geld in bewaring te geven bij de Europese Centrale Bank. “We kunnen niet ontkennen dat er steeds meer vragen rijzen bij het huidige systeem, en dat het debat in de toekomst misschien zal moeten worden gevoerd.”

We zetten voor u nog even op een rij wat de toplui van de banken de voorbije weken te vertellen hadden over de minimumrente op spaarboekjes.

“De ECB-rente is onze grondstof. Als de grondstofprijs verandert, is het bijzonder gevaarlijk om dat niet door te rekenen. Ik kan me voorstellen dat de Nationale Bank als toezichthouder gaat bekijken hoe die verhouding evolueert.”

“Vergeet niet dat ook belastingen betalen op basis van het spaarboekje, in totaal voor 0,31 procent. We bieden momenteel een rente van 0,15 procent. Samen maakt dat dus 0,46 procent. We zullen zien of het minimum van 0,11 procent behouden blijft.”

“Als de intrestvoeten zo laag blijven als vandaag – en we denken effectief dat het lagerenteklimaat nog enige tijd zal aanhouden – dan zet dat druk op de rentabiliteit. Maar de banksector is geen vragende partij van een verlaging van de minimumrente.”

“De banken moeten zich aanpassen en kunnen hun marges op peil houden door de kosten te verlagen of efficiënter te worden. De banken moeten zorgvuldig omgaan met de zeer lage marktrente, maar een verlaging van het wettelijk minimum is niet aan de orde.