Beleggen voor uw kind: aandelen brengen op lange termijn het meeste op

Heel wat ouders en grootouders storten met veel liefde elke maand geld op de spaarrekening van hun kinderen. In een wereld met rentes die op nul of onder nul staan, is dat niet meer zo’n goed idee.

“Toen mijn dochter haar plechtige communie deed, kreeg ze wat centen van tantes en nonkels. Ik wilde daar iets mee doen, in plaats van het geld tien jaar op een spaarrekening te laten verkommeren”, zegt Thomas Weyts, expert vermogensplanning bij Helder, een vennootschap die levensverzekeringen aanbiedt. “Daarom had ik het idee opgevat met die centen een aandeel Lotus Bakeries te kopen, omdat mijn dochter die koekjes kent en omdat ik dan ook heel concreet aan haar zou kunnen uitleggen dat ze met dat aandeel een stukje van de koekjesfabrieken in handen kreeg.”

Lotus Bakeries staat bekend als een aandeel voor de goede huisvader. Met zijn sterke merken kan het bedrijf hogere grondstoffenkosten vrij snel doorrekenen aan de klanten. Wie twintig jaar geleden voor omgerekend 66 euro een aandeel Lotus Bakeries kocht, kan dat nu verkopen voor 2520 euro of 38 keer de oorspronkelijke inleg. Dan hebben we nog niets over de dividenden gezegd, want het bedrijf heeft de aandeelhouders sinds de beursintroductie ook elk jaar laten delen in de winst.

Geen enkel aandeel is volledig vrij van risico, en misschien noteert Lotus Bakeries vandaag wel te duur, maar Wuyts wilde duidelijk niet ‘spelen’ op de beurs. Het ging hem bovendien niet alleen om de belegging, maar ook om de financiële opvoeding van zijn dochter: haar laten kennismaken met aandelen. Toen hij zijn plan bij de bank uit de doeken deed, kreeg hij te horen dat hij geen enkel aandeel mocht kopen met de spaarcenten van zijn dochter. “Als ik iets met de centen van mijn dochter wilde doen, moest ik daarvoor een machtiging vragen aan de vrederechter. Dat heb ik uiteindelijk niet gedaan”, zegt Weyts.

De meeste klassieke banken reageren op dezelfde afwijzende manier als klanten op die manier aan het spaargeld van hun kinderen willen raken. Slechts enkele beursvennootschappen en internetbanken laten oogluikend toe dat ouders het spaargeld van hun kinderen beleggen. Er zijn nog enkele andere creatieve oplossingen.

1. AANDELEN SCHENKEN

Stephan Beernaert, fiscaal jurist bij Van Lanschot, legt uit dat de ouders volgens de wet moeten streven naar het behoud van het vermogen van hun minderjarig kind. “Het kind is volgens de wet handelingsonbekwaam en de ouders moeten in het belang van hun kind handelen. Voor sommige handelingen moeten de ouders naar de vrederechter.”

Beernaert: “De wetgever heeft geen concrete regels uitgeschreven voor de bankpraktijken, maar in de sector is er een consensus dat herbeleggen in gelijkaardige financiële instrumenten is toegelaten.” Stel dat u een aandeel aan uw kind schenkt, dan mag u dat aandeel later wel vervangen door een ander aandeel. Als u een obligatie schenkt en die obligatie komt op vervaldag, dan mag u de cash die daaruit voortkomt gebruiken om nieuwe obligaties te kopen.

Als u cash op de rekening van uw kind stort, kan die niet dienen voor beleggingen in aandelen of obligaties omdat daar meer risico mee gemoeid is. Weyts: “Ik hoor dat private banken hun klanten adviseren eerst een beleggingsportefeuille samen te stellen en die daarna aan hun minderjarige kinderen te schenken. In hetzelfde beleggingsprofiel kan de beheerder van de portefeuille dan ook herbeleggingen doen.”

Volgens Jo Stremersch van de onafhankelijke financiële planner Stremersch, Van Broekhoven & Partners gaat de wetgeving nog een stap verder en vereist ze dat het geld van minderjarigen op een defensieve manier wordt belegd. Defensief betekent bij de meeste banken: in obligaties. “Dat is vandaag niet het meest aangewezen, omdat obligaties weinig tot geen rendement garanderen”, merkt Stremersch op. Hij kreeg de vraag van meerdere klanten of ze voor hun kinderen in aandelen kunnen beleggen en op welke manier ze dat het beste doen.

“Het is absurd”, vindt Weyts. “Je wilt het beste voor je kind en je wilt dat spaargeld op een zo goed mogelijke manier beheren. Op een spaarrekening brengt dat geld niets op, terwijl aandelen over de hele lange termijn het meeste rendement genereren.”

2. NOG NIET SCHENKEN

“Wij raden af grote kapitalen onder te brengen op de spaarrekening van een minderjarig kind. De kinderen hebben er baat bij het geld iets dynamischer te beleggen, want ze hebben alle tijd”, zegt Pieter Van Neste, medezaakvoerder van Truncus. “Het wettelijke kader laat dat niet toe, of slechts beperkt. Daarom raden we aan het geld op de naam van de ouders of grootouders te laten en de verdeling van het geld in een latere fase te doen.”

Die verdeling kan gebeuren als de kinderen meerderjarig zijn, of zelfs nog later bij de verdeling van de nalatenschap wanneer de ouders of de grootouders overleden zijn. Van Neste: “In Vlaanderen betalen erfgenamen in rechte lijn slechts 3 procent erfbelasting op de eerste schijf van 50.000 euro aan roerende beleggingen. Als je het geld twintig jaar kan beleggen tegen een gemiddeld rendement van 5 tot 7 procent versus 0 procent op een spaarboekje, lijkt me dat een no-brainer.”

De meeste banken hebben ook fondsenspaarplannen, waarin de klanten mondjesmaat geld kunnen storten, gespreid in de tijd. Bij KBC kunnen de klanten een derdenbeding koppelen aan zo’n spaarplan, waarmee ze hun kind, kleinkind of petekind als begunstigde kunnen aanduiden. De kinderen kunnen pas vanaf een bepaalde datum aan het geld. Het grote voordeel van fondsen is dat de risico’s gespreid zijn over verschillende aandelen en/of obligaties. Een voordeel van een spaarplan is dat kleine, periodieke stortingen op vaste momenten op de lange termijn vaak beter renderen dan enkele grote stortingen.

3. EEN LEVENSVERZEKERING AFSLUITEN

Weyts merkt op dat een levensverzekering mogelijkheden biedt om de verdeling op voorhand te regelen. “Als de kinderen goed gesetteld zijn, geven grootouders graag geld door aan de kleinkinderen. De grootouders kunnen bijvoorbeeld voor elk van de kleinkinderen een levensverzekering afsluiten met het kleinkind als begunstigde bij overlijden. De grootouders houden de touwtjes in handen en ze kunnen er ook in voorzien dat het kleinkind het geld pas in handen krijgt als hij of zij 25 is, zelfs als de grootouders vroeger overlijden.”

Het gaat niet om een schenking, en het geld komt dus na het overlijden in de nalatenschap. Wanneer grootouders iets opzijzetten voor hun kleinkinderen, gaat het vaak om relatief kleine bedragen. “Voor kleine erfdelen geldt een belastingvermindering, die maakt dat kleinkinderen op erfenissen tot 12.500 euro geen erfbelasting moet betalen”, vervolgt Weyts. “Tot erfdelen van 50.000 euro geldt er een vermindering volgens een bepaalde formule. Bij een erfdeel van 25.000 euro is er een vermindering van 250 euro van toepassing en betaal je als erfgenaam 500 euro erfbelasting.”

Omdat de levensverzekering op naam van de grootouders staat, heeft de wetgever er ook geen probleem meer mee dat de onderliggende beleggingsfondsen in aandelen of obligaties beleggen.