Digitale competenties: werf in beweging
Brussel en Wallonië leiden in hun competentiecentra van de technologische industrie jaarlijks 38.000 mensen op. Het doel is personeel en werkzoekenden bij of om te scholen, rekening houdend met de nieuwe eisen van de arbeidsmarkt. Die evolueren heel snel als gevolg van de digitale transformatie van de ondernemingen.
Maar in welke richting evolueren de eisen van de ondernemingen? Welke moeilijkheden ondervinden ze? Hoe kunnen de competentiecentra in die context partners zijn van de ondernemingen? Om dat te weten te komen, hebben we de CEO’s van de Brusselse en Waalse competentiecentra rond de tafel gebracht: Thierry Castagne (Technifutur, Luik), Yvan Huque (Technofutur TIC, Charleroi), Gisèle Lamboray (Technicity.brussels, Anderlecht) en Jean-Michel Vanderhofstadt (TechnoCampus, Charleroi, Bergen, Strepy). Die zijn het eens over vijf vaststellingen (en evenveel uitdagingen) en kondigen concrete initiatieven aan.
Dit interview behoort tot een 5-delige reeks over de impact van de digitalisering op de arbeidsmarkt. De uitdagingen zijn enorm, maar gelukkig zijn er ook minstens evenveel kansen voor wie zich goed voorbereidt. Agoria, de organisatie die de technologisch geïnspireerde bedrijven in België verbindt, geeft met zijn ‘Be the Change’-programma het startschot voor actie. Want Be the Change is een zaak van iedereen. In deze contentreeks leest u inspirerende getuigenissen, recht uit de praktijk.
Vijf vaststellingen
1. De vraag verschuift van ‘go to job’ naar ‘job to job’“
Sinds ruim een jaar merken we een heuse ommekeer op in wat ondernemingen vragen en wordt het concept ‘talent’ erkend”, klinkt het bij Yvan Huque. “Ondernemingen met een nieuwe industriële strategie, die weten waar ze naartoe willen, lopen vast omdat onvoldoende talent beschikbaar is. Ze wenden zich tot ons om competenties te ontwikkelen, maar niet van een specifieke persoon of van een bepaald team maar op het niveau van het hele bedrijf. Kort gezegd: terwijl onze kernactiviteit vroeger was om mensen opnieuw aan de slag te krijgen of om hun competenties bij te spijkeren, moeten we nu ‘job to job’-operaties ondersteunen. Als gevolg van de digitale transformatie veranderen de gevraagde profielen ingrijpend en moet het personeel in die ontwikkeling worden begeleid.”
Thierry Castagne bevestigt dat. “Onze naam zegt het al: we zijn competentiecentra en niet louter opleidingscentra. Het is onze opdracht om een leven lang technologisch talent op te leiden en aan te reiken. Zo kregen we bijv. de volgende vraag: Er is een eind gekomen aan een contract. Hoe kunnen we veertig mensen die tot nu toe bewerkingsactiviteiten uitvoerden heroriënteren, met of zonder opleiding?”
2. De basisopleiding volgt niet
Gisèle Lamboray wijst op de enorme uitdaging van het niveau van de basisvaardigheden (wiskunde, talen …), dat meestal te laag is bij de werkzoekenden die aankloppen bij Technicity. “Al te vaak moeten we vrijwel van nul beginnen, wat ons brengt bij de kwaliteit van het onderwijs, dat veel te ver van de behoeften af staat. Het is verbijsterend om te zien welke kloof er gaapt tussen wat van een werknemer zal worden gevraagd en de basiskwalificatie van de jongeren die in ons centrum starten. Naast de uitdaging van de digitalisering is er dus ook een fundamentele uitdaging: de kwaliteit van het technisch en beroepsonderwijs.”
3. IT-opleidingen boomen, de industriële sector blijft achter
Terwijl Gisèle Lamboray en Jean-Michel Vanderhofstadt erop wijzen dat het moeilijk is om groepen te vormen voor ‘klassieke’ industriële opleidingen (“je moet wel honderd kandidaten interviewen om uiteindelijk een groep van acht personen over te houden”), wrijven de meer ICT-georiënteerde competentiecentra zich in de handen. Hoewel Yvan Huque erkent dat het steeds moeilijker wordt om goede kandidaten te vinden, is de verhouding bij hem slechts twintig geïnterviewde kandidaten om een groep van twaalf personen te vormen. Thierry Castagne bevestigt dat het moeilijk is om kandidaten warm te maken voor ‘industriële’ opleidingen, terwijl het in de digitale tak niet denkbeeldig is dat in de toekomst mensen zullen worden geweigerd … “Zo loopt het gewoon storm voor opleidingen op het vlak van cyberveiligheid en Java-ontwikkeling.” Al moet je natuurlijk nog altijd de juiste kandidaten vinden.
4. Ondernemingen missen nog altijd digitale maturiteit
Zowel Yvan Huque als Jean-Michel Vanderhofstadt wijzen erop dat de Waalse ondernemingen over het algemeen niet ver genoeg gevorderd zijn in hun digitale transformatie, en vooral kmo’s. Er worden echter wel initiatieven genomen om de digitalisering te stimuleren. Zo zijn bij Technifutur verschillende aanbevelingen van ‘Be the Change’ – met name wat de competenties van de toekomst betreft – geïntegreerd in het project “Digitizing Technifutur”, een van de krachtlijnen van het strategische plan 2019-2024.
“Er zal ook een demonstrator van industrie 4.0 worden uitgerold in samenwerking met de drie Waalse competentiecentra. Die demonstrator, die werd ontwikkeld in overleg met lidbedrijven van Agoria via de competitiviteitspool Mecatech en met verschillende partners (Sirris, Digital Wallonia, Made Different …), zal een visitekaartje zijn van de gedigitaliseerde industrie. Die is niet alleen bereikbaar voor ondernemingen, maar ook voor werkzoekenden en de onderwijswereld.”
5. De uitdaging is de mens, niet technologie
De competentiecentra zijn zich ervan bewust dat ze zichzelf moeten transformeren om geloofwaardig te zijn. Die weg zijn ze ook allemaal ingeslagen: van een gloednieuw, superuitgerust gebouw (Technicity) en nieuwe opleidingsmethodes (massificatie, virtuele realiteit …) tot de lancering van een ERP voor het beheer van de honderden opleidingsmodules. “In werkelijkheid is de uitdaging echter niet zozeer technologisch als wel menselijk”, klinkt het bij Thierry Castagne en Yvan Huque. “De opleiders moeten die nieuwe werkvormen integreren, en dat kost tijd, met het risico dat we de boot missen.” Gisèle Lamboray denkt daarbij aan de lassimulator die al jaren ondergestoft is omdat de opleiders er niet echt voor gaan. “Als we excellentie willen overbrengen, moeten we zelf eerst aan de top staan”, vindt Jean-Michel Vanderhofstadt.
Engagementen
Met deze vaststellingen voor ogen willen de competentiecentra zich positioneren als speerpunt van de digitale transformatie van ondernemingen. Hun impact is dan ook indrukwekkend, met jaarlijks zo’n 38.000 mensen die opgeleid of gesensibiliseerd worden: werkzoekenden, werknemers, maar ook heel wat leerkrachten, studenten, kinderen … Ze belichten enkele van hun prioritaire initiatieven voor de komende maanden.
· Bij Technicity wordt ingezet op de activering van werkzoekenden, die het grootste deel van het publiek vormen. Maar ook kinderen worden niet vergeten, met een initiatief om hen op woensdagmiddag te sensibiliseren voor technologie.
· Ook bij Technifutur worden er acties op jongeren gericht: Technikids, Technoteens en Code for kids. “Per jaar kunnen zo’n 112 scholen en 5.700 kinderen de handen vuil maken en op een ludieke en pedagogische manier kennismaken met programmeren.”
· TechnoCampus richt zich bijzonder sterk op studenten (5.000 personen per jaar) en op opleidingen in industriële beroepen (1.000 personen per jaar).
· Bij Technofutur TIC wordt gefocust op de ‘Job IT Day’, d.i. de grootste jobbeurs voor digitale en IT-beroepen in Wallonië. Die beurs wordt georganiseerd in samenwerking met de Waalse ICT-competentiecentra en brengt meer dan 600 kandidaten en 100 recruiters samen. In 2018 werden meer dan 130 contracten getekend voor functies als applicatieontwikkelaar, projectmanager, business of data-analist, datamarketeer en systeemingenieur.
De studie ‘Shaping the future of work’ van Agoria ontwikkelde vier strategieën voor een duurzame arbeidsmarkt. Download de studie hier.
