“Goede governance leidt tot performanter familiebedrijf”
Governance en het professionaliseren van het bestuur is voor familiebedrijven vaak een moeilijk thema. Maar bedrijven die er werk van maakten, zijn enthousiast. Openheid voor de buitenwereld, een stabiel bestuur en familiale eensgezindheid kunnen wel degelijk de groei boosten. Dominique Moorkens van de autogroep Alcopa getuigt.
De holding Alcopa is een belangrijke speler in de Belgische automobielsector. Alcopa is met dochteronderneming Alcomotive invoerder van auto’s, motoren en brommers in verschillende landen. Het is een familiebedrijf in de derde generatie. Op het vlak van governance was de familie Moorkens een voortrekker. Dominique Moorkens, voormalig CEO en erevoorzitter van de groep: “Al in de jaren 90 hebben wij werk gemaakt van deugdelijk bestuur. In die tijd kenden we het woord governance zelfs nog niet. Ik denk dat wij pioniers waren in België.”
Familiale opvolging: nood aan meer structuur
De familie voelde de nood aan meer structuur en afspraken naar aanleiding van de intrede van de derde generatie. “Dat is een ontwikkeling die de zaken uiteraard complexer maakt. Je spreekt immers over een veel ruimer aandeelhouderschap waarin ook neven en nichten worden betrokken. Vanaf dat ogenblik is het nodig om werk te maken van een vaste structuur en heldere spelregels zodat iedereen die kent en ook weet waar zich aan te houden.”
“Bij bedrijven die al werk hebben gemaakt van hun governance, merken we dat het inderdaad op het moment van zo’n overgang van de tweede naar de derde generatie is dat men daarover nadenkt”, vertelt Olivier Van Belleghem, Director BNP Paribas Fortis Wealth Management. “Vanuit onze langetermijnrelatie met zowel familiebedrijven als familiale aandeelhouders gebeurt het ook vaak dat onze bankiers het onderwerp aankaarten en meehelpen om het debat over deugdelijk bestuur binnen de familie te openen.” Overigens tonen steeds meer bedrijven interesse voor deugdelijk bestuur. Dat merken ook de adviseurs van BNP Paribas Fortis Private Banking: “Men is zich hoe langer hoe meer bewust van de noodzaak om governance te implementeren en het bestuur van het familiebedrijf te professionaliseren. De intrede van een jongere generatie betekent ook dat men de zaken anders gaat bekijken dan vroeger. Misschien wel met minder emotie ook.”
Bij Alcopa werden de afspraken geformaliseerd in een familiecharter, een document van zo’n 60 pagina’s waar twee jaar overleg aan vooraf ging. “Het is een zeer rijk werkstuk dat voor elk van de familieleden als blijvende inspiratiebron en reflectiekader kan dienen”, aldus Dominique Moorkens.
Lees ook: Governance is meer dan juridische en fiscale zaken.
“Bovendien is het proces van het opstellen eigenlijk nog belangrijker geweest dan het charter zelf. Want het leidde tot een grote eensgezindheid en hogere maturiteit binnen de familie. Alle onderwerpen over de organisatie van de familie en het bestuur werden besproken en op punt gesteld.”
Een proces zonder einde
Maar daarmee is het werk niet af. “Governance is een proces zonder einde: het bedrijf groeit, de wereld rond het bedrijf verandert en ook de familie blijft evolueren. De governance moet in lijn blijven met de doelstellingen van het bedrijf, de familie en de hele omgeving rond de onderneming. Je moet het minstens jaarlijks opnieuw ter sprake brengen. En voor de rest is het een dagelijkse opdracht.”
De governance moet in lijn blijven met de doelstellingen van het bedrijf, de familie en de hele omgeving rond de onderneming.
Familiebedrijven die hun governance hebben geregeld, plukken daar ook de vruchten van. Ze zijn beter gewapend voor de toekomst. “Het is voor mij onontbeerlijk om deugdelijk bestuur te installeren opdat je een performant bedrijf kan uitbouwen op de lange termijn”, stelt Moorkens. “Ik raad andere familiebedrijven dan ook aan om er tijdig aan te beginnen. Je denkt na over de toekomst van je bedrijf voor de volgende tien jaar. De bedoeling is een coherente en gedragen visie uit te werken, waar iedereen zich goed bij voelt. Laat de zaken dus wat rijpen.”
Begeleiding door externe adviseurs
“Ik vind het ook nuttig om je voor sommige aspecten te laten bijstaan door externe adviseurs. Bepaalde zaken die emotioneel gevoelig liggen, worden door mensen van buiten de familie op een meer neutrale manier aangepakt.”
Lees ook: Zijn coaches een meerwaarde voor familiebedrijven?
“Je hebt in elke familie ook zaken die onuitgesproken zijn. Een externe adviseur kan al die heikele punten ter tafel te brengen en zo de uitwerking van de governance tot een goed einde brengen”, besluit Dominique Moorkens.