‘Ook vandaag nog zijn vrouwen een goede bron van inspiratie om auto’s te ontwerpen’

Dany Garand, Exterior Designer bij Audi AG, is afkomstig uit Québec maar voelt zich een echte Europeaan. Hij ontwerpt Audi-modellen zoals anderen muziek componeren: door zijn inspiratie de vrije loop te laten, door open te staan voor de wereld, door zijn talent onophoudelijk in dienst van zijn beroep te stellen.

Niets laat vermoeden dat Dany Garand al sinds jaar en dag auto’s ontwerpt: in pak en das lijkt hij veeleer een manager. Geen zichtbare excentriciteit, een bedaarde stem, een stevige handdruk, een hoffelijke attitude. Maar een grijze muis is de 54-jarige Québécois allerminst: zijn ervaringen, zijn levenskeuzes en zijn visie op het beroep getuigen van veel persoonlijkheid. Dany Garand tekende voor het design van onder meer de Audi S8, A1, A3 en TT Facelift.

U ziet er zeer verzorgd uit, u heeft de look van een bedrijfsleider. Dat contrasteert met het beeld dat velen zich van de bobo-designer vormen.

“Dat is mijn rationele en representatieve kant, en toevallig past die goed bij mijn functie en rol binnen het merk. Je moet correct zijn met het publiek en personeel. Respect voor de ander is een voorwaarde. Nu, als jongere was ik een stuk minder gedisciplineerd. Ik had een dromerig, idealistisch kantje, ik wilde alleen maar auto’s vormgeven. En dus was ik niet altijd even gemotiveerd om een uitzonderlijk student te zijn. In feite was ik geestelijk ouder dan mijn leeftijd, al volwassener dan anderen. Maar ik ben me nooit te buiten gegaan aan uitspattingen. Als kind heb ik één keer een pak voor de broek gekregen, en dat herinner ik me nu nog.” (lacht)

De adolescent die ervan droomde om designer te worden: dacht die aan de welvingen van de auto’s of aan de rondingen van de meisjes?

“Allebei. Ook vandaag nog zijn vrouwen een goede bron van inspiratie: hun elegantie, raffinement, de mix van lijnen en bewegingen. Een mooie vrouw is heel inspirerend voor een man.”

Is uw eigen vrouw een bron van inspiratie voor u? Praten jullie veel over jullie beroep?

“Natuurlijk, temeer omdat mijn vrouw door haar beroep als danser over een zeer lichamelijke artistieke expressie beschikt. We praten wel weinig over mijn job, want mijn Audi-projecten zijn vertrouwelijk. Maar als het even kan, voeren we mooie gesprekken. Wanneer ons onderweg iets opvalt, proberen we te zien wat er fundamenteel anders aan is. Gaat dat design ten goede veranderen? Is het bruikbaar? Wat voegt het toe?”

Wat zijn uw andere bronnen van inspiratie?

“Och, velerlei. Fascinerende texturen vooral. Niet noodzakelijk geometrisch, maar grilliger: rotsen, erosies, diverse combinaties. Hoe vangen die texturen het licht op? Op welk moment van de dag worden ze driedimensionaal? Die gedachten zetten me aan het dromen, transporteren me naar een wereld vol verrassingen, een geestestoestand waarin barrières verdwijnen. Muziek is ook een inspiratiebron, vooral zang. Ik hou er zelf van om aan het stuur te zingen. Rockmuziek, AC/DC vooral. De door muziek opgewekte emoties zorgen ervoor dat ik in een toestand beland waarin mijn talent beter gedijt. Nu ik erover nadenk: die momenten brengen me in een staat van ontvankelijkheid, ze zorgen ervoor dat ik de dingen anders bekijk. Het is bijna mystiek.”

VAN KINDERDROOM TOT DROOMJOB

Welke rol speelt emotie in het ontwerpen van een auto?

“Wanneer een bepaalde emotie je overvalt, is dat een magisch moment. Je probeert, schetst, maakt tekeningen, werpt weg wat niet lukt. En op een moment lijkt de tekening dan een boodschap uit te dragen. Ik kan die boodschap niet meteen ontcijferen of uitleggen, maar het is de eerste stap naar het volume. En dat vind ik leuk, want ik werk graag snel in 3D, begin te boetseren, ik heb dat samenraapsel van elementen nodig, die verschillende perspectieven. Op zo’n moment ben ik egoïstisch bezig, als in een droom. Nadien moet je dan het resultaat kunnen toelichten, een rationele uitleg geven aan iets irrationeels dat gelinkt is aan een zekere persoonlijke gevoeligheid. Je moet erin slagen om die emotie te delen, de aandacht van de mensen weten te vangen. En dan komt ook het facet ‘verkopen’ erbij. Je probeert te verkopen wat je zonet hebt beleefd.”

Is men gevoeliger op zijn 50ste dan op zijn 25ste?

“Persoonlijk ben ik vandaag veel gevoeliger dan toen ik jonger was. Op een moment heb ik aanvaard dat er meer jaren voorbij zijn dan dat er nog voor me liggen. Dat besef leidt je naar een beter evenwicht, een betere levenskwaliteit. Je bent je bewust van elk geleefd moment. Je wordt wat gevoeliger voor alles, en dat vindt ook zijn weerklank in het werk.”

Bent u zich bewust van uw geluk?

“Jazeker. Ik heb mijn kinderdroom gerealiseerd. Daarom ben ik ook geen ‘baas’ geworden bij Audi. Ik wilde zeer actief mijn passie blijven beoefenen: design, auto’s ontwerpen. Die kans om te leven van mijn passie is er trouwens pas later gekomen. Dat heeft tijd en geld gevraagd. Ik ben pas op mijn dertigste met design begonnen. Tegenwoordig starten op ze op hun 22ste of 23ste. Weet u, wat ik doe, dat beschouw ik als mijn lot. Een administratieve job met veel verantwoordelijkheid, zelfs binnen het design, zou voor mij een beetje sterven zijn. Ik blijf liever trouw aan mezelf.”

Is het een droomjob?

“In zekere zin wel. Een auto heeft een zeer representatieve kant. In de autowereld werken was voor een groot deel van mijn generatie een droom. Aan het stuur zitten van een mooie wagen was voor ons een doel op zich, een hoogtepunt. Je kan je dus voorstellen hoeveel voldoening het schenkt om een auto te ontwerpen. Het zien van de maquettes, het eerste model in klei, de prototypes,… En uiteindelijk is er dan de echte wagen, die wordt voorgesteld aan het publiek. Dat is een onbeschrijflijk geluk.”

Een mooie auto ontwerpen, dat is geen sinecure, zeker?

“Het is alleszins een lastig karwei. Alles hangt af van de technische beperkingen en de ‘packages’ onder de carrosserie. Vergelijk het met een vrouw. Het is makkelijker om een nieuwe look te verzinnen voor een model met een 90-60-90, dan voor een 60-90-60. De uitdaging is anders, ook de schoonheid zal anders zijn. (lacht) Ik bedoel: de technische verhoudingen zijn een essentieel uitgangspunt bij de creatie van een mooie wagen. De constructeurs bieden de ontwerpers niet altijd de ideale proporties aan om zich optimaal te kunnen uitdrukken.”

Horen we u nu zeggen dat marketing en techniek het design te zeer beïnvloeden?

“Bij Audi heeft de techniek een grote invloed. We moeten al zeer vroeg rekening houden met de technische verhoudingen. Die geven in grote mate het eindresultaat vorm.”

Stoort dat u?

“Neen, maar misschien ligt dat ook aan mijn goed ontwikkelde rationele en technische kant. Je kan jezelf niet heruitvinden: ik ben opgegroeid in het atelier van een vader-mecanicien. En dus zie ik graag een mooie ophanging bijvoorbeeld, zoals in de formule 1, of een mooie triangulatie of een ander technisch onderdeel. Ik hou van goed, mooi verzorgd werk. En een goed technisch inzicht leidt tot een goede beheersing van de proporties. Zo kan je tot topdesign komen.”

U begint niet van een wit blad?

“Uiteraard niet. Je moet constant rekening houden met de tijdloze kant en de technische eisen van het merk. Het is trouwens niet de Audi-wagen die zich aanpast aan de schetsen van de ontwerper, het is de ontwerper die zich aanpast aan de merkfilosofie. Eens je dat aanvaard en begrepen hebt, kan je een model vernieuwen.”

Hoe frustrerend is dat?

“Enerzijds is het frustrerend, anderzijds niet. Het is een leerproces, maar als je dat onder de knie hebt, kan je vele jaren later nog genieten van je werk. De Q7 is een mooi voorbeeld: ook tien jaar na de lancering ziet hij er nog altijd modern uit. Dat is een van de Audi-kwaliteiten: tijdloosheid. Die strakke richtlijnen kunnen frustrerend zijn wanneer je iets zeer extravagants wilt maken en dan te horen krijgt: ‘Excuseer, maar dat is geen Audi.’ Maar dan ga je weer aan het werk en probeer je om je ontwerp binnen de logica van de wagen te laten passen. Het eerste wat je moet doen bij het ontwerpen van een Audi is alle onderdelen hun plaats geven, ze evenwichtig verspreiden. Je moet eerst goed begrijpen en assimileren wat een Audi tot een Audi maakt. Dan pas kan je de taal van het merk spreken, met respect voor die tijdloze kwaliteit.”

Het merk liet zich de eerste keer helemaal gaan met de komst van de eerste TT.

“Dat was het eerste ‘statement’ en niet het vertrouwde ‘understatement’. Toen is er iets bijzonders gebeurd: het inzicht dat men tegelijk rigoureus en sexy kon zijn. Dat is het samenspel tussen design en verhoudingen. Bij elk project moet je altijd goed naar de proporties kijken, zien dat ze natuurlijk en evenwichtig zijn. Eens dat is beslist, voegen we de stilistische elementen toe.”

DE POORT NAAR HET ONMOGELIJKE

Welk model vindt u zelf top?

“Twee wagens. De S8 van de vorige generatie (mijn eerste project) en de huidige A3 berline. Ook vandaag nog blijft de S8 zeer punchy. De A3 sedan met vier deuren heeft dan weer een zeer mooie stijl in zijn categorie. De vier modellen van de A3 zijn trouwens verkozen tot ‘World Cars’ van het jaar. Los daarvan had ik graag de R8 ontworpen. De TT is al niet slecht, maar in de R8 kan je echt je racekunsten tonen en je nog intenser uitdrukken.”

Is er een merk of model dat u inspireert?

“Natuurlijk. Thuis heb ik een Aston Martin V8 Vantage en een Lotus Esprit. De Aston is sexy. Die zien staan, hem horen, erin plaatsnemen, de motor starten, de leeuw eens flink laten brullen: dat ontroert me. Of zijn rondingen strelen – zoals je een vrouw streelt. Dat doet me iets. Ook de Lotus bezorgt me een weldadig gevoel, al betreft het een heel andere stijl, de proporties van die wagen zijn extreem. Ook vandaag is het nog een echte eyecatcher.”

Geen Audi?

“Ik rijd in een Audi TT RS en mijn vrouw in een A3 cabriolet van de laatste generatie. Sportief, het plezier van de haren in de wind, vier zitplaatsen en een grote koffer om er langer op uit te trekken. Je moet genieten van het leven, niet wachten tot het voorbij is. Het is superbelangrijk om kleine geluksmomenten te creëren, wat die ook mogen zijn: rijden met een auto waar je van houdt, je lievelingsliedjes zingen, een film zien voor mijn part. Zelf ben ik een fan van sciencefiction: de poort naar het onmogelijke, het ongeziene. Wat ik wil zeggen: in dit leven komt het erop aan om te leven.”