‘Er is een reëel risico dat het Grondwettelijk Hof de effectentaks weer vernietigt’

De regering-Michel voerde in 2018 een taks op de effectenrekeningen in, maar die ging tegen de grondwet in en werd vernietigd. De regering-De Croo probeert de taks nieuw leven in te blazen. ‘Er blijft een reëel risico dat het Grondwettelijk Hof ook die taks zal vernietigen’, waarschuwt Denis Emmanuel Philippe, advocaat-vennoot bij Bloom Law Firm.

Het belastingvrije plafond ligt op 1 miljoen euro, dubbel zo hoog als bij de vernietigde belasting. Toch verwacht de regering meer opbrengst.

DENIS-EMMANUEL PHILIPPE. “De nieuwe belasting moet 428 miljoen euro per jaar opleveren, meer dan de 252 miljoen euro van de vorige effectentaks. Het tarief blijft 0,15 procent. De belasting is niet enkel verschuldigd door natuurlijke personen, maar ook door vennootschappen, provincies, gemeenten, universiteiten, ziekenhuizen, enzovoort. Dat is de grote nieuwigheid. In het wetsontwerp ontsnappen verzekeraars, voor zover ze effectenrekeningen voor eigen rekening aanhouden. Mijns inziens zitten tak23-levensverzekeringscontracten in het vizier.”

De belasting heeft betrekking op de rekening, niet op de rekeninghouder. Vanwaar die juridische pirouette?

PHILIPPE. “Anders valt moeilijk te verdedigen waarom aandelen op naam, die ingeschreven zijn in een aandeelhoudersregister, buiten schot blijven. Het wetsontwerp rept niet meer over het viseren van personen met de grootste draagkracht. Door dat eruit te halen en de taks als een soort abonnementstaks te kwalificeren, kan de wetgever het verschil verantwoorden.

“Dat betekent ook dat wie vijf rekeningen heeft met telkens 900.000 euro erop, door de mazen van het net glipt. Heeft diezelfde persoon één rekening met meer dan 1 miljoen euro, dan betaalt hij de belasting wel. Ook voor een effectenrekening van 2,1 miljoen euro die in onverdeeldheid wordt gehouden door drie kinderen is de belasting verschuldigd. Het aandeel van elk kind is nochtans lager dan 1 miljoen euro.”

Is het nuttig rekeningen op te splitsen?

PHILIPPE. “Er is een antimisbruikmaatregel om ontwijkingsmanoeuvres te counteren die plaatsvonden na 30 oktober. Het gaat onder meer om het splitsen van een rekening in meerdere rekeningen bij dezelfde tussenpersoon en het omzetten van financiële instrumenten op een effectenrekening naar financiële instrumenten op naam. Belastingplichtigen kunnen de antimisbruikbepaling enkel buitenspel zetten, als ze kunnen bewijzen dat er andere motieven zijn dan het ontwijken van belastingen. Zo is het geen fiscaal misbruik als rekeninghouders uit een onverdeeldheid treden, omdat ze het niet meer eens zijn over het beheer van de rekening.”

Heeft de regering de belasting voldoende aangepast om de toets met de grondwet te doorstaan?

PHILIPPE. “De drempel van 1 miljoen euro is de achilleshiel. De Raad van State vond dat de regering daarvoor geen overtuigende verantwoording gaf. Vervolgens gaf de regering een bijkomende verantwoording: voor grote vermogens zou het moeilijker zijn te ontsnappen aan de taks, omdat ze minder alternatieve beleggingsmogelijkheden hebben. Ik ben niet zeker dat die argumentatie zal volstaan. Er is een reëel risico dat het Grondwettelijk Hof de effectentaks weer vernietigt.”