Femtech in opmars: ‘Onze producten helpen bij de verdere emancipatie van de vrouw’

OVVI Diagnostics haalde ongeveer 10 miljoen euro op bij een investeerdersconsortium. De Luikse start-up gebruikt technologische snufjes om onder meer fertiliteits- en zwangerschapsproblemen aan te pakken. Het bedrijf is niet alleen: femtech is in opmars.

Female technology – kortweg femtech – is een verzamelnaam voor alle software, diagnostische tools, producten en andere diensten die focussen op de gezondheid van vrouwen. “Na een zwangerschap kunnen bijvoorbeeld heel wat problemen opduiken”, zegt Benoît Verjans, de CEO van OVVI Diagnostics uit Luik. “Een zwangerschapsvergiftiging is verantwoordelijk voor 30 procent van de sterfgevallen bij de moeders en 40 procent bij de foetussen in de laatste maand van de zwangerschap. Een bloeding na de bevalling is de oorzaak van een kwart van de moedersterfte. Wij ontwikkelen diagnostische toestellen die zulke zaken in een halfuur kunnen aantonen, thuis of bij de gynaecoloog.”

Het bedrijf haalde ongeveer 10 miljoen euro op bij een groep van investeerders, waaronder het overheidsfonds Noshaq. Ook Bloomlife uit Genk, dat zwangerschapsmonitoring op afstand faciliteert, kreeg van Noshaq geld toegestopt. Het totale bedrag van investeringen in Belgische femtech ligt iets boven 24 miljoen euro. In 2020 gaat 1,9 procent van alle investeringen naar die sector. “Dat lage percentage is niet zo vreemd, aangezien femtech een nieuwe sector is”, zegt Omar Mohout, entrepreneurship fellow bij het onderzoekscentrum Sirris.

Pionier

Femtech bestaat uit vier categorieën: zwangerschapswelzijn en opvoeden, bekken- en baarmoedergezondheid, lifestyle en wellness, en reproductieve gezondheid. Niet iedereen raakt even vlot zwanger. Voor wie het moeilijk heeft, kan een IVF-procedure soelaas brengen. IVF staat voor in-vitrofertilisatie, een vruchtbaarheidsbehandeling waarbij de bevruchting van de eicel buiten het lichaam plaatsvindt, waarna het embryo in de baarmoeder wordt geplaatst.

“Wereldwijd bedraagt de slaagkans van een IVF-poging slechts 33 procent”, zegt Johan Berlaen, de CEO van Fertihome. Het bedrijf is een pionier in de Belgische femtech. Na jarenlang onderzoek lanceerde het in 2015 Sonaura. Met dat toestel kunnen koppels thuis echo’s maken. “Tijdens een IVF-procedure wordt de rijping van eicellen hormonaal gestimuleerd, opdat er zo veel mogelijk kunnen worden geoogst. Maar een te hoge hormoondosis kan leiden tot een overstimulatie. Dat kan gezondheidsrisico’s voor de patiënt meebrengen. Daarom moeten vrouwen op regelmatige basis op controle bij de arts. Dat is erg tijdrovend.”

Met het toestel van de spin-off van de UGent en het UZ Gent kunnen wensouders het rijpingsproces van de eicellen thuis monitoren. Ze kunnen een echo maken, de beelden doorsturen naar de arts en feedback ontvangen. “Het proces wordt zo veel draaglijker”, aldus Berlaen. “De patiënt wordt meer betrokken en moet de procedure niet langer lijdzaam ondergaan.”

Het probleem is dat teleconsultaties in België nog niet worden terugbetaald. Dat beperkt de brede invoering van Sonaura in de IVF-klinieken fors. In het UZ Gent krijgen vooral buitenlandse patiënten het toestel mee, aangezien zij toch al buiten het terugbetalingsstelsel van het Riziv vallen. Aan de andere kant van de Atlantische Oceaan is de drempel voor Sonaura minder hoog. Aangezien fertiliteitsklinieken vaak verbonden zijn aan privéziekenhuizen en omdat de afstand tussen de woonst en de kliniek vaak erg groot is, wordt het systeem er wel enthousiast onthaald. “Onze klanten hebben al meer dan 250 behandelingen uitgevoerd”, zegt Berlaen. “We werken goed samen met de regulator Food and Drug Administration (FDA) en Boston IVF van de Harvard Medical School. Bij een volgende kapitaalronde is de kans groot dat het geld uit de Verenigde Staten komt en we wegtrekken uit België.”

Menstruatieslips

Half november brengt de nieuwe start-up Miokoo menstruatieslips om de markt. Dat zijn wasbare en herbruikbare slips voor vrouwen met een ingebouwd maandverband. Ze voelen aan als satijn en moeten wegwerpverbanden en inlegkruisjes overbodig maken. “Dagelijks worden in Vlaanderen meer dan 3 miljoen hygiënische verbanden gebruikt”, zegt oprichter Kathleen Peers.

Uit marktonderzoek blijkt dat het huidige assortiment maandverbanden niet is afgestemd op de behoeften van vrouwen. Er wordt gewerkt met standaardmaten, waardoor de verbanden ongemakkelijk kunnen zitten. “We willen de bevrijding van de vrouw verder vormgeven”, aldus Peers. “Vraag het aan elke vrouw: ergens in ons achterhoofd speelt menstruatie altijd mee. Ligt er thuis nog maanverband in de kast? Heb ik er eentje in mijn handtas? Die zorgen willen we wegnemen.”

Minze Health focust daarentegen op patiënten met urologische problemen. Het digitale gezondheidsbedrijf uit Antwerpen heeft een uroflowmeter ontwikkeld die thuis kan worden gebruikt. Patiënten plassen in het toestel, dat het stromingspatroon van de plas registreert. Die gegevens worden opgeslagen in een digitaal dagboek dat de arts vanop afstand kan bekijken. “Er zal nog altijd een consultatie plaatsvinden”, zegt Lola Bladt, research & development manager. “Wij helpen gegevens te verzamelen. Thuis gebeurt dat in een meer natuurlijke omgeving dan in de steriele setting van een ziekenhuis. Zo kunnen we een completer beeld van het probleem schetsen.”

Zowel mannen als vrouwen kunnen de uroflowmeter van Minze Health comfortabel gebruiken. “De meeste concurrenten focussen alleen op mannen met prostaatproblemen”, zegt Bladt. “Incontinentie bij vrouwen is een minder erkend probleem dat nog al te vaak wordt toegeschreven aan ouder worden. Een tijdige diagnose en aandacht voor het probleem kunnen helpen.” Sinds het eerste toestel in gebruik werd genomen, staan al 35.000 plassen geregistreerd, van België tot Australië.

Gezocht: investeerders

In vergelijking met Europa doet België het zeker niet slecht in de sector. Sinds 2016 specialiseert slechts 2,1 procent van de Europese healthtechbedrijven zich in femtech. Op het totale aantal Europese techbedrijven gaat het om amper 0,4 procent. De Europese femtechbedrijven haalden 294 miljoen euro op bij investeerders. De analist CB Insights schat het wereldwijde marktpotentieel van femtech op 50 miljard dollar tegen 2025. De markt ligt dus nog volledig open.

Het is geen wonder dat er pas recent aandacht kwam voor technologie die zich op vrouwen richt. Gezondheidsonderzoek focuste bijna altijd op mannen en vrouwen werden uitgesloten van klinische trials. De traditionele healthtech heeft dat onderscheid te lang miskend, terwijl vrouwen meer dan de helft van de wereldbevolking uitmaken. Daarbovenop worden heel wat investeringsfondsen geleid door oudere mannen, die geen of weinig ervaring hebben met vrouwelijke gezondheidsproblemen.

“Twee bedrijven die geld hebben opgehaald, OVVI Diagnostics en Bloomlife, worden geleid door een man”, merkt Omar Mohout op. “Maar meestal staat een vrouw aan het hoofd van een femtechbedrijf. Zij vinden de weg naar investeerders minder vlot. Daarom is het belangrijk dat er investeringsfondsen zoals WeAreJane bestaan, die zich specifiek richten op die bedrijven.” Minze Health kreeg steun van imec.istart, Vlaio en Europese subsidies. Miokoo doet het voorlopig met eigen kapitaal. Beide werden wel ondersteund door Start it@KBC dat hen onder meer een gratis kantoor ter beschikking stelde.

Het niet vinden van investeerders, betekende het einde voor Yagram Health, een platform dat de band tussen zwangere vrouwen en het zorgteam wilde verbeteren. “Op ons platform stond iedereen met elkaar in contact”, zegt de voormalige CTO Kurt Sys. “De echo’s werden digitaal verstuurd, vragen konden rechtstreeks aan de vroedvrouw of de gynaecoloog worden gesteld, er werd gevraagd of iemand bijvoorbeeld interesse had in zwangerschapsyoga en waar die lessen doorgaan. We gingen verder dan ‘je baby is nu zo groot als een erwt’.”

Een proefproject in het Brusselse Brugmann-ziekenhuis was succesvol. “Ons platform was uniek”, aldus Sys. “Het zwangerschapsteam was slechts een klik verwijderd. We merkten dat moeders interesse hadden in dat totaalpakket.” Om het basisprogramma uit te breiden, had Yagram Health een half miljoen euro nodig. Twee jaar lang zocht de start-up naar investeerders, zonder succes. Het bedrijf raakte tot in de laatste ronde van Breaktrough Day, het start-upprogramma van de elektronicareus Philips. Daar strandde het. Sys: “Ik denk dat ons platform te vroeg kwam. Investeerders leken het menselijke en zorgende aspect van de app niet te begrijpen. Hun focus lag op analytische apps met een direct zichtbaar economisch resultaat, niet op platformen waar de betrokkenheid van de gebruiker centraal staat.”

Borstpomp op de catwalk

Iets meer dan de helft van de bevolking menstrueert, heeft last van lekkende tepels of zwakke bekkenbodemspieren. Toch blijft het een taboe, zo blijkt. Bedrijven moeten soms inventief uit de hoek komen om de aandacht van geldschieters te trekken. Tijdens de Londen Fashion Week waren alle ogen gericht op de modeshow van designer Marta Jakubowski. Niet voor de nieuwe kledingcollectie, wel voor het model dat met een draagbare borstpomp zou defileren. De stunt kwam van Elvie. Het Britse bedrijf is een van de grootste femtechbedrijven wereldwijd. Die status verkreeg het door een bekkenbodemtrainer met een work-outapp te lanceren. Later volgden draagbare borstpompmodellen, steeds kleiner, stiller en compacter. De vraag naar de producten is zo groot dat het in 2019 resulteerde in een kapitaalronde van goed 40 miljoen euro.

“Toen ik begon, kende ik niets van ondernemen of technologie”, zegt Tania Boler, de CEO van Elvie. “Contacten introduceerden me bij investeerders om mijn verhaal te vertellen. Maar hoe maak je een hoop mannen warm voor een bekkenbodemtrainer? Ik was bang om het woord ‘vagina’ te gebruiken. Ze hadden de trainer een kwartier in hun handen, zonder dat ze wisten waarvoor die diende (lacht).”

Boler is blij dat de sector eindelijk oog heeft voor de vrouwelijke consument. Gelijktijdig waarschuwt ze voor de vicieuze cirkel waarin femtech verzeild dreigt te raken als alleen vrouwelijke durfkapitalisten investeren in vrouwelijke ondernemers die producten ontwikkelen voor vrouwen. “Er is nog veel potentieel in femtech. Ik ben ervan overtuigd dat historici zich er in de toekomst over zullen verbazen dat we nu pas stilstaan bij de technologische mogelijkheden in gezondheidszorg voor vrouwen.”