De stier overleeft zelfs Trump: Amerikaanse beurs kent langst lopende hausse aller tijden

Apple is sinds kort het eerste Amerikaanse bedrijf met de coole waardering van 1 biljoen dollar. Op 22 augustus volgde een nieuwe mijlpaal: de Amerikaanse beurs vierde haar langst lopende hausse aller tijden.

Het was een hindernissenparcours dat klappen uitdeelde, maar uiteindelijk loonde. De Amerikaanse aandelen zijn ruim 400 procent gestegen in de negen jaar na het dieptepunt van de financiële crisis in maart 2009. Dat je in zo’n klimaat tijdelijke verkoopgolven moet negeren, onderstreept het best verkochte T-shirt op StockTwits, een website voor daghandelaars. Het toont een basketballer die op een beer dunkt, en het acroniem BTFD: Buy The Fucking Dip.

De veerkracht van de Amerikaanse aandelen kan een verrassing lijken. Tenslotte zijn er talloze redenen voor bezorgdheid: de vrees voor een handelsoorlog, de stijgende rente, de politieke onzekerheid door de tussentijdse verkiezingen in november, de hernieuwde onrust op de Chinese beurs, de vertraging in Europa en twijfels over de groeiverwachtingen van de technologiereuzen. “We zitten in de laatste fase van de haussemarkt. Dat kan een krachtige fase zijn… Maar er dreigen enorme donderwolken aan de horizon”, zei de bestuursvoorzitter van de investeringsfirma Guggenheim Partners, Alan Schwartz, onlangs tijdens een televisie-interview.

Tegelijkertijd liet ook het hoofd investeringen van Pimco, Dan Ivascyn, een somber geluid horen. Hij waarschuwde dat de geldschepping door de centrale bank geleidelijk vervangen is door populisme als drijvende kracht achter de beurs. “We denken dat dat zowel bij aandelen als bij vastrentende waarden tot lagere opbrengsten zal leiden en helaas tot een hogere volatiliteit”, schreef Ivascyn in een boodschap aan zijn klanten.

Geen ervaring

Het lijkt de Amerikaanse beurzen niet te deren. De S&P500-index heeft bijna al zijn voorjaarsverliezen weer goedgemaakt en nadert opnieuw een recordhoogte. Drie belangrijke factoren hebben de zorgen doen afnemen en de Amerikaanse aandelen weer omhooggestuwd: de krachtige economische groei, verbluffende bedrijfswinsten en een golf van inkopen van eigen aandelen door bedrijven.

Het Amerikaanse bbp steeg in het tweede kwartaal met 4,1 procent, het hoogste groeipercentage sinds 2014. De reusachtige belastingverlagingen hebben de bedrijfswinsten verder opgepept. Bijna vier op de vijf S&P500-bedrijven boekten in het tweede kwartaal meer winst dan verwacht. “De geschiedenis leert dat we wat tegenwind kunnen verwachten. Maar de geschiedenis heeft geen ervaring met winststijgingen zoals we die nu zien”, zegt Wayne Wicker, directeur investeringen bij de pensioenbeheerder ICMA-RC.

Samen met de repatriëring van winsten die in het buitenland vastgezet waren om belasting te ontwijken, heeft het winstenfestijn geholpen bij de financiering van een stortvloed van aandeleninkopen. Goldman Sachs gelooft dat de Amerikaanse bedrijven dit jaar voor een record van 1 biljoen dollar eigen aandelen zullen opkopen. Voeg daar de relatieve rust in de dreigementen met een handelsoorlog en gematigde obligatieopbrengsten aan toe, en de beleggers hebben het juiste recept voor nog maar eens een opleving.

Er is een alternatief

De vooruitzichten voor het komende jaar zijn minder eenduidig. Beleggers piekeren al een tijdje over de aanhoudende hausse op Wall Street. Elke dag en elke maand dat de stijging aanhoudt, nemen die angsten alleen maar toe.

Een regen van renteverlagingen en monetaire stimuleringsprogramma’s van de centrale banken voor vele biljoenen dollars waren de belangrijkste oorzaak van het reusachtige beursherstel na de financiële crisis. Maar nu de tiende verjaardag van het faillissement van Lehman Brothers nadert, worden de stimulansen teruggeschroefd.

The Federal Reserve heeft sinds 2015 de rente zeven keer verhoogd en er zijn nog twee verhogingen gepland voor dit jaar. Tegelijkertijd bouwt ze haar balanstotaal versneld af. De kredietbeoordelaar Fitch Ratings schat dat de portefeuille van obligaties die aangekocht zijn om de financiële crisis te bestrijden, dit jaar met 280 miljard en in 2019 met 385 miljard euro inkrimpen.

Het strakkere monetaire beleid heeft al geleid tot de eerste tekenen van een toegenomen volatiliteit op de beurs. De renteverhogingen maken dat zelfs superveilige staatsobligaties op drie maanden nu meer dan 2 procent opbrengen. Dat is voor het eerst in tien jaar meer dan wat Amerikaanse aandelen aan dividend opbrengen.

“Het is een fascinerende hausse geweest. Maar hoe langer ze duurt, hoe meer getwijfeld zal worden aan haar houdbaarheid”, zegt Michael Hartnett, hoofd investeringsstrategie bij Bank of America Merrill Lynch. “Mensen kochten altijd als de koers daalde omdat er geen alternatief was. Nu is dat er wel.”

FAANG

Jeremy Siegel is hoogleraar financiën aan de economische hogeschool van de universiteit van Pennsylvania en de auteur van Stocks for the long run. Ook hem baren de stijgende rentevoeten zorgen, maar hij vindt een handelsoorlog de grootste bedreiging voor het herstel.

“De beurs zegt dat de kans erop erg klein is. Toch weet niemand het zeker”, zegt hij. “Een groot handelsconflict met China of een ander land kan de koersen gemakkelijk 20 procent doen dalen. Bij handelsvrede kan de beurs dan weer 5 tot 10 procent omhoogschieten.”

Tegelijkertijd zijn er opnieuw twijfels gerezen over de populaire technologieaandelen, die de afgelopen jaren de groei mee hebben aangedreven.

Beleggers in Facebook, Amazon, Apple, Netflix en Googles moederbedrijf Alphabet (de zogenoemde FAANG) hebben de afgelopen paar jaar reusachtige winsten opgestreken. Een index van de New Yorkse beurs met de FAANG, Tesla, Twitter en andere technologische hoogvliegers zoals de Chinese groepen Alibaba en Tencent,is sinds begin 2015 verdrievoudigd. Maar ook daar duiken barsten op.

De recentste kwartaalrapporten toonden tegenvallers die twijfel zaaiden over de groeivooruitzichten. Intel, Netflix en Twitter stelden de beleggers teleur. Maar de vroegere lieveling Facebook kwam met de grootste terugval. De aandelen van het sociale netwerk stortten in toen het waarschuwde voor een afnemende groei van het aantal gebruikers en adverteerders. In één dag boette het meer dan 106 miljard euro aan marktwaarde in.

Desondanks kostte het beleggers moeite om te vergeten hoe groot de bedrijfswinsten geweest zijn, ook al hebben kleine groepen teleurgesteld afgehaakt. Met 90 procent van de winstcijfers bekend, kwamen de Amerikaanse bedrijfswinsten in het tweede kwartaal, vergelijken met vorig jaar, nog altijd 24,6 procent hoger uit. Dat is de op één na grootste stijging in bijna acht jaar.

De winstmarges klokken af op een record van 11,8 procent en de omzetgroei – die niet geflatteerd wordt door een lagere vennootschapsbelasting – is ook krachtig. Voor de S&P500-bedrijven stegen de inkomsten met 9,9 procent in april, mei en juni. Dat is het beste resultaat sinds 2011.

Een muur van zorgen

“De belastinghervorming heeft geholpen, maar ook zonder had de economie genoeg vaart om de winst met ruim 10 procent te laten stijgen”, zegt Krishna Memani, directeur investeringen van de vermogensbeheerder OppenheimerFunds. “Als we een manier vinden om de handelsspanningen op te lossen, zullen de koersen fors stijgen.”

Heel belangrijk is dat een groot deel van de winsten weer in de beurs geïnvesteerd is. Het aantal vergunningen om eigen aandelen terug te kopen is dit jaar al met 80 procent omhooggeschoten tot 666 miljard euro, wat Goldman Sachs aanzette tot zijn voorspelling van 1 biljoen dollar aan Amerikaanse buy-backs voor 2018. Dat zou het totaal sinds 2010 doen stijgen tot meer dan de 4 biljoen dollar van het hele kwantitatieve versoepelingsprogramma van de Fed. In feite zijn de bedrijven zelf al sinds de financiële crisis de grootste aandelenkopers.

Als je die muur van geld ziet, die nog eens wordt aangevuld met een 2,649 biljoen euro aan dividenden, is het verbazingwekkend dat de koersen niet nog hoger staan. Een oud beleggersadagium luidt dat koersen “een muur van zorgen beklimmen”. Het feit dat beleggers nu allesbehalve euforisch zijn, kan erop wijzen dat de hausse nog lang niet voorbij is.

Anderzijds onderstreept het feit dat de koersstijging sinds het voorjaar relatief mat gebleven is, dat de beleggers ongerust zijn over de vooruitzichten op de langere termijn. De grote winsten worden al weerspiegeld in de aandelenprijzen en de markten zijn altijd alert voor buigpunten in de trend.

Geen evenwichtig genie

Robert Shiller is hoogleraar financiën aan de Yale-universiteit, Nobelprijswinnaar en de schrijver van Irrational Exuberance. Hij vindt de bezorgdheid van beleggers terecht, omdat de bedrijfswinsten eerder zijn opgedreven door de ‘koopwoede-economie’ van de regering-Trump dan door fundamentele verbeteringen. Intussen sluiten de beleggers de ogen voor de olifant in het Witte Huis.

“Donald Trump zegt wel dat hij een evenwichtig genie is. Maar dat is hij niet. En de markten lijken dat niet in te calculeren”, zegt Shiller. Hij is er ook niet van overtuigd dat het muur-van-zorgenadagium betekent dat beleggers zich geen zorgen hoeven te maken. “Dat is geen gedegen theorie over het menselijk gedrag en ik denk echt dat er kans is op een onverwachte koersval”, waarschuwt hij.