De impact van ‘forced selling’ in een bange markt

De beurzen kennen hun slechtste jaarstart in tijden. Onze columnist Pierre Huylenbroeck legt uit welke krachten de beurzen drijven en hoe u hier als belegger op moet reageren.

Wat een bar jaarbegin. Zelfs de start van het lugubere beursjaar 2008 was minder erg dan dit 2016. Toen noteerde de Bel20 op 10 februari 12,5 procent onder zijn nieuwjaarspeil, vandaag is dat al 14 procent.

Waarom?

Heeft u even? We worden namelijk om de oren geslagen met een hele waslijst van ‘oorzaken’ voor de huidige beursmalaise. We doen een graai in de grabbelton van de pretbedervers zonder er over uit te wijden, we willen uw tijd verdoen. Hier komt het.

China. Italiaanse banken. Donald Trump. Wereldwijde groeivertraging. Grondstoffenmalaise. China. Brazilië. De oliesector. Deutsche Bank. Bedrijfswinsten. Schuldenbergen. Terreur. Hedge funds in nood. Banken in nood. LinkedIn en de techneuten. China. Cruz & Sanders. Leningen aan de oliesector.

Geloof ons maar, we kunnen hier nog tientallen termen bij bedenken. We geven nog eentje, voor de sport: systeemcrisis. Die term pronkte gisteren vet en groot op de cover van de Financial Times. Die term was tevens zeer populair in 2008.

Als u dat allemaal achter elkaar leest, dan wenst u toch maar één ding te doen: aandelen verkopen en diep in de grond gaan schuilen? Dat is wat nu gebeurt.

Maar er gebeurt veel meer.

In deze fase van de wereldwijde correctie speelt het fenomeen ‘forced selling’ een hoofdrol. Gedwongen verkopen. We zijn immers zo diep gezakt dat overal alarmbellen oorverdovend beginnen rinkelen. Daar bijvoorbeeld:

1) De staatsinvesteringsfondsen. De belegde reserves van voornamelijk energierijke landen als Saudi-Arabië en Rusland. Dat zijn zéér grote spelers die, omwille van de rampzalige energie-inkomsten hun spaarpotje van de vele vette oliejaren aanspreken. In die spaarpotjes zitten massa’s aandelen en andere activa, ook van bedrijven die niets met al die mistroostigheid van hierboven te maken hebben.

2) De beleggers en spaarders zelf die hun deelbewijzen verkopen en aldus de vermogensbeheerders verplichten op hun beurt activa te verkopen. Een mooi klassiek voorbeeld van een zelfversterkende negatieve spiraal ofte ‘negatieve feedbackloop’. In optimistische tijden draait het tegengestelde mechanisme: vermogensbeheerders moeten kopen omdat beleggers hun geld toestoppen dat ze contractueel voor een bepaald minimumpercentage in aandelen moeten beleggen.

3) In deze tijden van vrees hebben heel wat vermogensbeheerders als unique selling proposition: ‘bij ons is uw geld veilig’. Die werken met bodembeschermers: zodra een aandeel of beursindex of wat dan ook onder een bepaalde bodem zakt, verkopen ze zonder verpinken. Alweer: ‘negatieve feedbackloop’.

Carmignac is een van die grotere spelers die met bodembeschermers werken. Die verkochten in de voorbije maanden voor enorme bedragen aan aandelen. Het gevolg is dat Carmignac dit desastreus jaarbegin vrijwel ongeschonden is doorgekomen. Goed voor hen. Het tweede gevolg is dat Carmignac garen spint bij een aanhoudende beursmalaise, dus komen ze naar de media met pikzwarte doemscenario’s.

Carmignac is bijlange niet alleen. Als u een beetje gericht zoekt, vindt u tegenwoordig elke dag wel een Cassandra die het Armageddon voorspelt. En u zult merken: dat werkt wel degelijk op uw gemoed.

Hier zien we Mister Market op zijn extreemst bezig: hij verkoopt omdat de koersen zakken, de koersen zakken omdat hij verkoopt. Hij verkoopt dus omdat hij verkoopt.

Wat koopt hij in de plaats? Voorlopig niets. Hij durft niet. Hij houdt zijn geld klaar tegen de eerste stralen door de donderwolken beginnen schijnen. Maar natuurlijk, in dit spel is de wet van vraag en aanbod meedogenloos: als potentiële kopers wachten terwijl bange beleggers en ‘forced sellers’ verkopen, dan zakken de koersen gewoon verder. In sommige gevallen tot ver onder de billijke waarde van de bedrijven.

Ooit keert het. Daarom is dit een gunstige periode om aandelen te kopen (we hebben nu al een lijst met 15 Belgische ***-aandelen, ‘een aankoop waard’). Maar let op en houd rekening met deze drie voorwaarden waar we keer op keer op hameren.

1) Niet alles tegelijk. We hanteren de gouden regel van maximaal 1 aankoop per maand. Het kan immers nog flink doorwaaien, weten wij veel.

2) Koop voor de lange termijn. Soms kan Mister Market economische crisissen veroorzaken. We kunnen dat ook nu niet uitsluiten. En dan zitten we met een langere malaiseperiode.

3) Focus op aandelen met een gezonde balans, een beheersbaar schuldniveau en die tegen een flinke stoot kunnen.

We wensen u een goede vaart, zonder al te veel tegenwind.