‘De erf- en schenkbelasting is nodeloos complex’

MoneyTalk vroeg aan experts in verscheidene vakgebieden hun mening over de Vlaamse erfbelasting. Bart Van Craeynest, de hoofdeconoom van Econopolis, vindt dat de erfbelasting vanuit een economisch standpunt te verdedigen valt, maar dat een vereenvoudiging zich opdringt.

Vlaams minister van Financiën en Begroting Bart Tommelein (Open Vld) vindt dat de fiscus nooit meer dan de helft van een nagelaten vermogen mag opeisen. Open Vld moest – net zoals de andere regeringspartijen – tijdens de onderhandelingen over de hervorming van de erf- en schenkbelasting wat water bij de wijn doen. Het hoogste tarief voor alle andere erfgenamen dan die in rechte lijn zakt van 65 naar 55 procent. Er blijft dus ook na de verlaging van het tarief nog altijd iets minder dan de helft van een nalatenschap over voor broers, zussen, verdere familie of vrienden die erven.

Liggen de tarieven van de erfbelasting in België te hoog?

BART VAN CRAEYNEST: “België haalt meer inkomsten uit de belastingen op erfenissen en schenkingen dan de buurlanden en het is een koploper in de OESO. Je kunt dus een discussie voeren over de verlaging van de erfbelasting, maar economisch bekeken zijn er andere prioriteiten. De erf- en schenkbelasting verstoort de economie niet en veroorzaakt geen grote gedragswijzigingen. De fiscale inkomsten uit erfenissen en schenkingen stemmen overeen met 0,7 procent van het bruto binnenlands product (bbp), terwijl de belasting op arbeid goed is voor 40 procent. Er is de voorbije weken veel aandacht gegaan naar de erf- en schenkbelasting, maar de hoge belastingdruk in ons land is vooral te wijten aan andere belastingen.”

U zou dus wel een belasting op erfenissen behouden?

VAN CRAEYNEST: “De erfbelasting is een belasting die je zeer efficiënt kunt innen, omdat ze moeilijk te ontwijken valt. Vanuit een economisch perspectief bekeken valt er zeker iets voor te zeggen om die belasting te behouden. Je kunt je wel afvragen of er een onderscheid moet worden gemaakt tussen schenkingen en erfenissen en tussen onroerende en roerende goederen, en of er zo veel vrijstellingen nodig zijn. Je kunt ook met één oplopend tarief werken. Een vereenvoudiging van de erfbelasting zou zeker niet slecht zijn. Zoals alle belastingen in ons land is ook de erfbelasting nodeloos complex. Maar hoewel iedereen het erover eens lijkt dat een vereenvoudiging van het hele belastingsysteem wenselijk is, heb ik daar de voorbije vijf jaar niet veel van gemerkt bij de hervormingen. En ook dit keer heb ik niet de indruk dat we op weg zijn naar een vereenvoudiging.”

Waarom maakt de Vlaamse regering een prioriteit van de verlaging van de erfbelasting?

VAN CRAEYNEST: “Er is in België veel weerstand tegen die belasting. Mensen vinden die onrechtvaardig, omdat ze al belastingen op hun inkomsten hebben betaald. Het is wellicht daarom dat de politieke partijen zich proberen te profileren in een verkiezingsjaar met de een of andere verlaging. Als je er de partijstandpunten op naslaat, merk je dat elke partij wel voor een verlaging van de erfbelasting voor een bepaalde groep van mensen pleit.

“Er wordt ook veel geroepen over een rechtvaardige fiscaliteit. Waarbij elke partij daar vervolgens een andere invulling aan geeft. Het is mij ook bij deze hervorming niet duidelijk wat de visie erachter is en waar die Vlaamse regering naartoe wil.”