‘De erfbelasting is niet meer van deze tijd’

MoneyTalk vroeg experts in verschillende vakgebieden naar hun mening over de Vlaamse erfbelasting. Vandaag laten we een gereputeerd fiscaal advocaat aan het woord. Gerd D Goyvaerts, partner bij het advocatenkantoor Tiberghien, pleit voor de volledige afschaffing van de erf- en schenkbelasting.

De Vlaamse regering wil naar eigen zeggen de erf- en schenkbelasting aanpassen aan de nieuwe samenlevingsvormen. Voor Gerd D Goyvaerts gaan de aangekondigde ingrepen lang niet ver genoeg. “Een erfbelasting is niet meer van deze tijd”, vindt hij. “Het is een belasting die nog stamt uit het feodale tijdperk en die in haar huidige versie een reactie was op een onrechtvaardig maatschappelijk systeem. We spreken over een overblijfsel van de Frimaire wet, die dateert van 1799. De wereld zit nu fundamenteel anders in elkaar. We leven in een democratische maatschappij.”

De Vlaamse overheid moet natuurlijk ergens inkomsten halen.

GERD D GOYVAERTS: “Vlaanderen bevindt zich helaas niet in een positie om de erfbelasting af te schaffen of ernstig te reduceren. In de huidige discussie wordt soms gedaan alsof we vertrekken van een wit blad, maar dat is uiteraard niet zo. De regio’s zijn voor hun inkomsten in belangrijke mate afhankelijk van heffingen op erfenissen en schenkingen. Ze kunnen niet zo zwaar in hun eigen vlees snijden.

“Maar internationaal is er een trend de belastingen op erfenissen te verlagen of zelfs af te schaffen. België is een klein land. De grote vermogens zijn zeer mobiel en vermogenden kunnen gemakkelijk naar Luxemburg, Zweden, Oostenrijk of Zwitserland verhuizen, waar er geen erfbelasting is of de erfbelasting veel lager is dan bij ons. Als klein land kan je het je gewoon niet permitteren tegen die trend in te gaan.”

Hoe ziet de ideale erfbelasting er volgens u uit?

GOYVAERTS: “Ik zou de erfbelasting integraal afschaffen of, als je ze toch wilt behouden, een zeer laag tarief hanteren, zoals Italië bijvoorbeeld doet. Het normale tarief is daar 4 procent en het hoogste tarief 8 procent. De zeer grote vermogens zijn veel minder geneigd moeite te doen om zo’n laag tarief te ontwijken. Wanneer wij een vermogensplanning maken voor cliënten, dan merken wij ook dat ze geen probleem hebben met het belastingtarief van 9 procent dat de erfgenamen in rechte lijn moeten betalen op de schijf van 50.000 tot 250.000 euro aan roerend of onroerend vermogen. Cliënten willen vooral het tarief van 27 procent op het roerende vermogen boven 250.000 euro vermijden. Hoger dan 10 procent erfbelasting zou ik dus zeker niet gaan.

“Ik zou ook voorzien in een voldoende grote vrijstelling van bijvoorbeeld 2,5 miljoen euro, zodat de mensen die niet over een groot vermogen beschikken, zich sowieso niet hoeven bezig te houden met het uitpluizen van die complexe regelgeving.”

De sp.a pleit voor een vrijstelling tot 250.000 euro voor schenkingen en erfenissen die tijdens het leven worden vergaard. Het geld om die vrijstelling te betalen, wil de sp.a halen uit de afschaffing van het gunstregime voor familiale ondernemingen. Wat vindt u daarvan?

GOYVAERTS: “Een geliberaliseerde maatschappij moet mensen de kans geven hun eigen succes te maken, hun talenten te verzilveren en over meerdere generaties iets op te bouwen. Als je dat zomaar met elke generatiewissel gaat ‘wegbelasten’, dan maak je de economie op termijn kapot.

“Als je het gunstregime voor de overdracht van familiale ondernemingen wil afschaffen, dan breng je het voortbestaan van die familiale ondernemingen ernstig in gevaar. Het gunstregime is er gekomen met een reden. In de meeste westerse, geïndustrialiseerde landen bestaan zulke vrijstellingen voor familiebedrijven.

“Er is trouwens nog een probleem met die vrijstelling voor erfenissen én schenkingen tot 250.000 euro in de loop van een leven. In absolute cijfers is dat geen hoog bedrag. Bovendien heb je dan een verplichte registratie van die schenkingen nodig en daarvoor is het Vlaams Gewest niet bevoegd, dat moet op het federale niveau geregeld worden met een tweederdemeerderheid. Dat kan dus ook niet zomaar.”