‘Consument mag zelf kiezen of hij facturen elektronisch of op papier krijgt’

De consument mag zelf kiezen of hij zijn facturen digitaal of op papier ontvangt, en dit zonder bijkomende kosten. Dat zegt Minister van Werk, Economie en Consumentenzaken Kris Peeters naar aanleiding van een sensibiliseringscampagne hierover van de vakbonden, Test-Aankoop, de Gezinsbond en ouderenorganisatie Enéodie.

De consument moet volgens Peeters op voorhand op de hoogte gebracht worden als er een overstap naar de digitale factuur volgt, en heeft daarna de keuze om hier niet op in te gaan. “Ik heb de Economische Inspectie gevraagd om te waken over een strikte naleving van deze regels. De Inspectie heeft ondertussen al enkele onderzoeken gedaan. Dit moet ertoe leiden dat in de toekomst de regels door iedereen correct worden nageleefd”, klinkt het.

Peeters wil daarnaast wel onderstrepen “dat een e-factuur (‘duurzame drager’) tot significante kostenbesparingen en administratieve vereenvoudiging kan leiden voor onderneming en consument”. “Het is dus belangrijk dat we de elektronische facturatie verder ontwikkelen en aanmoedigen. De elektronische facturatie is makkelijk en voordelig”, zegt Peeters.

“Maar, het is wettelijk verboden om een consument die geen e-factuur wil, kosten aan te rekenen voor papieren zendingen”, aldus Kris Peeters.

Sensibiliseringscampagne

De vakbonden, Test-Aankoop, de Gezinsbond en ouderenorganisatie Enéo zijn een sensibiliseringscampagne gestart om de consument erop te wijzen dat hij het recht heeft zelf te beslissen of hij zijn facturen elektronisch dan wel op papier wil krijgen.

Op de website van “Mijn factuur, Mijn keuze” leert de consument dat hij volgens de wet mag kiezen of hij facturen elektronisch of op papier wil krijgen. Uit een onderzoek dat ook op de campagnewebsite staat, blijkt dat 80 procent van de consumenten zijn administratie liefst op papier krijgt. De helft wil zijn facturen digitaal, maar 55 procent print ze dan wel zelf nog af.

“We zien dat meer en meer mensen toch elektronische facturen krijgen opgedrongen”, luidt het op de website. “De toestemming om over te schakelen naar elektronische facturen wordt immers meestal niet uitdrukkelijk gevraagd, maar wel impliciet. Bijvoorbeeld door een wijziging van de factuurvoorwaarden waarbij op de factuur – vaak in minuscule letters – staat dat wanneer je de factuur betaalt je hiermee ook de wijziging aanvaardt.” De initiatiefnemers willen dat de regering ingrijpt ten voordele van de keuzevrijheid.

Steun bpost en papierindustrie

Opvallend is dat de campagne, die gepaard gaat met een petitie, gesteund wordt door Paper Chain Forum -een lobbygroep van de papierindustrie- en bpost. Toch is het niet de bedoeling een debat te voeren rond de voor- of nadelen van papier versus digitaal of om daarin standpunt in te nemen, legt campagnewoordvoerder Erik Struys uit.

Milieuclaims kunnen volgens hem legitiem zijn, maar “zijn nu niet het onderwerp”. Alles draait rond de consument die niet gehoord wordt. “Mensen komen erdoor in de problemen.”

Bpost en Paper Chain Forum worden enkel vermeld op de partnerpagina van de campagnewebsite, maar betalen dus wel. De domeinnaamhouder van de campagnewebsite is iemand van Paper Chain Forum en mogelijk zullen de postbodes van bpost later dit jaar nog een folder ronddragen. “Maar wij zijn niet aan het lobbyen voor het verplicht versturen van papieren facturen”, benadrukt een woordvoerder van bpost. “Beide moeten kunnen, maar geef de keuzevrijheid.”

“Sluipende problematiek”

De Gezinsbond vindt het geen probleem dat bpost en de papierbedrijven de campagne betalen. “Ze zijn inderdaad niet onbevooroordeeld, maar er is deontologisch niets op tegen dat we hun campagne steunen als het een boodschap betreft die wij ook al langer willen brengen”, zegt Christel Verhas, directeur Gezinspolitiek en Sociaal-cultureel werk bij de Gezinsbond. Dat administratie steeds meer online moet gebeuren, is volgens haar voor sommige gezinnen een probleem. “Als ze daar niet toe in staat zijn, worden ze van hun rechten ontzegd.”

“Dit is een zeer sluipende problematiek. Mensen verliezen het overzicht over hun facturen en merken bijvoorbeeld een plotse stijging niet meer”, aldus Verhas. “In veel gezinnen is er bovendien maar één persoon die digitaal geletterd is en die de facturen via zijn persoonlijke mailbox krijgt. Als er met die persoon iets gebeurt, blijft de rest in het ongewisse.”

De Gezinsbond onderschrijft dan ook de boodschap dat de consument de keuze moet krijgen voor papier of digitaal, niet alleen bij facturen maar bijvoorbeeld ook rond overheidscommunicatie.

Ivo Mechels van Test-Aankoop had naar eigen zeggen aanvankelijk wel bedenkingen bij de financiering door bpost en Paper Chain Forum. Maar Test-Aankoop sloot zich toch aan op voorwaarde dat het geen campagne tegen digitaal zou worden.

“Wij zijn niet tegen elektronische facturen, we zijn zelfs overtuigd van de vele voordelen. Maar overtuig de mensen daar dan van in plaats van het hen op te dringen”, zegt woordvoerster Els Bruggeman. De consumentenorganisatie kreeg de laatste jaren regelmatig klachten rond elektronische facturen. (Belga/NS)